Zondag: van rustdag naar werkdag? (3)

Dit derde Pastoraal bekeken over de rustdag wil ik besluiten met de opvatting van Voetius weer te geven. Het is met name Voetius geweest, die alle nadruk heeft gelegd op het morele, het blijvende karakter van het vierde gebod, zoals het ook Israël gold. Hij gaat met zijn opvattigen in het spoor van de sabbatopvatting van de Dordtse Synode 16181619, in de bekende zes artikelen vastgesteld. In de postacta vindt men deze artikelen aldus: (vrij weergegeven)
a. Dat er in het vierde gebod iets ceremonieels en iets moreels is.
b. Dat het ceremoniële gelegen was in de rust op de zevende dag en de strenge onderhouding van dezelve, die de Joden was opgelegd.
c. Dat morele, blijvende in dit gebod was de afzondering van een zekere gezette dag voor de godsdienst, en daartoe zo veel rust als voor de godsdienst en de heilige overdenking deszelven nodig bleek.
d. Dat dejoodse sabbat is afgeschaft en nu de dag des Heeren door de christenen plechtig moet worden gevierd.
e. Dat deze dag sinds de tij den der apostelen in de eerste katholieke kerk altijd onderhouden is.
f. Dat deze dag alzo voor de godsdienst moet afgezonderd worden, dat men van alle slaafse werken en van alle uitspanningen die de godsdienst verhinderen ruste, uitgezonderd de werken der liefde en der tegenwoordige noodzakelijkheid.
Kort na de Synode ontbrandde de strijd nog wel even. Eerst betreffende de opvattingvan W. Teellinck over de zondagviering, zoals reeds gezegd en later tussen Coccejus en Voetius. Maarzo langzamerhand is de opvatting van Voetius de heersende geworden.

Maatstaf van God
Deze door Voetius ontwikkelde en in de Gereformeerde Kerk geldende be, schouwing komt in het kort hierop neer. Dat wij naar de maatstaf van God na elke zes dagen een dag moeten en mogen rusten. Gen. 2:2 en 3. Dit heeft de Heere ons in het vierde gebod, Ex. 20:11, als een duurzame regel ter navolging voorgesteld alle eeuwen door. Voetius zegt uitdrukkelijk dat de joodse sabbat niet door kerkelijk, maar door Goddelijk recht is afgeschaft en op grond van de Schrift door de zondag is vervangen. Uit Hand. 20:7,1 Kor. 16:2, Openb. 1:10 blijkt, dat na de tweede helft der eerste eeuw en voor de ondergang van het joodse volksbestaan de eerste dag der week in de christelijke wereld een dag van bijzonder gedenken aan 's Heeren opstanding was. Het rustdag houden op de zevende dag der week behoorde tot de schaduwen van de oude bedeling en daarom houden wij onze rustdag niet meer op de zevende maar op de eerste dag van de week, zie Coll. 2:16enGal.4:10. Het is waar, nergens vinden wij in het Nieuwe Testament een opzettelijk in woorden uitgedrukt gebod des Heeren dat wij de rustdag op de eerste dag der week moeten houden. Maar wie de tegenstelling schaduw en wezen, belofte en vervulling verstaat en de oude en nieuwe bedeling van het Verbond der genade doorziet, verstaat de wisseling onder de leiding van de Heilige Geest en zal als christen zijn rustdag houden op de eerste en niet op de zevende dag der week.

Inwendig vieren
Calvijn verstond eronder: de geestelijke rust, waardoor de gelovigen van hun eigen werken moeten rusten, om God in zich te laten werken. De inwendige sabbat houdt men door van zijn eigen vleselijke werken te rusten, deze dagelijks af te sterven, het rijk Gods altijd te bedenken. God in ons te laten werken en met een gerust geweten, zowel in voorals tegenspoed Hem voor alles te loven en te danken. Dat is ook de intentie van het onderwijs van de Heidelberger Catechismus. Natuuriijk heeft het inwendig sabbat houden niet alleen op de zondag, maar op alle dagen der week en op heel het leven betrekking.

Navolger Gods
De zondag heeft dus in de scheppingsorde een bijzondere plaats gekregen. De zondag is niet alleen religieus van grote betekenis, maar heeft ook grote sociale waarde voor de samenleving. Wanneer dan ook het probleem van de zondagsarbeid besproken moet worden, zullen beide facetten daarin betrokken moeten worden. Werken en rusten moeten in hun onlosmakelijk verband en samenhang worden gezien. Samen maken zij deel uit van de goddelijke levensroeping van de mens als navolger Gods.
Er is een goddelijk levensritme van arbeid en rust. De zondag herinnert de mens eraan dat zijn arbeid als zodanig niet de zin van het leven is. De zin van het leven ligt in de navolging van de dienst des Heeren in arbeiden en rusten beide. Het zijn niet de mens en de menselijke belangen die op de zondag prevaleren. De Heere, Die deze dag in Zijn scheppingsorde heeft vastgelegd, deed dit opdat die dag aan Hem gewijd zou zijn en worden. Daarnaast heeft God de wekelijkse rustdag (zondag) ingesteld om een onderbreking te geven van het levens- en arbeidsritme. Zonder deze onderbreking zou de mens slaaf worden van zijn arbeid. Juist op deze dag zullen alle beslommeringen afgelegd moeten worden. De glijdende werkweek, de continuarbeid, de zondag als werkdag gaan gebruiken, dat isoleert en belemmert de mens in zijn dienen van de Heere en in de beleving van de gemeenschap der heiligen. Het is een aanranding van God Zelf en van de mens, die naar Gods beeld is geschapen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen