Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Zondag: van rustdag naar werkdag?

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Zondag: van rustdag naar werkdag?

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

Alhoewel niet zolang geleden in Pastoraal bekeken over zondagsarbeid is geschreven, lijkt het mij toch nuttig om dit actuele onderwerp nog eens aan de orde te stellen. Want velen, ook onder onze jongeren, zitten of komen te zitten met dit probleem. Wat nu volgt is al eens op een bijeenkomst uiteengezet. Ik heb nu de mogelijkheid om het voor een breder en groter publiek uiteen te zetten.

Het onderwerp heeft zijn actualiteit gekregen onder invloed van verschillende factoren, zoals de toenemende behoefte aan zondagsrecreatie, die een gevolg is van de urbanisatie van de samenleving en de glijdende werkweek, veroorzaakt door een intensieve industrialisatie.

Daardoor wordt zowel de zondagsrust in het openbare leven als de heiliging van de zondag door de christen in zijn persoonlijke en gezinsleven een bedreigde zaak. En deze bedreiging wordt acuter nu er bij de Sociaal-Economische Raad een voorstel ter tafel ligt om de arbeidswet te wijzigen, om de mogelijkheid te openen dat met name de zondag en ook de zaterdag werkdagen worden.

Volksconsciëntie
Tevens hebben wij te bedenken, dat in kerk en theologie de zienswijze op het karakter en de viering van de zondag voortdurend aan wisseling onderhevig is, naarmate kerk en theologie zich normeren aan de opvattingen in de brede samenleving, de volksconsciëntie. Jaren geleden werd reeds gezegd door predikanten: ,,Recreatie, sport, naar het zwembad en reizen op zondag, je kunt er Constantijn, in elk geval Voetius, maar niet Paulus tegen yin stelling brengen.'' Het laten sluiten van zwembaden op zondag werd toen al een theologisch monstrum genoemd, omdat op deze wijze de vergissingen van Voetius gesteld worden boven de bevrijdende boodschap van Jezus en Paulus. In de Gereformeerde Kerken werd de opzienbarende ontdekking gedaan, dat de christelijke sportbeweging de zondag voor zich mag opeisen als uiting van dank en blijdschap voor de bevrijding van Christus. De sportgebeurtenis kon op zondag in een kerkdienst worden besloten, waar winnaars en verliezers samen God komen danken en de Heere ontmoeten bij brood en wijn.

Sabbat-zondag
Om tot een standpunt in dezen te komen is allereerst nodig, dat wij op grond van Gods Woord en de belijdenis van de kerk duidelijkheid verkrijgen omtrent het karaktervan de zondag als rustdag. Er is in de loop der eeuwen nogal verschillend gedacht, gesproken en geschreven over de verhouding sabbat en zondag. De reformatoren, om een voorbeeld te noemen, dachten ook nogal verschillend over deze verhouding. Voor Luther is het oudtestamentische sabbatsgebod een,,uiterlijk ding", hij wil de zondag vieren uit sociale motieven, maar allermeest om gelegenheid te hebben voorde gemeenschappelijke kerkdienst en de huiselijke godsdienstoefening. Zwingli komt met zijn opvatting vrijwel met Luther overeen. Bij Calvijn vinden wij het sociale motief en het motief dat de zondag ruimte schept voor de dienst des Heeren. Toch gaat Calvijn dieper op de verhouding sabbat-zondag in. Bij onze nadere reformatoren vinden wij over het algemeen een strengere zondagsopvatting. Een man als Willem Teellinck is er wel van beschuldigd dat hij met zijn opvatting van zondagviering een nieuw jodendom wilde invoeren. Iemand als Gomarus beweerde dat de christenen de dag des Heeren hielden niet uit kracht van het vierde gebod, maar volgens de vrije keuze van de kerk. Voetius is de man geweest, die te onzent een evenwichtige zondagsviering heeft voorgestaan, strenger dan de reformatoren en milder dan de puriteinen, wier opvatting van de zondagsviering een nogal wettisch karakter droeg. In recenter verieden tijd is ook veel gestreden over de betekenis van het vierde gebod in de decaloog voor het vieren van onze rustdag, de zondag. Onder andere deze vragen werden gesteld: Is de nieuwtestamentische zondag niet wezenlijk iets anders dan de oudtestamentische sabbat? Is de oudtestamentische sabbat niet vervuld in Christus, en is zij als zodanig niet overgegaan in een gebod om de zondag als rustdag te vieren? Is de sabbat wel een ,, scheppingsordinantie'' ?

Normatief
Men stelt en heeft gesteld, dat de dag des Heeren later zondag genoemd nooit in de christelijke kerk van de eerste eeuwen is gezien als een verlengstuk of een vervanging van de Joodse sabbat, omdat deze in Christus is vervuld. U begrijpt dat het er dus om gaat of het vierde gebod wel normatief is voor de christelijke beleving van de zondag, als rustdag. Want als het vierde gebod van de decaloog niet normatief is voor de christelijke beleving van de zondag, waarin ligt dan die zondag vast en waar vinden wij dan de norm voor de viering als rustdag? En hoe staat het dan met de altijddurende geldigheid van de decaloog in het algemeen en welke zijn dan de consequenties voor de andere negen geboden?

Kort gezegd gaat het dus om de vraag: heeft het vierde gebod van de decaloog normatieve betekenis voor de viering van de zondag als rustdag, ja of nee? Zo ja, in hoeverre strekt die normatieve betekenis dan? Is er een altijdblijvend beginsel in het vierde gebod? Is er ook een verdwijnende vorm in het vierde gebod? Of is het vierde gebod in zijn geheel verdwijnende vorm, zoals velen willen? Is de sabbat,,scheppingsordinantie" of niet? Het antwoord op deze vraag is van zeer groot belang voor het antwoord op de vraag: Zondag: van rustdag naar werkdag? Ik hoop de volgende keer met deze belangrijke vraag verder te gaan. Het zal dan gaan over de sabbat als scheppingsordinantie.

Dit artikel werd u aangeboden door: Terdege

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van woensdag 5 februari 1986

Terdege | 64 Pagina's

Zondag: van rustdag naar werkdag?

Bekijk de hele uitgave van woensdag 5 februari 1986

Terdege | 64 Pagina's