Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Russische boeren in Nederland

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Russische boeren in Nederland

"Jullie doen hier niet anders dan koffiedrinken"

7 minuten leestijd Arcering uitzetten

Overal ter wereld is de boer een harde werker, mits men hem zijn vrijheid gunt. Dat gebeurde in de SowjetUnie niet, met als gevolg dat de agrarische staatsbedrijven een flop zijn geworden. Nu het kalf verdronken is, wordt de put gedempt. Onlangs was een groep Russische boeren voor scholing in ons land. Met de verkregen kennis mogen ze aan de slag op een eigen bedrijf. Sergei Popov leerde het vak in de Noordoostpolder bij Mende Bosma, die hem onderwees met handen, voeten en schrijfgerei. <br />

Er was Mende en Anja Bosma verteld dat hun Russische gast goed Engels sprak. Bij aankomst bleek de woordenschat van Sergei Popov niet veel groter te zijn dan yes en no. Onoverkomelijk was dat probleem niet. Boeren verstaan elkaar zonder woorden. Bovendien was Sergei aanvankelijk sprakeloos van verwondering. In vergelijking met de Russische agrarische staatsbedrijven is het landbouwbedrijf van Bosma in Rutten een onderneming uit een science-fiction verhaal. „Er was ons gezegd dat we de eerste dagen maar niet te veel met hem moesten praten. Die mensen hebben echt even nodig om te verwerken wat ze zien. Ze kijken hun ogen uit. We hebben een melkput met glazen erin, dus je kunt precies zien hoeveel liter elk dier geeft. Hij stond voortdurend met z'n hoofd te schudden. Het was onmogelijk dat zo veel melk uit één koe kwam. Voor dezelfde hoeveelheid heb je er in Rusland vier nodig."

Onvoorstelbaar
De 28-jarige Sergei was tot voor kort trekkerchauffeur op een sowchoz, het agrarische mammoetbedrijf van de SowjetUnie. Zijn verantwoordelijkheid hield bij het besturen van het voertuig op. Het onderhoud van de trekker was in handen van een collega. De gevolgen van de communistische ambtenarij en ver doorgevoerde splitsing van taken in de landbouw zijn desastreus gebleken. Ondanks de gebrekkige talenkennis van zijn Russische gast heeft Mende een redelijk beeld van de agrarische situatie in de Sowjet-Unie gekregen. „De heren die de lakens uitdelen, weten niet eens welke gewassen ze moeten telen. Ze verbouwen daar maïs. Dat kan absoluut niet met dat klimaat. De maïs wordt er niet hoger dan een meter. Gaan ze oogsten, dan loopt het water eruit. Veel grond is zo zwaar, dat je er met nat weer niet met machines op kunt. Dat betekent dat ze van driehonderd hectare aardappels soms maar dertig hectare kunnen rooien. Dat gebeurt dan met de hand. Van een hectare halen ze tien ton. Wij zaten vorig jaar op 66 ton per hectare. Van die tien ton verrot de helft in de schuren, want ze weten niet precies hoe ze het gewas moeten opslaan. Naar Nederlandse maatstaven zijn het onvoorstelbare toestanden."

Infrastructuur
Rusland heeft als eerste republiek binnen de Sowjet-Unie het faillissement van het landbouwbeleid erkend. In het kader van de landhervorming worden een sowchoz en kolchoz ten noorden van Moskou omgevormd tot tientallen gezinsbedrijven, met een omvang van vijftig tot vijfenzeventig hectare per bedrijf Een gigantische operatie als bedacht wordt dat de infrastructuur daarvoor totaal ontbreekt. De komende tijd moeten wegen, waterleiding en elektriciteit worden aangelegd, woningen en bedrijfsgebouwen uit de grond gestampt en een boerenorganisatie, een boerenleenbank, aan- en verkooporganisaties en landbouwonderwijs op poten gezet. De organisatie van het mammoetproject is in handen van het Arnhemse ingenieursbureau Euroconsult, een dochteronderneming van de Grontmij en Heidemij. De komende jaren zal Euroconsult een belangrijke functie hebben bij de ontwikkeling van de eerste agrarische gezinsbedrijven van Rusland.

Cursus
De zwaarste taak rust op de bedrijfsleiders. Het is een streng geselecteerd gezelschap, waaronder niet alleen boeren, maar ook leraren, een arts en zelfs een journalist. Al weten ze zich gesteund door het NederlandseO ingenieursbureau, ze zullen hun bedrijf toch zelf moeten opbouwen. Nadat ze in eigen land en grotendeels op eigen kosten een cursus landbouwmanagement, boekhouding en Engels hadden gevolgd, kwamen ze begin mei voor twee maanden naar Nederland. De twaalf akkerbouwers werden in de Noordoostpolder ondergebracht, de eenentwintig veetelers in Friesland. Pakweg de helft van het verblijf in Nederland werd besteed aan scholing, de andere helft aan het opdoen van praktijkervaring. De scholing was in handen van de Agrarische Pedagogische Hogeschool te Dronten en de landbouwpraktijkscholen in Emmeloord en Oenkerk.

Stage
Voor een korte stage konden de Russen terecht bij boeren in de Noordoostpolder en in Friesland. De toekomstige akkerbouwers werden begeleid door een man van Euroconsult, de veehouders door iemand van adviesbureau International Dairy Consultants in Emmeloord. Mende voorzag door de taalbarrière de nodige problemen, maar Anja zag de komst van een Russische kostganger wel zitten. Haar optimisme is terecht gebleken. „Hij vermaakte zich prima. Op Claudia, onze jongste, is-ie helemaal gek. En de jongens keken enorm tegen hem op, want hij heeft in één of ander elitekorps in het leger gezeten en leerde hen in de bijkeuken allerlei vechttechnieken. Maar ook dingen als fluitjes snijden, want op praktisch gebied kunnen ze van alles."

Geschoffeld
Hoewel Sergei's kennis van de Duitse en Engelse taal nog geringer was dan Mende had verwacht, kon beiden redelijk met elkaar communiceren. „Je merkt dat het een intelligente kerel is. Ik tekende heel veel. Tegen de tolk die zo nu en dan langs kwam, heb ik gezegd: alsie weggaat is hij boer en kan ik voor tekenaar solliciteren." De uitleg via tekeningen, gebarentaal en een mengelmoes van Duitse en Engelse termen kostte de nodige tijd, maar had Sergei iets door, dan bruiste hij van energie om het geleerde in praktijk te brengen. „Toen hij hier net was ging onze tweede zoon op kamp. Die moesten we wegbrengen. We namen Sergei mee, met de gedachte: dat is leuk voor 'm. Maar toen we 's middags terug waren, zei hij tegen me: Ik kom niet om Nederland te zien, maar om te werken. Hij gunde zich nauwelijks tijd om koffie te drinken. Naar zijn gevoel doen wij niets anders dan koffie drinken, eten en telefoneren. Hij wilde ook steeds het onkruid uit de aardappels gaan halen. Omdat ik alles alleen moet doen, laat ik daarvoor als het te gek wordt iemand komen om te spuiten. Dat vond hij maar niets. In Rusland wordt nog volop geschoffeld."

Bureaucratie
De komende maanden mogen de toekomstige boeren het geleerde in praktijk gaan brengen. In september komen de akkerbouwers misschien terug voor een tweede stage, om inzicht te krijgen in de westerse oogstmethodes. Gedurende de voorjaarsstage stonden vooral het zaaien en de verschillende vormen van gewasbescherming centraal. De bedoeling is dat Sergei weer bij Bosma wordt ondergebracht. Voor Mende is dat pas zeker als de Rus voor de deur staat. „In de eerste plaats moet het geld er zijn. Ze moeten de vliegreis zelf betalen. Een retourtje Moskou-Amsterdam kost hem een maandsalaris. En alle handtekeningen moeten binnen zijn. Dat is ook altijd weer afwachten. Want de bureaucratie daar is onvoorstelbaar, dat heb ik wel begrepen."

Samenwerking
Drs. L.J. Brandel, directeur Oost-Europa divisie van Euroconsult, betwijfelt of de groep voor een tweede keer naar Nederland gehaald zal worden. In de eerste plaats waren de kosten van de training in Nederland hoger dan was voorzien. Daar komen dan nog wat praktische bezwaren bij. Zo heeft een deel van de Russische gasten de gelegenheid te baat genomen om in Nederland allerlei inkopen te doen. Tot auto's toe. „Dat werkt allemaal nogal complicerend", is het voorzichtig commentaar van Brandel. Ook de taalbarrière maakt training in Nederland er niet eenvoudiger Toch is de projectleider niet ontevreden. „Er zijn momenteel in de Sowjet-Unie al vele duizenden zelfstandige boeren, maar ze werken allemaal als individuen. Daardoor kunnen ze moeilijk opboksen tegen de staatsbedrijven. Het woord coöperatie is daar, door het besmette verleden, uit den boze. Toen wij adviseerden bepaalde machines gezamenlijk aan te schaffen, stuitte dat op enorme weerstand. Ze waren nu zelfstandig en moesten allemaal hun eigen machines hebben. Nu ze gezien hebben hoe het hier toegaat, zijn verschillenden daar anders over gaan denken. Dat is duidelijk een winstpunt van zo'n verblijf in Nederland."

Dit artikel werd u aangeboden door: Terdege

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van woensdag 31 juli 1991

Terdege | 64 Pagina's

Russische boeren in Nederland

Bekijk de hele uitgave van woensdag 31 juli 1991

Terdege | 64 Pagina's