Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Tienduizenden Vietnamese bootvluchtelingen in Hongkong moeten terug naar eigen land

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Tienduizenden Vietnamese bootvluchtelingen in Hongkong moeten terug naar eigen land

Uitzichtloze situatie in overvolle opvangcentra

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

<br />Drie weken geleden gingen de eerste Vietnamese bootvluchtelingen op transport vanuit Hongkong naar hun eigen land. De opvangcentra in Hongkong zitten overvol en er is vrijwel geen uitzicht op "doorstroming" naar het Westen. Tien jaar geleden namen de VS en verschillende Europese landen zo'n 25.000 Vietnamezen op; dit jaar waren dat er niet meer dan 3000. In Hongkong bivakkeren er momenteel zo'n 56.000. Slechts een derde wordt erkend als politieke vluchteling. De rest moet terug naar Vietnam, vindt het bestuur van de Britse kroonkolonie Hongkong. Desondanks is de verwachting dat in het voorjaar weer een nieuwe stroom bootvluchtelingen zee zal kiezen. Maar met welk doel?

Wanneer in het vroege voorjaar de temperatuur stijgt en de wind van noordoost naar zuidwest draait, zullen duizenden Vietnamezen hun boten volstouwen met rijst en water en aan de lange oversteek van Vietnam naar Hongkong beginnen. Velen hebben er dan al een paar dagen in een bus of een flinke treinreis opzitten en voegen zich bij vrienden en familieleden in de havensteden Haiphong en HongGai. Daar worden de gammele scheepjes opgetuigd en laten vele duizenden zich door de gunstige wind, veilig onder de Chinese kust, in oostelijke rich-O ting drijven. Een reis van ongeveer zes weken, tot men uiteindelijk de droomstad Hongkong heeft bereikt, door de meesten als springplank naar het "vrije" en in ieder geval rijkere Westen beschouwd.

Sterke stijging
Ze proberen niet alleen Hongkong te bereiken. Ook Maleisië en Thailand staan hoog op de lijst. De vluchtelingen hopen toestemming te verkrijgen om vandaaruit eens naar het Westen te kunnen reizen. Vooral in 1979 trokken er velen weg (zo'n 200.000). De aantallen namen begin jaren tachtig af tot zo' n 20.000 per jaar, maar de laatste jaren neemt het aantal vluchtelingen weer sterk toe. 1987: 28.077,1988: 44.912 en in de eerste acht maanden van 1989 alleen al58.518. Tien jaarterug konden de meeste Vietnamezen rekenen op plaatsing in andere landen. De westerse wereld (met de VS voorop) was begaan met hun lot en nam vele tienduizenden vluchtelingen op. Maar nu het Westen geen interesse meer heeft (de meeste Vietnamezen komen nu uit het noorden, de oude vijand van de VS) raken de opvangcentra verstopt. In 1979 nam de wereld 24.377 bootvluchtelingen op, in 1989 waren het niet meer dan 3000. Behalve in Hongkong blijven de vluchtelingen steken in kampen in Maleisië en Thailand. En de uittocht wordt niet minder. Ondanks overvallen door piraten in de Golf van Thailand is het aantal vluchtelingen naar Thailand en Maleisië bijna verdubbeld tot 13.000 per jaar. Ook Indonesië en de Filippijnen hebben te maken met een verdubbeling. Maar Hongkong spant de kroon. In 1987 3.395, in 1988 18.328 en in de eerste acht maanden van 1989 al meer dan 31.000. Waar moeten die allemaal blijven op dat overbevolkte eiland? Ze zitten in zo'n zeventien kampen, maar wegens plaatsgebrek ook in tenten op een ongebruikte startbaan van een vliegveld, op vijf veerboten in de haven en op afgelegen eilanden zonder elektriciteit of stromend water.

Opstand
Op het eiland Tha A Chau brak in augustus 1988 een opstand uit onder de 5.600 vluchtelingen. Een kleine politiemacht werd van het eiland gedreven, waarbij 23 agenten werden gewond. Een dag later trad een versterkte politie-eenheid hardhandig op, waarbij een negenentwintigjarige vluchteling om het leven kwam. De spanningen namen toe in dit voor de Vietnamezen zo onzekere niemandsland. Maar ook vluchtelingencoördinatorMike Hanson wordt er af en toe wanhopig van. Hanson: ,,Inmei en juni 1988 kwamen er elke maand 10.000 bij. Dat betekende dat we eigenlijk elke negen dagen een nieuw kamp hadden moeten bouwen. Dat lukte niet, dus raakten de bestaande kampen overvol. We hebben opvangcapaciteit voor 36.000 mensen, maar er zitten er nu in totaal al 56.000."

Kritiek
Er moest dus wat gebeuren. Tijdens een conferentie in Genève in juni 1989 kondigde Hongkong aan alle bootvluchtelingen voortaan aan een een selectieprocedure te onderwerpen, waarbij onderzocht zou worden of iemand uit economische of politieke redenen het land had verlaten. De economische vluchtelingen (door Hanson ,,niet-vluchtelingen" genoemd) zouden worden teruggestuurd, de politieke vluchtelingen konden blijven, om ze een kans op herhuisvesting te geven. Drie weken geleden vertrokken de eerste 51 "illegalen", met een vliegtuig. Direct daarna barstte een stroom van kritiek los. Vooral van de zijde van de VS werd zeer verontwaardigd gereageerd. De mensenrechtenorganisatie Amnesty International riep de Britse regering op af te zien van de grootscheepse plannen. Het Hoge commissariaat voor de vluchtelingen van de Verenigde Naties noemde het besluit voorbarig. Ook leden van de Britse oppositie veroordeelden de gedwongen repatriëring. Premier Thatcher besloot de repatriëring op te schorten tot het Britse parlement zich over de plannen had kunnen uitspreken. Op 19 december jl. keurde het parlement met een ruime meerderheid de terugzending goed, zij het na een fel debat van drie uur.

Selectie
Wanneer is iemand een „niet-vluchteling"? Hanson: ,,Dat wordt uitgezocht door middel van een internationaal vastgestelde procedure onder begeleiding van de Verenigde Naties. Die selectie is niet eenvoudig. Vaak geven we ze het voordeel van de twijfel. Dat betekent dat veel meer mensen de vluchtelingenstatus krijgen dan die het eigenlijk zouden verdienen. Maar dat geeft niet." Hoeveel zijn er vrijwillig naarVietnam teruggekeerd? ,, Vanaf september 1988 zijn er 263 vrijwillig teruggekeerd, maar in dezelfde tijd zijn er 40.000 in Hongkong bijgekomen. Ik begrijp ook wel waarom. Het zijn allemaal mensen die op zoek zijn naar een beter leven. Ze zijn arm en willen gewoon in een welvarend land leven. Maar hier loopt het spoor dood. We stellen ze voor de keus: of in Hongkong in de kampen opgesloten blijven, of terug naar Vietnam waar ze een nieuw bestaan kunnen beginnen. Daarbij geven wij dan financiële steun."

Twee vuren
Toch geven ze er meestal de voorkeur aan hierte blijven. „Ze denken dat ze wel een keertje door een westers land opgenomen zullen worden, maar dat gebeurt gewoon niet." De vluchtelingencoördinator zit tussen twee vuren. Het Britse bestuur wil de "niet-viuchteiingen" zo snel mogelijk repatriëren, daarbij gesteund door de morrende bevolking, die de Vietnamezen het liefst zo snel mogelijk ziet opkrassen. De VS prostesteren echter krachtig tegen elke vorm van gedwongen terugkeer, hoewel het land zelf elk jaar zo'n 20.000 vluchtelingen, onder wie veel politieke, uit El Salvador, Haïti en Guatemala terugstuurt. Het aantal Vietnamezen dat Amerika nog binnen kan, is sterk afgenomen en niets wijst erop dat er meer in de VS toegelaten zullen worden. Hanson:,,De financiële raad van Hongkong heeft bij de begroting van 1989 besloten dat er geen geld meer voor kampen en vluchtelingen uitgetrokken wordt. Men wil dat de Vietnamezen hetzelfde worden behandeld als de Chinezen, die immers nog dezelfde dag worden teruggestuurd als ze illegaal de grens over zijn gekomen. De bevolking ziet de Viet- 1> namezen niet meer zitten.'' Dat bleek in augustus vorig jaar, toen honderden Hakha's (een Zuidchinees volk) demonstreerden tegen het opzetten van nieuwe vluchtelingenkampen. En in de buurt van de kampen klagen de bewoners in toenemende mate over lawaai en rondvliegende stenen. Ook is men bang dat de Vietnamezen malaria en cholera zullen overbrengen. Een nogal overdreven angst, want er is geen malaria in de kampen en de paar choleragevallen van Tai A Chau werden op tijd gesignaleerd en medisch behandeld.

Nieuwe route
Voorlopig ziet het er niet naar uit dat de Vietnamezen gevoelig zullen zijn voor de Britse argumenten, of de vijandige houding van de Hongkong-Chinezen. De bootjes worden alweer zeeklaar gemaakt en er is zelfs een nieuwe route naar het Engels-Chinese droomparadijs gevonden: over land. De vluchtelingen steken in het noorden de Chinese grens over, nemen de bus naarMacao, kopen daar een bootje en zeilen de laatste zeemijlen in de richting van de met glinsterende lichtreclames omzoomde wolkenkrabbers. Vanwaar ze waarschijnlijk over een paar jaar weer aan de terugtocht kunnen beginnen... I1

Dit artikel werd u aangeboden door: Terdege

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van woensdag 3 januari 1990

Terdege | 64 Pagina's

Tienduizenden Vietnamese bootvluchtelingen in Hongkong moeten terug naar eigen land

Bekijk de hele uitgave van woensdag 3 januari 1990

Terdege | 64 Pagina's