,,Wij komen op voor de beschermwaardigheid van het leven''

De pro-life beweging in ons land groeit gestaag. Allerlei verenigingen en stichtingen die verontrust zijn over de gang van zaken in de gezondheidszorg laten hun stem horen. Vooral de stichting ,,De schuilplaats" en de Vereniging tot Bescherming van het Ongeboren Kind (VBOK) raken in steeds bredere kring bekend. Wat minder bekend is de Nederlandse Patiëntenvereniging (NPV). Toch blijkt uit de forse groei van het ledenaantal in het laatste halfjaar dat ook deze vereniging aanslaat. Het bestuur verwacht dat de secretariaatsmedewerkster voor het eind van dit jaar het tienduizendste lid kan noteren. De oprichting van de NPV was geen overbodige zaak. Dat blijkt wel uit een gesprek met de voorzitter van de vereniging, drs. G. Nieuwenhuis.

Beschermwaardig
De NPV werd opgericht in december 1982. De vereniging kwam tot stand mede op initiatief van mensen uit de kring van al bestaande pro-life organisaties, zoals het Nederiands Artsenverbond (NAV) en de VBOK. ,,Er moest een brede vereniging komen die naar overheid, ziekenhuizen en bevolking toe als spreekbuis fungeert en opkomt voor de beschermwaardigheid van het leven'', verklaart Nieuwenhuis. ,,Dat kun je eigenlijk niet doen als hulpverieningsorganisatie. Hulp verlenen en actie voeren zijn zaken die niet gemakkelijk samengaan. Wij geven informatie, verwijzen naar hulpverleningsinstellingen zoals ,,De schuilplaats" en deVBOK, of leggen het probleem voor aan medische adviseurs. Het thema van onze vereniging vind je eigenlijk verwoord in de titel van de lezing die prof. dr. W. H. Velema op de oprichtingsvergadering hield: ,,Elk mens mag er zijn". Elk mens, hetzij geboren of ongeboren, gehandicapt of niet gehandicapt, mag er zijn. Dat is helaas geen vanzelfsprekende zaak meer. De ontwikkelingen rond abortus en euthanasie zijn de laatste vijftienjaarin een stroomversnelling geraakt. Daartegen willen wij een dam opwerpen. Dat betekent niet dat we mensen over andere zaken niet willen informeren. Ik denk bijvoorbeeld aan de rechten die men als patiënt heeft. In de nota ,,Patiëntenbeleid" van de overheid staat dat de patiënt recht heeft op informatie. De mondigheid mag dienaangaande best wat groter worden."

Grondslag
Nieuwenhuis, die in het dagelijkse leven werkzaam is op het zendingsbureau van de Gereformeerde Gemeenten, maakte niet vanaf het begin deel uit van het bestuur van de NPV. Toen hij twee jaar geleden door de toenmalige penningmeester werd benaderd was het werk van de vereniging hem grotendeels onbekend. Desondanks aanvaardde hij zijn benoeming als voorzitter. „Ethische problemen hebben me altijd geïnteresseerd", lichthij toe.,,Van 1974 tot 1980 was ik administrateur van het zendingsziekenhuis van de Gereformeerde Gemeenten in Nigeria. Ook op het zendingsveld kwamen zaken als abortus voor. Het gebeurde daar weliswaar op een andere wijze dan hier, maar je werd evenzeer geconfronteerd met de vragen rond leven en dood." Een gevaar dat voor iedere patiëntenvereniging op de loer ligt is, dat men slechts oog heeft voor één probleem. ,,We moeten inderdaad oppassen voor eenzijdigheid en de zaken niet te veel vanuit het negatieve benaderen", onderstreept Nieuwenhuis.,, We zullen voorstellen en ideeën aan moeten dragen die gericht zijn op een verbetering van de gezondheidszorg, zodat het vertrouwen van de patiënt in die zorg weer toeneemt. Dat betekent dat we handreikingen moeten bieden ten aanzien van zaken als abortus en euthanasie. De grondslagdiscussie is wat dat betreft van groot belang geweest, met name als het gaat om euthanasie. Het laatste argument dat voor ons altijd overeind blijft staan, nadat alle andere argumenten zijn weg geredeneerd, is het feit dat het leven een door God gegeven leven is waarover de mens niet mag beschikken. Vanuit een humanistische gedachtengang is het bijzonder moeilijk te beargumenteren waarom iemand die geen familie meer heeft, dicht bij zijn levenseinde is, pijn lijdt en niet kan gaan en staan waar hij wil niet uit het leven zou mogen stappen.

Heksenjacht
De bewering dat de NPV een behandeling van patiënten tot in het oneindige zou voorstaan wijst Nieuwenhuis resoluut van de hand.,, Ik heb weleens het gevoel dat de hele discussie rond euthanasie bewust vertroebeld wordt door voorstanders ervan die tegenstanders beschuldigen dat zij onder alle omstandigheden het leven zo lang mogelijk willen rekken", benadrukt hij. ,,Wij verstaan onder euthanasie het doden op verzoek. Als sterven in gaat treden zeggen wij ook als NPV dat het de taak van de arts is om dat proces zo goed mogelijk te begeleiden, waarbij de arts zelf kan en moet weten waar de grens ligt tussen het verlichten van de pijn en het toedienen van een dodelijke spuit. Mensen die euthanasie voorstaan grijpen vaak bepaalde gevallen aan om iets te bepleiten dat veel verder gaat dan het staken van een zinloze behandeling." Momenteel is de NPV bezig met het samenstellen van een folder over euthanasie die afgestemd is op de gemiddelde Nederlander. ,,Onze doelgroep is het brede publiek, dat we bewust willen maken van wat er gaande is", aldus Nieuwenhuis. ,,Anderzijds hopen we door deze brochure een heksenjacht te voorkomen, zodat men niet de indruk krijgt dat achter elke ziekenhuisdeur euthanasie wordt gepleegd. In wezen gaat het om het uitgangspunt van de arts bij zijn medisch handelen, al zullen we dat nooit tot in de laatste punt en komma kunnen definiëren."
Voor het opstellen van brochures maakt de NPV gebruik van de diensten van deskundigen op medisch gebied. Het bestuur heeft een commissie medischethische zaken ingesteld, waarin onder andere dokter D. P. Feenstra en dokter K. Zuidema zitting hebben. ,,Naarmate we groeien en gefundeerde standpunten uit willen dragen moeten we ons heel goed bezinnen over die standpunten, zodat we ze niet op een jaar moeten herroepen", merkt Nieuwenhuis op.,,Dat blijft een aandachtspunt. Nog steeds leeft het idee om een medisch-ethisch studiecentrum op te richten. Maar nu werken we vooral aan de opbouw van de vereniging. Als we een behoorlijk aantal leden hebben kunnen we in ons spreken naar overheid, ziekenfondsraad en allerlei instellingen meer gewicht in de schaal leggen. We hopen door de aanwas van leden meer financiële armslag te krijgen, zodat we in de toekomst een verdere groei in de diepte kunnen realiseren. De financiën zijn voor ons wel een probleem. Omdat we streven naar een grote aanhang kost het lidmaatschap slechts vijftien gulden per jaar. We zijn nu aan het onderzoeken of we, net als algemene patiëntenverenigingen, voor subsidie in aanmerking komen. Momenteel heeft de NPV door de beperkte financiële middelen slechts één medewerkster in vaste dienst. De bestuursleden verrichten hun werkzaamheden in eigen tijd en pro deo. ,,Een gevolg daarvan is dat sommige zaken minder snel aangepakt worden dan we zelf wensen", constateert Nieuwenhuis spijtig.

Doelstelling
Hoewel het nooit systematisch is onderzocht heeft Nieuwenhuis de stellige indruk dat het grootste deel van de NPV-leden afkomstig is uit reformatorische kring. Hij baseert dit onder andere op het feit dat vooral op de Veluwe plaatselijke afdelingen van de grond komen. Desondanks is het niet gelukt om de naam van de vereniging te veranderen in Christelijke Patiëntenvereniging. ,,Meer dan tweederde van de leden moest voor deze wijziging zijn", geeft Nieuwenhuis als verklaring.,, Vooral de mensen die bij de oprichting van de NPV betrokken waren en meestal afkomstig zijn uit kringen van het NAV en de VBOK waren er niet voor. Zij gaan veel meer uit van een doelstellingenvereniging; doelstelling is de beschermwaardigheid van het leven en onder die noemer moet je zo veel mogelijk mensen verenigen. Dat willen wij natuurlijk ook, maar naar onze mening kun je doelstelling en grondslag niet van elkaar losmaken." Het verschil van mening leidde niet tot conflicten. ,, De schakering in het ledenbestand heeft tot nu toe geen problemen gegeven", aldus Nieuwenhuis. ,,Ook binnen het bestuur is de samenwerking prima. Hetzelfde geldt ten opzichte van andere pro-life organisaties. Er is een pro-life overlegplatform, waaraan o.a. het NAV, de VBOK, het Richtsnoer en de NPV deelnemen. We ontmoeten elkaar en bespreken zaken van gemeenschappelijk belang."

Resultaten
Hoewel de resultaten van een patiëntenvereniging niet altijd concreet aanwijsbaar zijn is Nieuwenhuis ervan overtuigd dat de activiteiten van de NPV vruchten afwerpen. Regelmatig bellen mensen naar het secretariaat voor de meest uiteenlopende zaken. ,,Het feit dat minister Brinkman besloten heeft om kliniekabortussen niet via het ziekenfonds te vergoeden is mede aan de NPV te danken", meent Nieuwenhuis. ,,Helaas worden deze ingrepen nu door het AWBZ vergoed. Men gaat zich binnen de gezondheidszorg toch wel realiseren dat een behooriijke groep mensen de grootste moeite heeft met de huidige gang van zaken. Viermaal per jaar wordt het Nieuwsbulletin van onze vereniging, behalve aan de leden, aan personen in de politiek, gezondheidszorg en mediawereld gezonden. Met name op plaatselijk niveau zie je een stuk bewustwording. De NPV is dan het instrument om aan het verzet tegen de huidige ontwikkelingen in de gezondheidszorg gestalte te geven. Ik denk bijvoorbeeld aan het huisartsen-vestigingsbeleid. De overheid heeft bepaald dat er vestigingscommissies in het leven geroepen moeten worden die de gemeenteraden moeten adviseren over de vestiging van nieuwe huisartsen. Als plaatselijke afdeling van de NPV kun je proberen om een vertegenwoordiger van de vereniging in die commissie benoemd te krijgen. Daarnaast is het de bedoeling van de overheid om patiënten via een commissie inspraak te geven in het beleid dat in ziekenhuizen wordt gevoerd. Ook dan zou je iemand voor kunnen dragen die eventueel zitting gaat nemen in een dergelijk orgaan. Ik denk ook aan het voodragen van mensen voor de Provinciale Raad voor de Gezondheidszorg. Verder zijn we bezig met het laten houden van een enquête onder de Nederlandse bevolking om te onderzoeken of een ,,schone" particuliere ziektekostenverzekering, die geen abortus provocatus vergoedt, te realiseren is. Wij hebben een aanvraag ingediend voor toetreding tot het landelijk patiënten/ consumentenplatform. Dat is in eerste instantie afgewezen. Men verwacht dat er op grond van de NPV-doelstelling niet vruchtbaar valt samen te werken. Wij vinden dit discriminerend, omdat we aan alle voorwaarden voor toetreding voldoen, en zullen het er dan ook niet bij laten zitten."

Groei
Het spreekt voor zich dat het ledental van de NPV sneller groeit, naarmate de ontwikkelingen in de gezondheidszorg duidelijker de verkeerde kant op gaan. ,,Dat is eigenlijk een wat rare zaak", vindt Nieuwenhuis. ,,Wat dat betreft zou het beter zijn als het ledental afnam, maar ik ben bang dat de noodzaak van de NPV voorlopig nog wel aanwezig is. Het is bedroevend om te zien welke kant het met de euthanasie op gaat. Ik ben bang dat het CDA weer een zelfde standpunt als met abortus gaat innemen. Eigenlijk zou het niet moeten gebeuren, maar er zijn nu eenmaal bepaalde gevallen waarin het toelaatbaar is. Dan heb je weer het kleine gaatje in de dijk. Eerst sijpelt er wat water door, maar na korte tijd is het een vloed die niet te keren is. Gelukkig komen er wel hoopvolle signalen uit de kring van het CDA. Ik denk bijv. aan het standpunt over euthanasie dat Borgman in een interview in het Reformatorisch Dagblad verwoordde, al zullen we af moeten wachten hoe de stellingname uiteindelijk wordt. Met name de grote kerken laten het afweten als het om een krachtig protest gaat. De Rooms-katholieke kerk vormt eigenlijk een uitzondering. Dat vind ik erg triest." Nieuwenhuis is van mening dat ook de meeste mensen in de gereformeerde gezindte de ernst van de situatie onvoldoende doorzien. ,,Dankzij het RD, dat gelukkig ruimschoots aandacht besteedt aan deze problematiek, komt hierin wel verandering", aldus de voorzitter van de NPV,,, maar veel mensen denken toch: Het is nog buiten mijn deur. Men beseft te weinig dat wat vandaag niet het geval is morgen het geval kan zijn als men onverwachts in een ziekenhuis moet worden opgenomen. Vanzelfsprekend ben ik blij met de groei van de vereniging, maar als je zie dat onze leden voornamelijk afkomstig zijn uit de gereformeerde gezindte, evangelische kring en deels uit Roomskatholieke kring zouden we gemakkelijk aan de 100.000 leden moeten kunnen komen."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen