Namen

Oniangs was ik in een winkelen hoorde daar vragen: ,,Is Lea er al?"Ze was er nog niet, maar ik weet zeker, dat wanneerze op dat moment was binnengestapt, ik gedacht zou hebben: ,,En zie, het was Lea". Daarom geloof ik ook niet dat ik mijn dochter ooit zo zou noemen. Telkens als ik haar naam zou noemen of horen uitspreken zou ik zeker aan die bijbeltekst denken. Ik hoefu niet uit te leggen waar die woorden staan. Ze was ook niet ,,moeders mooiste", dat weet u. Maar die enorme anticlimax die Jakob meemaakte heeft van jongsaf grote indruk op mij gemaakt. Waarschijnlijk om de gemene streek van Laban.

Die naam is trouwens spreekwoordelijk geworden voorgemeen volk: tuig van Laban, ook wel vee van Laban. Daar worden dan zijn nakomelingen mee bedoeld.

Spraakgebruik
De naam Jakob is in ons hedendaagse taalgebruik bewaard gebleven in ,,de ware Jakob" (volgens Van Dale een vergissing, dat moet de ware Jozef zijn: als de rechte Jozef komt, zal Maria wel volgen. Gezegd over een meisje dat wat al te kieskeurig is bij het aanvaarden van een levensgezel).

Als u wel eens een jakobsladder aan het werk gezien hebt, kunt uzich misschien wel voorstellen, waaraan dit toestel zijn naam dankt. Al is wat daarlangs naar boven komt heel wat anders dan wat Jakob in zijn droom zag. Niet-Bijbelkenners zullen zich bij de uitdrukking,,een jakobsdood sterven" nauwelijks iets kunnen voorstellen, maar onze taal kent tal van uitdrukkingen, waarin personen uit de Bijbel voorkomen en die we tot het algemene spraakgebruik kunnen rekenen. De adamsappel, het adamskostuum en de familie van Adamswege behoeven hier geen nadere uitleg.

Spreekwoordelijk
Zo arm als Job, zo oud als Methusalem, weten waar Abraham de mosterd haalt, zijn bekende uitdrukkingen. En al weet men niet precies waarom, men geeft een 50- jarige een Abraham. De banketbakkers varen er wel bij. Sommige prijzen bij 60 een Izaak aan en bij 70 een Jakob. Ik heb ook al een Sarah (een raadsel waar die h vandaan komt) zien aanbevelen. En wie heeft zijn jongste zoon niet eens de benjamin genoemd, of hem bij de komst van een volgend kind benjamin-af geheten?
De spreekwoordelijke wijsheid van Salomo, de sterkte van Simson en de verraderlijkheid van Judas zijn even bekend als de zogenaamde ongelovigheid van Thomas. Onze taal kent zelfs werkwoorden die aan bijbelse namen ontleend zijn: judassen (voor treiteren), jeremiëren (van de klagende Jeremia) en jonassen (voor quasi-overboord werpen). Jobsgeduld en jobstijding zijn ook welbekend, maar jobsbode en jobsvrienden waarschijnlijk minder. Over bijbelse plaatsnamen in onze hedendaagse taal een volgende keer.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen