Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Logeerhuis neemt zorg van zwaarbelaste ouders tijdelijk over

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Logeerhuis neemt zorg van zwaarbelaste ouders tijdelijk over

"We staan er vaak versteld van hoeveel de mensen ervoor over hebben om hun kind bij zich te houden"

11 minuten leestijd Arcering uitzetten

Alleen zij die zelf een verstandelijk of meervoudig gehandicapt kind hebben weten welke druk dit op een gezin kan leggen. Veel ouders zijn bereid tot het uiterste te gaan om het kind thuis te houden. Soms is dat onmogelijk. Voor anderen is het alleen te doen als ze zo nu en dan op adem kunnen komen. Hetlogeerhuis, een nieuw verschij nsel binnen de gehandicaptenzorg, biedt daarvoor de mogelijkheid. In zeven plaatsen moet zo' n huis worden gerealiseerd. Een ervan, in Barneveld, valt onder de Stichting Gehandicaptenzorg Gereformeerde Gemeenten en heeft door de reformatorische identiteit een landelijke functie. In de achterliggende drie maanden tilde het reeds bij vele ouders van gehandicapte kinderen de last, die soms zo zwaar kan drukken, tijdelijk van de schouders. <br />

Na twee gezonde dochters kregen Bert en Roos van den Hazel uit Hoevelaken Albert-Jan. Al bij zijn geboorte zagen ze dat hij niet goed was. De tijd leerde dat ze zich niet hadden vergist. Hun derde kind bleek ernstig verstandelijk gehandicapt, licht autistisch en motorisch gestoord. ,, Je gaat dan door een diep dal'', bekent mevrouw Van den Hazel. ,,We hebben er bijna vier jaar voor nodig gehad om het te verwerken. Aan de andere kant is toch ook zo'n kind een geschenk van de Heere God. Wij zeggen wel 's tegen elkaar: het is verdrietig datje dat door zo' n diep dal moet leren. Het is geen misser. Maar een opgave is het wel." Bij het opgroeien ging Albert-Jan in toenemende mate gedragsstoornissen vertonen. „Daar lopen we nu thuis af en toe op stuk. Mede omdat we nog drie dochters hebben. Vorig jaar zijn we op het punt gekomen dat we tegen elkaar zeiden: er moet iets gebeuren. We waren allebei dood- en doodmoe. Je merkt datje de neiging krijgt om een beetje te gaan gillen. Hij is toen een paar keer naar een kort-verblijftehuis in Bennekom geweest. Begin dit jaar lazen we in het Reformatorisch Dagblad een bericht over een logeerhuis dat in Barneveld zou komen. We hebben direct tegen elkaar gezegd: zou dat misschien iets zijn?"

Anoniem
Het logeerhuis in Bameveld, dat wordt geëxploiteerd door de Stichting Gehandicaptenzorg Gereformeerde Gemeenten (SGGG), opende als eerste van de zeven logeerhuizen op 1 mei dit jaar de deuren. De vier woningen ernaast vormen hetgezinsvervangend tehuis "Het Schild", dat in oktober 1988 werd geopend. Uitwendig onderscheidt het logeerhuis zich in geen enkel opzicht van de andere woningen in de nieuwbouwbuurt. Ook binnen zijn de verschillen met het interieur van een gemiddelde eengezinswoning minimaal. Alleen het ziekenhuisbed naast het harmonium valt wat uit de toon. De anonimiteit van het huis wordt treffend geïllustreerd door een vrouw die aanbelt om te vragen waar het logeerhuis is. Ze komt haar zoon brengen en is ervan overtuigd dat ze niet ver van haar doel kan zijn. Als ze te horen krijgt dat ze reeds op de plaats van bestemming is, kijkt ze enigszins beduusd om zich heen en roept dan enthousiast naar een nog onzichtbare persoon: ,,Wezijnd'ral. Hier is't."

Experiment
Tot 1 mei functioneerde het Bameveldse logeerhuis als kort-verblijftehuis voor de tijdelijke opvang van verstandelijk gehandicapten. Deze instelling moest volledig uit eigen middelen worden betaald. Dat was voor de Stichting Gehandicaptenzorg van de Gereformeerde Gemeenten reden om een verzoek tot deelname aan het experiment Logeerhuizen in te dienen. Voor dit project stelde staatssecretaris Dees eind '88 drie miljoen gulden beschikbaar. Het experiment mm' v ^^^^^^^^M looptin 1990 af. Dan zal bekeken worden of de proef geslaagd is en of de logeerhuizen in stand moeten worden gehouden. Het idee van een logeerhuis is gelanceerd door de Federatie van Ouderverenigingen. De bedoeling is dat elk logeerhuis een vijftigtal ouders of verzorgers van een gehandicapt kind of gezinslid regelmatig ontlast door de zorg tijdelijk over te nemen. De maximale opnameduur is zeven dagen per maand.

Wonder
B. Agteresch, secretaris van de SGGG, noemt het een wonder dat ook de reformatorische stichting een logeerhuis heeft gekregen. ,,Tal van andere, veel grotere organisaties in het land zijn gepasseerd. Waarschijnlijk heeft meegespeeld dat onze oudervereniging in de Federatie van Ouderverenigingen participeert, waardoor we dicht bij het vuur zaten.'' De kort-verblijftehuizen zijn volgens het bestuurslid van de SGGG hun doel voorbij geschoten en dichtgeslibd. Officieel mag een opname in zo'n tehuis niet langer dan drie maanden duren. Als uithuisplaatsing bittere noodzaak is wordt dat soms wel een jaar, omdat internaten en gezinsvervangende tehuizen met enorm lange wachtlijsten zitten. De logeerhuizen spelen nog sterker dan de kortverblijftehuizen in op de behoefte aan ondersteuning van de thuiszorg. DoorO regelmatig bij ouders de druk van de ketel te halen zal in een aantal gevallen definitieve uithuisplaatsing kunnen worden voorkomen of uitgesteld.

Veilige verblijfplaats
Agteresch waardeert de toenemende aandacht voor ondersteuning van de thuiszorg positief. „Tot voor kort was het in de gehandicaptenzorg zo dat een aantal voorzieningen werd aangeboden en daaruit moesten ouders een keus maken. Nu zijn de rollen wat omgekeerd en wordt meer gekeken naar wat ouders willen. Op hun vraag wordt ingespeeld. Het lukt niet om de wachtlijsten van internaten en gezinsvervangende tehuizen op korte termijn te schonen. Daar is geen geld voor. Dat betekent dat heel veel mensen de eerste jaren niet aan bod komen en in een aantal gezinnen een onhoudbare situatie ontstaat. Daaruit is het idee van een logeerhuis ontstaan." Tussen het ontstaan en de uitvoering van het idee is slechts eenjaar verlopen. Critici wijzen erop dat de ambtelijke molens zo onwaarschijnlijk snel hebben gemaald uit politiek eigenbelang. Als logeerhuizen kostbare uithuisplaatsing van gehandicapten voorkomen, worden aanzienlijke sommen bespaard. „De staatssecretaris erkent dat ook openlijk", nuanceert Agteresch.,,Maar die bezuinigingsoverweging neemt niet weg dat er ook duidelijk behoefte was aan de tussenoplossing die een logeerhuis biedt. Als kinderen door middel daarvan in het huisgezin kunnen blijven, dan is dat ideaal. Het viel mij op dat de staatssecretaris dat in zijn toespraak bij de opening van het logeerhuis in Heemstede ook aangaf. Hij zei letterlijk:,,Ontegenzeggelijk geldt ook voor kinderen met een geestelijke handicap dat zij, indien mogelijk, het best opgroeien in het ouderlijk huis. In onze samenleving gaan wij nog steeds uit van de gedachte dat het gezin een redelijk veilige verblijfplaats is in het groeiproces naar de volwassenheid. Vanuit onze reformatorische optiek delen wij deze opvatting volledig." ,,Het afgelopen weekeind is Albert-Jan voor de tweede keer in het logeerhuis geweest'', vertelt mevrouw Van den Hazel. ,,We hebben intens genoten van die paar dagen. Zaterdag en zondag hebben we voor het eerst sinds tijden met elkaar gezelschapsspelletjes gedaan. Als Albert-Jan thuis is kan dat niet, want dan maait hij alles van tafel." Van grote waarde is voor het echtpaar uit Hoevelaken de reformatorische identiteit van het Barneveldse logeerhuis. ,,Er gelden dezelfde regels als thuis. Dat is vooral voor een kind als Albert-Jan van groot belang. Hij heeft behoefte aan vaste structuren. Zijn dagverblijf is neutraal. We hebben twee jaar erg geboft. Toen zat in zijn groep een leidster van de Gereformeerde Bond. Nu zit hij in een groep met allemaal onkerkelijke leidsters. Maar we hebben geen keus." Pas toen haar zoon uit huis was ervoer mevrouw Van den Hazel ten volle welke druk zijn handicap op het gezinsleven legt. ,,Wij weten niet in hoeverre wij door zo'n logeerhuis versneld naar een eventuele uithuisplaatsing toe groeien. De andere kant is datje als er geen tussenoplossing is, je kind thuis houdt totdat het echt niet meer gaat. Dan besluit je ten einde raad je kind naar een gezinsvervangend tehuis te doen en krijg je te horen dat er geen plaats is. Dat is gewoon een gegeven."

Gezin
Het Barneveldse logeerhuis wordt gerund door vijf groepsleidsters en een coördinatrice. In geval van ziekte kan worden teruggevallen op invalkrachten. ,, Je moet zo' n groep loges zien als een gezin", zet coördinatrice mevrouw De Pater uiteen.,,De groepsleiding neemt tijdelijk de taak van de ouders over. Daar hoort ook stofzuigen, koken en boodschappen doen bij." Officieel kunnen in het tehuis zes personen worden ondergebracht. Vier op twee tweepersoonskamers en twee op twee eenpersoonskamers. De resterende slaapkamer is ingericht als kantoortje voor de groepsleiding. Door het bed in de woonkamer is een zevende plaats gecreëerd voor een dubbel gehandicapte. De bedoeling is dat achter de woonkamer een aparte kamer voor twee meervoudig gehandicapten zal verrijzen. Een van de meervoudig gehandicapte loges is de 26jarige rolstoelrijdster Joke Verburg uit Amstelveen. Verstandelijk functioneert ze op het niveau van een vijflarige. Daarnaast is ze spastisch, slechtziend en epileptisch. Tot vorig jaar hadden haar ouders nooit gedacht over uithuisplaatsing van hun enige dochter. Daarin kwam verandering toen mevrouw Verburg overspannen raakte en haar echtgenoot in december een bloedstilstand in de hersenen kreeg. Onder druk van de omstandigheden besloten ze Joke op te laten nemen in het kortverblijftehuis in Barneveld.

Voorbereiding
Vooral voor haar moeder was het een moeilijke stap. ,, Ze was wel' s meer weg geweest. Met school en met vakantiekampen van de Gereformeerde Gemeenten. Maar nu moest ze weg omdat ik niet meer kon. Dat was voor mij iets heel ergs. Je hebt een gevoel van: omdat ik faal moet jij de deur uit." Alle sombere voorgevoelens ten spijt had Joke het prima naar haar zin in het tehuis. In maart bracht ze er opnieuw een maand door. Bij de volgende opname was het kort-verblijftehuis veranderd in een logeerhuis. Die verandering heeft volgens Verburg voor de sfeer in het huis nauwelijks consequenties gehad. Het belangrijkste verschil met voorheen is dat de verblijfsduur beperkter is, waardoor de groep sterker wisselt. Hoewel het Amstelveense echtpaar langzaam weer wat opkrabbelt, is de noodzaak van goede opvang voor hun dochter veel sterker bij hen gaan leven. Het gevolg is dat Joke nu staat ingeschreven voor het internaat van de SGGG, dat in Gouda moet verrijzen. Tot die tijd hopen haar ouders regelmatig gebruik te maken van het logeerhuis. ,,Wij zien die perioden in het logeerhuis als een voorbereiding voor de definitieve uithuisplaatsing", zegt Verburg.,, Zowel voor Joke als voor ons. De overgang verioopt daardoor veel geleidelijker."

Landelijke functie
De Ziekenfondsraad heeft er nadrukkelijk op gewezen dat een logeerhuis niet als vakantieadres dienst mag gaan doen. Mevrouw A. Vos, bestuurslid van de Federatie van Ouderverenigingen, plaatste bij de opening van het logeerhuis in Heemstede al vraagtekens bij dit besluit. Zowel voor gehandicapte kinderen die regelmatig in het logeerhuis verblijven als voor hun ouders is het uiterst onprettig als voor de vakantie een ander adres moet worden opgezocht. Er zal dan ook overleg gevoerd worden met de Ziekenfondsraad om te komen tot een speciale regeling voor het vakantieseizoen. In tegenstelling tot de andere zes logeerhuizen heeft het Barneveldse tehuis door de reformatorische identiteit een landelijke functie. Dat betekent dat een aantal loges geen gebruik kan maken van de eigen dagopvang. Voor hen biedt het logeerhuis vervangende dagopvang in een dependance van het dagverblijf voor ouderen "De Rozelaar". Deze opvang wordt verzorgd door de groepsleiding, die daarbij wordt geassisteerd door vrijwilligers.

Gemengd gezelschap
Van ouders die gebruik willen maken van het logeerhuis van de SGGG wordt verwacht dat ze zich kunnen vinden in de identiteit van het huis. In de praktijk komen de loges uit de rechterflank van de gereformeerde gezindte. Voor hen die van ver komen kan vervoer worden geregeld door de Praktische Thuishulp van de Vereniging Gehandicaptenzorg van de Gereformeerde Gemeenten. Er bestaan nog geen duidelijke selectiecriteria voor logeerhuizen. De loges vormen daardoor een zeer gemengd gezelschap. Niet alleen de aard en ernst van hun handicaps varieert sterk, ook de leeftijden lopen nogal uiteen. Tot nu toe was de jongste logé vier en de oudste 69. Voorwaarde voor plaatsing is wel dat iemand in een groep te handhaven is en geen gevaar oplevert. Mevrouw Van den Hazel vindt de gevarieerdheid van de groep geen bezwaar. ,,Maar Albert-Jan behoort tot het laagste niveau. Ik weet niet hoe een moeder van een kind met een hoog niveau, bij voorbeeld een MLK-kind, daarover denkt. Ik kan me voorstellen dat die er meer moeite mee heeft. Voor het personeel van zo'n logeerhuis vind ik het in ieder geval een gigantische opdracht. Ik denk datje zeer gemotiveerde en kundige mensen nodig hebt.''

Verrassing
Joke Verburg behoort verstandelijk bij de loges van het middenniveau. ,,Ikzou het voor haar ontwikkeling niet goed vinden als ze altijd tussen bij voorbeeld diep zwakzinnige mensen verkeerde'', zegt haar moeder. ,,Maar van een week logeerhuis of vakantiekamp zal ze echt niets krijgen." Ook voor de groepsleiding was het een open vraag welke problemen de gemengdheid van het logeerhuisgezin zou opleveren. In de praktijk loopt alles boven verwachting, kan mevrouw De Pater op grond van de eerste ervaringen meedelen. ,,Tot onze verrassing gaan de loges heel leuk met elkaar om. Opvallend is dat mensen van een verschillend niveau of met een verschillende handicap vaak beter met elkaar overweg kunnen dan mensen die op een zelfde niveau zitten." Op dit moment is er in het Barneveldse logeerhuis nog ruimte voor nieuwe loges, maar het aantal open plaatsen neemt snel af. Een groeiende groep ouders besluit met een vaste regelmaat gebruik te maken van de voorziening. Ze zijn daardoor verzekerd van plaats. Voor de coördinatrice van het logeerhuis vereenvoudigt reservering bovendien de organisatie van het turbulente "bedrijf". Wat mevrouw De Pater de achterliggende maanden het meest heeft verbaasd, is de ernst van de hancicap van veel loges. ,,We staan er vaak versteld van hoe veel de mensen ervoor over hebben om hun gehandicapte kind bij zich houden. Als beroepsmensen zegje dan tegen elkaar: hoe is het mogelijk dat zo' n kind thuis verzorgd wordt! Ouders geven daar soms zo veel voor op dat een gezinsleven nauwelijks meer mogelij k is."

Dit artikel werd u aangeboden door: Terdege

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van woensdag 2 augustus 1989

Terdege | 64 Pagina's

Logeerhuis neemt zorg van zwaarbelaste ouders tijdelijk over

Bekijk de hele uitgave van woensdag 2 augustus 1989

Terdege | 64 Pagina's