Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Hoe ontstaan schildklierafwijkingen?

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Hoe ontstaan schildklierafwijkingen?

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

<br />

De schildklier is een orgaan dat bestaat uit twee kwabben, die ieder aan één kant van de luchtpijp en de slokdarm liggen en vóór de luchtpijp met elkaar verbonden zijn. Als de schildklier vergroot is, is hij gemakkelijk te zien als een verdikking onder in de hals. De klier heeft als functie het regelen van het activiteitsniveau van het lichaam. Dat gebeurt door de afgifte van schildklierhormoon. Als hiervan een verhoogde hoeveelheid circuleert in het bloed, worden de lichaamscellen aangespoord tot een verhoogde activiteit. De stofwisseling komt dan op een hoger niveau. Er wordt meer energie verbruikt. Dit houdt in, dat het hart sneller gaat kloppen, de persoon in kwestie zich gejaagd gaat voelen, het snel warm heeft, trillende vingers krijgt en sterk vermagert ondanks een goede eetlust. Vermoeidheid, kortademigheid, diarree en spierslapte zijn ook vaak aanwezig. Bij vrouwen wordt de menstruatie minder of blijft zelfs helemaal weg. De patiënt voelt vochtig en warm aan. Soms zijn er heel typische bolle ogen waar te nemen. Doordat schildklierhormoon vermagering kan geven, wordt dit wel eens misbruikt door het in vermageringspillen te stoppen, zoals wel gebeurt bij bepaalde Belgische vermageringsmiddelen.

Lage stem
Circuleert er een verlaagde hoeveelheid schildklierhormoon in het bloed, dan zijn de verschijnselen juist omgekeerd. Er wordt weinig energie verbruikt en het hart slaat heel langzaam. Opvallend zijn klachten als: kouwelijkheid, traagheid in denken, moeheid, moeilijke stoelgang, droge huid en droog haar, soms haaruitval. De patiënt heeft een lage, krakerige stem, op grond waarvan de diagnose soms al gesteld kan worden zonder dat de arts de patiënt heeft gezien. Vooral bij vrouwen is dit natuuriijk duidelijk. Verder valt een pafferig, gelig gelaat op met opgezwollen oogleden. Een te laag gehalte aan schildklierhormoon is óók nadelig voor het hart, aangezien het cholesterolgehalte onder deze omstandigheden sterk verhoogd is. Nu zijn er aandoeningen waarbij te veel en te weinig schildklierhormoon geproduceerd wordt. De aanmaak en afgifte ervan staan onder invloed van een zeer ingenieus regelmechanisme tussen de schildklier en een kliertje onder aan de hersenen (de hypofyse). Er bestaat een terugkoppelingssysteem tussen de hormonen die door deze klieren worden gemaakt. Het hormoon uit de hypofyse activeert de schildklier, waardoor deze groter wordt en meer hormoon gaat produceren. Opzijn beurt zorgt dit hormoon er voor, dat de hypofyse afgeremd wordt. Op deze wijze blijft het gehalte aan hormonen vrij constant.

Jodium
Voor de aanmaak van hormoon heeft de schildklier jodium nodig, dat via de voeding in het lichaam opgenomen wordt. Vroeger waren er gebieden in ons land waar de mensen te weinig jodium met de voeding binnen kregen. Tegenwoordig wordt jodium toegevoegd aan bakkerszout, zodat brood in voldoende mate jodium bevat. Bij een te geringe opname van jodium in het lichaam wordt er te weinig schildklierhormoon gemaakt, met als gevolg een verhoogde werking van dat deel van de hypofyse, dat schildklierstimulerend hormoon maakt. Hierdoor ontstaat er een sterke vergroting van de schildklier, bekend onder de naam struma of krop. Als bij het ongeboren kind te weinig schildklierhormoon gemaakt wordt, bij voorbeeld door een tekort aan jodium in de voeding bij de moeder of door een aanlegstoomis van de schildklier bij het kind, heeft dit zeer nadelige gevolgen. Reeds vrij snel na de geboorte kan dit leiden tot zwakzinnigheid en dwerggroei. Tegenwoordig wordt iedere pasgeboren baby nagekeken op schildklierhormoon door middel van de zogenaamde hielprik, ongeveer 8-10 dagen na de geboorte. Deze maatregel is zeer belangrijk ter voorkoming van geestelijke en lichamelijke achterstand bij het kind. Door tijdige toediening van schildklierhormoon kan veel narigheid worden voorkomen.

Antistoffen
Zoals gezegd is jodium onmisbaarvoor de schildklier. Maar ook andere oorzaken dan een jodiumtekort kunnen verantwoordelijk zijn voor afwijkende gehaltes aan schildklierhormonen, zoals ontstekingen door virussen met als gevolg beschadiging van het schildklierweefsel. Verder kunnen er antistoffen in het spel zijn die geproduceerd worden door het eigen afweerapparaat als dat van slag is en eigen lichaamsweefsel niet meer kan onderscheiden van vreemde cellen. Zo kunnen er antistoffen tegen schildklierweefsel gemaakt worden die of stimulerend of remmend werken op de schildklier. In het eerste geval wordt er te veel aan hormoon geproduceerd, in het tweede te weinig, met alle gevolgen van dien. Voor deze situatie zijn er goede medicijnen beschikbaar. Erzijnschildklierstimulerende middelen, zoals thyrax en eltroxin, en schildklierremmende, zoals basolest en strumazol. Soms kunnen deze laatste middelen vervelende bijwerkingen geven, bij voorbeeld gewrichtsklachten, lever- en nierfunctiestoornissen en stoornissen in de bloedaanmaak in het beenmerg.

Soms operatie
Een te sterk werkende schildklier kan ook met andere methoden geremd worden. Merkwaardigerwijs kan jodium, maar dan wèl in hoge dosering, een remmende werking op de schildklier hebben. Het wordt toegediend als druppels of kaliumjodidedrank. Meestal wordt het gegeven vlak voor een strumaopcratie om de schildklier tot rust te laten komen. Ook kan men radioactief jodium toedienen. De radioactiviteit zorgt voor een soort bestraling en dus vernietiging van het schildklierweefsel. Bij jonge mensen staat men hier wat huiverig tegenover, wegens het gevaar van mogelijke beschadiging van de geslachtscellen. Men opereert dan liever, waarbij een deel van de schildklier verwijderd wordt. Een sterk vergrote schildklier kan drukken op de luchtpijp, zodat er ademhalingsproblemen ontstaan. Dan is een operatie natuurlijk de beste oplossing. De behandeling van schildklierafwijkingen is in het algemeen ingewikkeld en het is aan de specialist om uit te maken welke methode het meest geschikt is voor de individuele patiënt.

Dit artikel werd u aangeboden door: Terdege

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van woensdag 28 september 1988

Terdege | 72 Pagina's

Hoe ontstaan schildklierafwijkingen?

Bekijk de hele uitgave van woensdag 28 september 1988

Terdege | 72 Pagina's