Fries Dick Stellingwerff werd als melk-boer géén hereboer

We maakten met Dick Stellingwerff kennis in de Cliristian Reformed (zeg maar: gereformeerde) kerk van Baldwinsville, niet ver van Syracuse. In dat gebied wonen veel Polen, Italianen —zoals plaatsnamen als Syracuse, Cazenovia en Pompey (waar de moeder van Winston Churchill woonde) al aangeven - èn Nederlanders. De voormalige immigrantenkerk wordt bediend door ds. Bob Steen, ook van Nederlandsen bloede, maar hij is onze taal niet meer machtig. Zodat zijn diaken Stellingweff voor de Hollandse gasten de Schriftlezing verzorgt.

Melkprijs daalde
Later zijn we ook te gast bij Stellingweff, die ons over het kerkelijk leven en over zijn boerenbedrijf vertelt. En daar hebben we het nu verder over. Stellingwerff spreekt nog uitstekend Fries en Nederiands, maar het gazon noemt hij nog de "bleek", waarop men vroeger de was te drogen en te bleken legde. Dick werkte eerst als jongeman zes jaar in New Jersey. Als knaap van vijftien trok hij uit Friesland naar een oom in dat gebied. Hij was geen boerenzoon en zou in ons land wellicht later geen boerderij kunnen bemachtigen. Nu heeft hij een farm buiten Baldwinsville. We komen er via het dorp Van Buren. Dick:,,Heimwee heb ik nooit gehad. En het boeren is te doen, maar de melkprijzen zijn de laatste tijd fors gedaald, van veertien naar elf dollar (ruwweg 28 tot 22 gulden) per Amerikaanse pound." Om de andere dag levert Dick onbeperkt melk aan de fabriek. Er is (nog) geen melkoverschot zoals in de Europese gemeenschap. Zijn hoeve ziet er als geheel ook niet al te welvarend uit: een houten huis met op het gazon een Hollands molentje, een paar roestige oude auto's op het nogal rommelige erf, tamelijk smerige schuren en stallen. Dick: , ,Het is hard werken met een kleine bezetting. De winters zijn hier streng en van eind oktober tot begin april ligt er soms drie tot vier meter sneeuw. De grond is deels zand, deels steenachtig. Voor de landen tuinbouw is het toch wel goed werken: kool, fruit, aardbeien, veel maïs ook.

Mais en appels
Maar Stellingwerff is vooral veeboer. Met name Holsteineren Friese (zwartbonte) runderen worden hier gehouden. Dick heeft geen knechts, maar zet wel z'n zoons op de boerderij in, ook als ze daar minder zin in zouden hebben... Hij heeft zo'n 140 beesten; ruim de helft koeien en de rest hokkelingen (vaarzen). Hij huurt daarbij veel grond voor maïsbouw. Die wordt hier uitsluitend verwerkt als veevoer. Voor popcorn en andere 'menselijke' maïsconsumptie is deze harde soort niet geschikt. Dick beschikt over zo' n vijftig acres voor maïs- en honderd voor hooibouw. Er gaan ongeveer drie acres in een hectare of bunder. Rogge verbouwt Dick vooral voor het stro. Een buurman van hem daarentegen poot uitsluitend aardappels. Er zijn ook veel appelboomgaarden in de omgeving. (De appel is zelfs het symbool van staat en stad New York). Boer Dick is eigenaar van in totaal zo' n honderd bunder grond, maar hij huurt er nog wel 400 acres (dus zo' n 130 bunder) bij, alles dicht bij elkaar gelegen. Die grond is vaak niet te koop, als Stellingwerff dat al zou willen of kunnen. De koeien houdt hij overwegend voor de melk, niet voor vleesproduktie. Uit de kerk naar Dicks boerderij rijden we door een soms licht glooiend landschap. Hij wijst ons de grote melkfarm van Jakob Scholten, die uit Rotterdam komt en nu wel 350 koeien houdt. Elders zien we een grote paardenfokkerij. Die farm werkt niét voor de draf- en rensport, maar gewoon voor de plezierritten met kar en koets.

Hoge grondprijs
De grondprijzen in de (wijde) omgeving van Dicks farm verschillen onderling sterk, afhankelijk van de soort en de ligging. Dichter bij Syracuse is de bodem erg vruchtbaar, maarheuvelachtig en wat moeilijker te bewerken. Hij wijst ons stukken land aan, waar zo'n 1500 dollar (pakweg drie mille) per acre moet worden betaald. Bij Stellingwerff ligt de prijs rond de 800 dollar (1600 gulden). Ook door de huizenbouw in dit toch zo weidse land werd de grond duur. Dick: ,,Veel mensen met kapitaal wilden hier hun huis boven op een heuvel neerzetten. Maar die mooie ligging betekende wel dat de grond duurder werd.'' En inderdaad, het landschap ïs lieflijk. Tussen de mooie witte, af en toe wat kneuterig aandoende, huizen in de landstadjes van New York State met hun geschoren gazons zie je nergens een onderiinge afscheiding door hoge hekwerken; hooguit door een tuinpad. De erven lopen als het ware zo in elkaar over. Overal zie ik in de achtertuin schuurtjes en hondehokken in de vorm van de grote boerenschuren met gebroken kap. In de voortuinen 'grazen' veel plastic en houten dieren; ganzen en eenden. Elders, in het Amish-gebied van Intercourse, zagen we veel houten, met wol beklede, schaapjes die met hun houten poten in de gazons werden gestoken. Kortom: Dick Stellingwerff heeft het als boer hier in New York, een heel eind van de Hudson-vallei verwijderd, wel naar z'n zin. Hij zou niet terug willen naar de Friese Stellingwerven, maar stilzitten en duimendraaien is er voor hem en zijn gezin niet bij. Een rijke hereboer is hij niet geworden en niets wees ons erop, dat zijn houten woning ooit een statig landhuis wordt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen