Wedergeboorte en geloof (2)

Zoals de vorige keer beloofd gaan we nu na wat Calvijn zegt over het geloof als vrucht van de wedergeboorte. Calvijn zegt dan: „De evangelist (Johannes red.) schijnt ten onrechte de wedergeboorte eerder te stellen dan het geloof. Beide stemmen echter heel goed overeen, omdat wij ook door het geloof het onvergankelijk zaad ontvangen, waardoor wij tot een nieuw en godzalig leven herboren worden. Het geloof zelf is echter reeds een werk van de Heilige Geest. Het geloof is dus in verschillend opzicht een deel van onze wedergeboorte. Dat de Geest immers onze geest verlicht, behoort reeds tot onze vernieuwing. Op deze wijze vloeit het geloof uit de wedergeboorte voort als uit een bron.'' Uit deze verklaring blijkt dus dat Calvijn ook een wedergeboorte tot het geloof leerde.

Comrie
Het is opmerkelijk dat vele oude dogmatici aan de wedergeboorte geen afzonderlijk hoofdstuk hebben gewijd. Voetius was de eerste die afzonderiijk de wedergeboorte besproken heeft in een tweetal geschriften. De meeste nadere reformatoren zijn Voetius gevolgd. Om nog iemand te noemen: Comrie. In zijn "Eigenschappen des geloofs" merkt hij op: ,,Want gelijk de wedergeboorte de bron des geloofs is..." blz. 140. In de Heidelb. Cat. wordt geen zondag gewijd aan de wedergeboorte. Maar wel komt de wedergeboorte in engere zin duidelijk ter sprake in antwoord 8 van Zondag3: ,,Ja wij, tenzij wij door de Geest Gods wedergeboren worden." Indien niet, dan zijn wij onbekwaam tot enig goed en geneigd tot alle kwaad. In de Ned. Geloofsbelijdenis komt de wedergeboorte, zoals we zagen, alleen in ruimere zin ter sprake (art. 24). Maar de Dordtse Leerregels spreken uitvoeriger over wedergeboorte in engere zin. Hfst. III/IV. De achtergrond is hier duidelijk de strijd tegen de remonstranten.

Naar de Schrift
Al komt de term wedergeboorte slechts tweemaal voor in de Heilige Schrift (Maft. 19:28 en Titus 3:5), de zaak zelf wordt duidelij k overal geleerd. De Heere Jezus zegt tot Nicodemus, dat het zien van het Koninkrijk Gods volstrekt afhankelijk is van een wederom of van boven geboren worden. Joh. 3:3; van een geboorte uit water en Geest, VS. 5. Zo wordt ook in de Proloog van het evangelie naarJohannes gesproken van het uit God geboren worden (Joh. 1:13). Deze geboorte is een volkomen geheimenis, door de Geest van Christus vrijmachtig te voorschijn geroepen. Joh. 3:8. De apostel Petrus ziet haar als een heeriijk gevolg van de opstanding van Christus uit de doden, 1 Petr. 1:3, in ons verwekt door de prediking van het evangelie, vs. 23,25. Jakobus zeg dat de gelovigen voortgebracht zijn door het woord der waarheid. Jak. 1:18.

Zonder ons in ons
U ziet: de wedergeboorte is een daad van God. Daarin zijn wij volkomen lijdelijk. Al mogen wij er uiteraard niet lijdelijk tegenover staan. Dat is een andere zaak. Hoe prachtig hebben onze vaderen dit beleden in de Dordtse Leerregels. Zij stonden tegenover de remonstranten die de wedergeboorte zagen als een zedelijke aanrading. Ik citeer DLRIII/IV, 12:„Enditisde wedergeboorte, die vernieuwing, nieuwe schepping, opwekking van de doden en levendmaking, waarvan zo heerlijk in de Schrift gesproken wordt, dewelke God zonder ons in ons werkt. En deze wordt in ons niet teweeggebracht door de uiteriijke prediking alleen, noch door aanrading of zulke manier van werking, dat wanneer nu God Zijn werk volbracht heeft, het alsdan nog in de macht des mensen zou staan wedergeboren te worden of niet wedergeboren te worden, bekeerd te worden of niet bekeerd te worden.'' Even verder staat er:,, Waarom terecht gezegd wordt, dat de mens door de genade, die hij ontvangen heeft, gelooft en zich bekeert."

Zelfbediening
U begrijpt dat men vandaag de dag onmogelijk uit de voeten kan met de wedergeboorte in engere zin. Je moetje geloof handen en voeten geven, zeggen ze. Men spreekt van een dagelijkse bekering, zonder datje ooit van een eerste bekering gehoord hebt. De doodsstaat van de mens wordt niet gehonoreerd. Men kan zelf nog zoveel. Men kan bidden. Men kan geloven. Men kan alles zelf! Geestelijke zelfbediening! Zo wordt vandaag veel gepreekt; zo is ook de pastorale bearbeiding vaak. Zo worden vrome mensen gekweekt in de gemeente. Mensen die rein zijn in eigen oog, maar van de drek der zonde niet gewassen zijn. Je mist de beleving. We moeten wederom geboren worden. En als dat gebeurt, dan is er ook geloof. Dan wordt God God voor mij. De ontdekking van de doodsstaat is het leven. En dat gaat niet zonder geloof uiteraard. Maar zonder wedergeboorte kan er geen sprake zijn van geloof. Immers, hoe zal een dode kunnen geloven?

Aanvaarden?
Hier liggen de verschillen vandaag. Daar hebben we telkens mee te maken. Een persoonlijk geestelijk gesprek is niet mogelijk. Maar, zegt men, je moet elkaar aanvaarden, zoals Christus ons aanvaard heeft! Als we echter elkaar in de Heere mogen ontmoeten, dan is het zelfs geen vraag meer of je elkaar aanvaardt. Het is de omgekeerde wereld. Men spreekt ook van tweeërlei geloofsbeleving. Het heeft te maken met je karakter en je kerkelijke achtergrond! Men spreekt zelfs van een eigentijdse geloofsbeleving! Het zijn echter allemaal "geloofsbelevingen" waar de beleving en de bevinding gemist worden. Een teken dat men met de wedergeboorte in engere zin geen raad weet, en daarom bij voorkeur spreekt over geloof, los van de wedergeboorte. Ik eindig met een uitspraak van Kohlbrugge. Hoe zij ook geleid worden, zegt hij, ze komen allemaal te wonen in de Kreupelstraat. Daar hebben we de Heere nodig en ervaart Zijn volk ook wie de Heere voor hen is.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen