Wat is er te doen tegen verstopping?

Obstipatie is een veel voorkomend verschijnsel. Veel mensen hebben problemen met een te trage en een te harde ontlasting, vaak gepaard gaande met buikpijn en een opgeblazen gevoel in de buik. De belangrijkste oorzaak van deze aandoening is ons welvaartsvoedsel, dat in de regel te weinig onverteerbare resten bevat, waardoor het volume van de ontlasting te klein is en de darm onvoldoende wordt aangespoord om zich te ontledigen. Het spijsverteringskanaal wordt dan op den duur, ,lui''. Behalve verkeerde voedingsgewoonten zijn er ook nog enkele andere oorzaken van obstipatie, zoals een te gejaagd leven, waarbij men zich niet de tijd gunt om het toilet te bezoeken, met als gevolg, dat de darm niet meer reageert op de prikkels, die via een reflexmechanisme voor de ontlasting zorgen, te weinig drinken, waardoor de inhoud van de darm te veel ingedikt raakt, te weinig lichaamsbeweging. Het gebruik van bepaalde geneesmiddelen (b.v. staalpillen, piastabletten, sommige anti-depressieve en kalmerende medicijnen), vooral onderbejaarden, die toch al vaak te kampen hebben met verstopping, is ook een veel voorkomende oorzaak. Ziekten van de darm zelf, zoals ontstekingen of gezwellen, kunnen ook obstipatieklachten geven, waarbij er dan ook meestal sprake is van buikpijn, bloed of slijm bij de ontlasting. Ten slotte hebben ook hormonen hun invloed op de werking van het darmstelsel. Denk maar aan de verstopping bij een te trage schildklierwerking en de klachten bij zwangerschap en vlak voor de menstruatie.

Verkeerde voeding
In verreweg de meeste gevallen echter is obstipatie het gevolg van verkeerde voedingsgewoonten. Het is dan ook heel belangrijk om in voorkomende gevallen het eetgedrag aan een kritisch onderzoek te onderwerpen, voordat we al te snel onze toevlucht zoeken in het gebruik van laxeermiddelen. We moeten voeding kiezen, die rijk is aan voedingsvezel. Voedingsvezel heeft de eigenschap water aan te trekken, waardoor het volume van de darminhoud groter en zachter wordt. Vezelrijke produkten zijn: volkoren-, rogge-, bruin-, krenten- en rozijnenbrood, grove graanprodukten als boekweit, havermout en gort. Verder zijn te noemen: brinta, müesli, zemelen, zilvervliesrijst, bij voorkeur rauwe groenten, volkorenbiscuits, peulvruchten b.v. bruine en witte bonen en kapucijners, gedroogde en gekweekte zuidvruchten zoals abrikozen, krenten, pruimen, rozijnen, tuttifrutti, dadels en vijgen. En ten slotte: noten, pinda's, sesamzaad en maanzaad. Voedingsmiddelen met weinig voedingsvezel, maar met toch en laxerende werking zijn: karnemelk, yoghurt, stroop, ontbijtkoek, weekvocht van geweekte zuidvruchten, laxerende kruidenthee en sinaasappelsap. Als u te zwaar bent, moet u geen noten, pinda's, dadels, vijgen, stroop en ontbijtkoek nemen. Als u meer vezelrijke voeding gaat gebruiken, kunt u in het begin last hebben van winderigheid en lichte buikkrampen. Deze klachten gaan meestal na één of twee weken over. Het maag-darmkanaal is dan aan de nieuwe voeding gewend.

Veel vocht
Naast het gebruik van vezelrijke voeding, is het zeer belangrijk dat u ruime hoeveelheden vocht (1 a 1,5 liter per dag) opneemt: Eén of twee glazen lauw water op de nuchtere maag en tussendoor een extra glas water, karnemelk, melk, yoghurt of vruchtensap. Verder moet u ervoor zorgen, dat u regelmatig eet en de voeding goed kauwt. Let op voldoende lichaamsbeweging en wen u eraan om éénmaal per dag naar het toilet te gaan, ook als u niet hoeft, liefst op dezelfde tijd. Als al deze maatregelen onvoldoende resultaat hebben, kunt u, bij voorkeur in overleg met uw huisarts, laxeermiddelen proberen. Er is op dit gebied een zeer ruime keuze. Globaal zijn er vier groepen: a. Glijmiddelen, die de darminhoud zachter maken en ervoor zorgen, dat de ontlasting makkelijker passeert. Ze bevatten paraffine. Een bekend produkt is Agarol. Bij langdurig gebruik van dit middel kan er echter een tekort aan vitamine A-D ontstaan. Ook bestaat het gevaar, bij verslikken, dat er een nare ontstekingsreactie in de longen optreedt. Gezien deze bijwerkingen wordt Agarol tegenwoordig ontraden. b. Middelen, die vocht in de darm vasthouden, waardoor de inhoud dunvloeibaar wordt. Bekend is het bitterzout. Bij chronisch gebruik van dit zout (en ook van andere zouten) kan een tekort aan mineralen ontstaan, o.a. aan kalium, met als gevolg moeheidsklachten, spierslapte en hartritmestoornissen. Een bekend middel als duphalac wordt ook tot deze groep laxeermiddelen gerekend. Het is echter een relatief duur produkt. c. Vezelpreparaten, de zogenaamde zwelmiddelen. Tot deze groep behoren de zemelen, die behalve bij de bakker, ook gekocht kunnen worden in de vorm van duurdere preparaten als b.v. metamucil. Ze bevatten cellulose, dat niet verteerd wordt door de darmenzymen. Cellulose geeft de ontlasting meer,, bulk". Het is belangrijk om vezelpreparaten met een ruime hoeveelheid vocht in te nemen, omdat anders het gevaar bestaat, dat ingedikte vezelproppen het darmkanaal gaan afsluiten. d. Contact-laxeermiddelen, die prikkelend werken op de spierlaag van de dunne en dikke darm. Een sterk werkend middel is wonderolie, dat al in kleine hoeveelheden buikkrampen en diarree kan geven. Specifiek prikkelend op de dikke darm werken middelen als dulcolax, dorbanex en nourilax. Dezelfde werking hebben produkten, bereid van planten, zoals aloëen sennapreparaten. Bij matig gebruik hebben ze in het algemeen geen bijwerkingen.

Gewoonten veranderen
Wat kunt u dus het beste doen in geval van verstopping? Allereerst uw voedings- en leefgewoonten veranderen. Zo nodig 3x per dag 1 a 2 eetlepels zemelen aan de voeding toevoegen. Als dit alles te weinig resultaat oplevert, kunt u dulcolax, nourilax of een sennapreparaat proberen. Tijdens zwangerschap of borstvoeding is duphalac het middel van eerste keuze, omdat er geen gevaar voor bijwerkingen bij het kind bestaat. Laxeermiddelen kunnen ook rectaal in de vorm van een zetpil of een klysma toegepast worden als er sprake is van vastzittende ontlasting in de endeldarm of wanneer de darm gereinigd moet worden voor bepaalde onderzoeken of ingrepen. Chronisch gebruik van laxeermiddelen moet afgeraden worden, niet alleen wegens eerder genoemde bijwerkingen, maar ook omdat op den duur steeds hogere doses nodig zijn om hetzelfde effect te krijgen. En dan bent u in een vicieuze cirkel beland.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen