De wereld in huis

Laat ik vooraf stellen, dat ik drs. A.G. Knevels nieuwste boek'' De wereld in huis" nog niet gezien heb. Ik heb er alleen een interview met de schrijver over gelezen in het RD van 16 maart. Ik begrijp daaruit dat Knevel de gereformeerde gezindte waartschuwt tegen de tv als grote verieider. Een opvallend geluid, want hij heeft zelf een vooraanstaande positie bij de Evangelische Omroep. De invloed van de tv op het denken en doen van de kijkers wordt volgens Knevel zwaar onderschat. Benauwende ontwikkelingen als secularisatie en kerkverlating houden volgens hem rechtstreeks verband met de opmars van de tv in de gereformeerde gezindte.

Geen "neen"
Ligt het dan niet voor de hand, een radicaal "neen" tegen de tv te propageren? Dat doet Knevel niet en hij heeft daarvoor in het interview drie argumenten. Hij kan zich voorstellen dat mensen tv nemen voor hun kinderen: liever onder controle thuis kijken dan ongecontroleerd bij de buren. Ook kan hij zich de aanschaf van tv voorstellen voor informatievoorziening of verantwoord vermaak, al voegt hij daaraan toe, dat de ervaring leert dat men veel meer kijkt dan men van plan was en verantwoord vond. Zijn tweede argument is, dat het tv-bezit nu eenmaal onweerstaanbaar oprukt. Je kunt wel zeggen dat de tv weg moet, maar je weet dat dat niet gebeurt. Ook al omdat er steeds meer toepassingen komen, zoals video en elektronisch winkelen. En zijn derde argument is, dat nu de tv eenmaal is ingevoerd, je beter kunt zorgen dat er goede programma's komen. ,,Het maken van stichtelijke programma' s is zeer wel mogelijk."

Pro en contra
Wat mij steeds weer opvalt in de discussie pro en contra de tv, is dat die altijd gaat over de gevolgen van de tv, niet over het karakter, het wezen van de tv zelf. De een legt de nadruk op het verderfelijke van slechte programma's, de afbraak van geestelijke waarden en zedelijke normen. De ander zegt: Wij zien dat ook wel, maar wij menen dat we de geweldige mogelijkheden voor de evangelieverkondiging, die de tv óók heeft, moeten aangrijpen om ons volk te doordringen van de boodschap van Gods Woord op alle terreinen des levens. Zo worden de voors en tegens dan afgewogen en de uitkomst is, dat steeds meer tegenstanders schoorvoetend overgaan naar het andere kamp, want,,de wereld is in onze gezinnen toch al niet meer tegen te houden." De tv kan het niet veel slechter maken dan het al is. Laten we daarom liever de mogelijkheden aangrijpen die meedoen ons biedt. Mijn vraag is: welke mogelijkheden? Het kwaad zit niet alleen in het verkeerde gebruik. Het kwaad zit in de tv zelf.

Opgestoken vingertje
Gesteld eens, dat Nederland een land was waarin het volk onder het beslag van Gods Woord zou liggen en waarin de overheid zich in haar beleid geheel zou richten naar Gods wet en dus alle spotternij met des Heeren inzettingen, alle onzedelijkheid en verdorvenheid uit het publieke leven zou weren. Zou dan —onder de ideaalste omstandigheden die maar denkbaar zijn - de tv tot zegen kunnen zijn? Kerkdiensten via de tv, principiële vooriichting in de politiek, schriftuurlijke benadering van onderwerpen als abortus en euthanasie, enz.? Ik verwacht er niets van. Het medium televisie is krachtens zijn aard niet geschikt voor principiële voorlichting, waarschuwingen, enz. In tv-kringen spreekt men over het "opgestoken vingertje" (uit welke hoek dat ook komt), dat het nu eenmaal niet doet op de tv. Tv werkt niet verdiepend, maar juist vervlakkend. Krachtens haar wezen is zij ongeschikt als communicatiemiddel, tenzij alleen voor de verbreiding van oppervlakkige informatie en amusement. Vooral om de beginselen die naar Gods Woord zijn uit te dragen, is de tv ten enenmale onbruikbaar. Het is niet waar, dat het medium op zichzelf neutraal is. Het middel vormt de inhoud van de boodschap.

Actie
De grote vraag bij de tv is: hoe komt het over? Dat komt het beste over, wat het meest in overeenstemming is met het opvangvermogen van de mens. Daarom is het spreken in naam van God voor de tv per definitie problematisch. Het medium leent zich niet voor proclamatie, hooguit voor informatie. Het medium vraagt naar zijn aard steeds om nieuwe dingen, om "relevantie" voor de kijker, om daden. Er moet wat gebeuren; er moet wat te zien zijn. Vandaar dat acties van zending of werelddiakonaat het altijd goed doen. Echte communicatie door middel van de tv is maar zeer beperkt. Detv-kijker krijgt zo'n stroom van beelden over zich heen, dat er een instinctmatige afweerreactie optreedt: hij ziet van alles, maar hij wordt er niet koud of heet meer van, het raakt hem niet meer. Daarom ziet de tv zich gedwongen de kijkers te schokken, om de door haar zelf gewerkte indolentie te doorbreken.

Voorspelbaar
Vandaar de permanente hang van het medium naar wat nieuws, naar verrassende wendingen. Maar dat betekent tegelijkertijd, dat de aard van het medium eist dat absolute zekerheden worden gemeden. Zijn de lage kijkcijfers van de EO niet voornamelijk te verklaren uit de voorspelbaarheid van wat deze omroep brengt? Naarmate het amusement, de show meer aandacht krijgt in de presentatie, wordt er meer gekeken. En ik neem gaarne aan, dat de EO dat niet doet omdat zij dat zelf leuk vindt, maar omdat het karakter van de tv dat nu eenmaal vereist. Wanneer het waar is, dat de tv alleen maar geschikt is als communcicatiemiddel van oppervlakkige verstrooiing en dus ongeschikt is voor de proclamatie met gezag van het,, Alzo spreekt de HEERE" -en dan wil ik echt de mogelijkheid niet ontkennen dat de Heere met een kromme stok wel een rechte slag kan geven —, is er geen enkele reden voor de gereformeerde gezindte om af te stappen van het standpunt van volstrekte onthouding van dit medium.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen