Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Ook de schipbreuk op Malta moest medewerken ten goede

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Ook de schipbreuk op Malta moest medewerken ten goede

In de voetsporen van Paulus van Puttéoli naar Rome, langs Appiusmarkt en de drie tabernen

9 minuten leestijd Arcering uitzetten

Uit de brief aan de Romeinen weten we dat Paulus zich menigmaal voorgenomen heeft naar Rome te gaan. In het jaar 60 is hij inderdaad in die stad aangekomen, maar op een heel andere wijze dan hij zich voorgesteld had. Door zijn beroep op de keizer werd hij als gevangene naar Rome gevoerd. Omdat bij de schipbreuk op Malta alle papieren die betrekking hadden op zijn zaak verloren zijn gegaan, kon hij niet direct terecht staan. Twee jaar lang mocht hij ongehinderd in die dooren-door wereldse stad het Evangelie verkondigen. Ds. Poort volgde de voetsporen van de grote apostel in Italië.<br />

"Ik ben ver van huis en donker is de nacht... leid Gij mij voort", een regel uit een bekend lied. Merkwaardig, kort voordat ik aan dit verhaal zou beginnen, kwam die versregel op in mijn herinnering. Merkwaardig, want dat heeft alles te maken met Paulus. Nooit immers was hij zo ver van huis, zijn ouderiijk huis in Tarsis geweest als toen hij op weg was naar Rome. En ook nooit wellicht was het zo donker geweest en zozeer inktzwarte nacht: voor de keizer immers moest hij verschijnen. Keizer Nero, befaamd, berucht, gevreesd. Of wist hij zich integendeel zeer dicht bij huis, bij het Vaderhuis? Wist hij immers niet heel goed tot Wie hij ging na afloop van al het aardse lijden? En was het in het geheel niet donker, maar werd het juist zeer licht voor hem, zoals ook David reeds ervoer: ,,Dan is de nacht een licht om mij" (Ps. 139)? Was deze laatste reis in Paulus' leven, toen hij als gevangene naar Rome ging, een via dolorosa, een lijdensweg, zoals het scheen, of in werkelijkheid een via gloriosa, een weg,,ten hemel in"? Ik denk en ik geloof het laatste! De voetreis moet begonnen zijn, zoals we in Handelingen 28 kunnen lezen, in Zuid-ltalië, in het havenplaatsje Putéoli, op de landkaart van vandaag bekend als Pozzuoli. In Paulus' dagen een belangrijke haven voor reizigers uit het Oosten op weg naar Rome, maar tevens transitoplaats voor graan uit Egypte en helaas ook voor de beruchte spelen, waar talloze dieren en christenen aan ten offer vielen: wat een levend leed is deze havenplaats gepasseerd!

"Bij de broeders"
En nu ook Paulus dus, waarschijnlijk in gezelschap van Lukas en Aristarchus. Inscripties op de stadsmuur herinneren ons aan hun komst en wat meer is: aan hun verblijf van maar liefst een volle week,,bij de broeders". Wie tevoren daar het Evangelie had gebracht is niet bekend, maar wel dat de gemeente aldaar meer gedaan moet hebben dan alleen maar gastvrijheid betonen aan Paulus en de zijnen, hoe weldadig dat ook voor allen moet zij n geweest. Wat is namelijk het geval? Als de gehele groep van 276 mensen verder trekt (vermoedelijk bestaande [> Uit 100 militairen, 100 schepelingen en 76 gevangenen) komen ter hoogte van Appiusmarkt en Drie Tabernen broeders vanuit Rome hen tegemoet! En de vraag rijst; hoe wisten die Romeinen dat Paulus naar hen onderweg was? En hoe wisten ze dat al twee of drie dagen voor die ontmoeting plaats had: want van Rome lopen naar Appiusmarkt of Drie Tabernen (respectievelijk zo' n 65 en 50 km!) vergt toch echt wel twee volle dagen, inclusief overnachting onderweg. Hoe wisten ze het?

Dankbaar
Het antwoord kan niet anders luiden dan: vanuit Putéoli, waar de apostel immers zeven volle dagen verbleef. Koeriers, christenkoeriers moeten op de tweede of derde dag naar Rome zijn gesneld om de gemeenten daar van Paulus' komst op de hoogte te brengen (de afstand is zo'n 210 km en normaal deed men daar zeven dagen over), in Rome moet een gemeentevergadering zijn belegd (men had al drie jaar lang Paulus' brief aan de Romeinen en kende vanuit hoofdstuk 1 zijn verlangen en bede ooit nog in Rome te mogen zijn) en twee afvaardigingen moeten uitgezonden zijn, één naar Appiusmarkt en één naar Drie Tabernen, Paulus tegemoet. Heeriijk en stemmend tot diepe dankbaarheid: altijd moest alles uitgaan van Paulus, en nu, in het laatst van zijn aardse loopbaan mag hij terugontvangen: eerst in Putéoli, nu op die twee tussenhaltes op weg naar het te vrezen Rome. En lees en hoor hoe Paulus inderdaad met diepe dank op de komst van beide delegaties reageert: ,, Paulus, de broeders ziende, greep moed en dankte God. ,,Greepmoed": ja, zegt een psalmdichter: ,,Hun geeft Hij moed en krachten, die hopend op Hem wachten." En,,dankte God"; niet die mensen, niet die Romeinse gemeenteleden dankte hij dus, nee, in hun bijzijn dankte hij daar zijn God. Daarmee ook belijdend dat deze gemeenteleden instrumenten Gods voor hem waren geweest, tot dankbaarheid leidende instrumenten Gods: wat zegenrijk, als een gemeente zo een predikant dienen mag: toen Paulus hen alleen maar zag (nog niet eens hoorde!), dankte Hij al God!

Rijke uren
En dat is nu zo heerlijk, dat alles daar op reis ter plekke te bedenken. Er is niet zo veel te zien. Appiusmarkt, ik heb er eigenlijk maar een enkel huis gezien, en dat draagt die naam nog: Forum Appii. En vlak daarnaast zie je het kanaal dat gegraven is op last van keizer Augustus, omdat die streek destijds zo gevaarlijk was voor de gezondheid; moerassen met veel kans op malaria. Via dat kanaal verliep de reis sneller, ook kon men 's nachts verder varen. Het kanaal was zo' n 28 km en dan vervolgde men de reis weer te voet over de Via Appia. Wilt u zelf ooit Appiusmarkt bezoeken of ook Drie Tabernen (waar nu alleen nog een wijnfabriek die naam draagt), stap dan bij het station Latina (op de route Rome-Napels) in een taxi en laat u daarheen rijden, want een betere mogelijkheid ken ik niet. 't Is ongeveer 10 km naar het stadje Latina zelf, en de beide herinneringsplaatsen aan Paulus' ontmoetingen met de gebroeders liggen daar weer zo'n 15 km rechts en links van verwijderd. Maar in de géést, met de open Bijbel op de knieën en zittend onder open hemel kun je, geloof mij, rijke uren hebben, denkend ook aan je eigen via dolorosa (om Christus' wil), je eigen via gloriosa (ziende op Hem), je eigen roeping tot getuigen, zelfs in een angstaanjagend Rome, enje eigen diepe redenen tot dank aan God om broeders, ware broeders op je pad...

Twee jaar preken
Maar nu: Rome, want dat was het doel! Welk doel? Jazeker, dat verschilde nogal. Voor Paulus zelfwas het een gebedsdoel, zoals we lezen in Romeinen 1. Voor God de Heere was het de opdracht tot prediken: ,,Zoals gij te Jeruzalemn getuigd hebt, zo moet ge ook in Rome getuigen.'' Voor de joden was het weer een heel ander doel: opdat Paulus daar terecht zou staan, veroordeeld ook zou worden. En alle doelen worden van Hogerhand wonderlijk ineengevlochten tot (waarschijnlijk) Paulus' veroordeling ter dood, maar ook tot twee jaar lang kunnen prediken en uiteindelijk van God ontvangen „de kroon der rechtvaardigheid", voor hem weggelegd en ook voor allen die Christus' verschijning hebben liefgehad. Die twee jaar predikantsschap waar wij over lezen, is dat niet eigenaardig voor iemand die terecht moet staan? Zeker! Maar ook hier is van een wonderlijke en wonderheeriijke vervlechting van Hogerhand in rijke mate sprake. Want dat heeft alles te maken met Paulus' schipbreuk, onderweg op deze zelfde reis, op het eiland Malta. Daar waren immers ongetwijfeld alle papieren, alle belastende getuigenissen van de joden, alle processen-verbaal tegen de apostel verdwenen naar de diepte van de zee. En zonder proces-verbaal werd in Rome, de stad van het recht, geen proces begonnen. Uiterlijk twee jaar stond er voor om nieuwe stukken aan te dragen. En precies die twee jaar kon Paulus prediken in zijn eigen gehuurde woning (ik weet wel zeker: betaald door de gemeente van Rome), onder bewaking van slechts één soldaat. Wat is het waar in zo' n leven: dat God niet alleen alle kwaad van ons weren, maar (zoals die schipbreuk) ook ten onzen beste keren wil! Was, menselijkerwijs gesproken, die schipbreuk er niét geweest en waren alle papieren niét door het water verzwolgen, Paulus had direct na aankomst terecht moeten staan en van verhoring van zijn bede om bij de gemeente van Rome te kunnen zijn en van vervulling van Gods opdracht ook te Rome te getuigen had geen moment sprake kunnen zijn. Zo voorziet God in de zielswens van Paulus en in Zijn eigen Raad! Denk daar eens aan als u Handelingen 28 leest of als u in Rome bent. En zing in het hart of hardop eens die regel uit de Psalm: ,,Op't nagaan van Uw wond're macht sla ik verrukt het oog naar Boven: 'kzal U, mijn Schepper, altoos loven!"

Stilte en wijding
Maar er is ook veel zichtbaars dat in Rome aan Paulus denken moet; naar mijn idee veel meer dan aan Petrus. Een kleine opsomming van wat althans mijzelf bijzonder boeit: het Mamartinum, de strafgevangenis bij het Forum Romanum, waar de apostel, volgens de gevangenis- en stadsarchieven, gevangen heeft gezeten na afloop van zijn ambtswerk van twee jaar. Ook is daar het stille en prachtige oord Tre Fontane, waar de apostel onthoofd zou zijn. De Paulusbasiliek, waar zijn lichaam zou rusten, ademt eveneens een stilte en wijding, die mij veel en veel liever zijn dan de voor mijn besef afstotelijke sfeer van een Sint Pieter. En vergeet vooral niet het Pudentianakerkje, gebouwd op de plaats waar eens de senator Pudens gewoond moet hebben, Paulus' geestelijke vriend en (waarschijnlijk) helper, als senator, tijdens het proces. ,,U groet Pudens", schrijft Paulus aan Timotheüs, vanuit de ge

Zware weg
Paulus' voetreis naar Rome: een zware, zowel lichamelijk als geestelijk zeer zware weg, zeker ook met een lichaam dat lijdt aan ,, een doorn in het vlees.'' Achtduizend kilometer moet de apostel over zee, inclusief zeker vier schipbreuken en het verblijf in talrijke gevangenissen. Maar hem was reeds bij zijn bekering in Damascus niet anders beloofd:,,Ik zal hem tonen hoeveel hij lijden moetom Mijn Naam!" Maar altijd heeft hij het ook voor Hem, zijn Meester en Zaligmaker óver gehad. ,, Een dienstknecht is niet meerder dan zijn Heere", inderdaad: die Heere is meerder, ook in het lijden. Oneindig veel meer heeft Christus geleden om Paulus' wil, dan ooit Paulus zou kunnen lijden (en u, en ik!) om Jezus' wil. En dan zwijgen wij over eigen leed en horen naar wat Paulus leerde zeggen tot de gemeente: ,, Dat u uit genade gegeven is voor Christus te lijden..." Een genade. Zo rijk, zo wonderbaarlijk rijk is Paulus zijn lijdensweg gegaan. Wat ben ik daar nog ver vandaan, denk ik zo vaak, als ik ga op Paulus' wegen. Maar toch moet ik in zijn voetspoor gaan. Immers schreef hij het bij herhaling aan de gemeente: ,,Weest mijne navolgers!" Navolgers, ook als wij naar de wereldse veroordeling moeten — naar het,, Welgedaan goede dienstknecht" van God! Navolgers, ook als wij met heimwee aan het ouderlijk huisdenken: ,,'kBenver van huis..." -op weg nu naar dat Vaderhuis! Navolgers, ook als wij niet anders kunnen zeggen dan,,en donker is mijn nacht" -op weg, ook als navolgers van Paulus naardat eeuwig Godsdomein, waarvan juichend wordt verhaald: ,,En daar zal geen nacht meer zijn!" Ds. Poort hoopt in september a.s. een Amicitiareis naar Italië te leiden met de voetreis van Paulus als thema.

Dit artikel werd u aangeboden door: Terdege

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van woensdag 15 februari 1989

Terdege | 64 Pagina's

Ook de schipbreuk op Malta moest medewerken ten goede

Bekijk de hele uitgave van woensdag 15 februari 1989

Terdege | 64 Pagina's