Black Box

De black box is een zwart doosje ter grootte van een pakje sigaretten dat in een boordcomputer wordt gestopt die zich in de auto bevindt. De boordcomputer registreert in de black box alle gegevens die van belang zijn. Na de rit neemt de chauffeur de black box mee naar het kantoor, waar hij hem laat "uitlezen" door de centrale computer. In een paar seconden worden dan alle gegevens uit de black box overgenomen in de bedrijfscomputer.

Tachograaf
Het registreren van gegevens over rij- en rusttijden van chauffeurs is niet iets nieuws. Al jaren geleden werden vervoerders verplicht hun vrachtwagens uit te rusten met tachografen, die op een tachograafschijf registreren wanneer de auto rijdt, wanneer hij stopt, hoe hard hij rijdt, enzovoorts. Chauffeurs zijn al jaren gewend na de rit hun tachograafschijven op kantoor in te leveren. En ook al jaren zijn ze gewend bij controles hun schijven aan de politie te tonen, zodat die kan nagaan of de chauffeur zich aan de rijtijden heeft gehouden. Een boordcomputer doet vrijwel hetzelfde als een tachograaf: ook een boordcomputer registreert automatisch tijden en gereden snelheden. Maar daarnaast kan een boordcomputer in de black box andere gegevens vastleggen, bij voorbeeld over het brandstofverbruik, over het gebruik van bepaalde hulpmiddelen zoals de laad/losklep, over de temperatuur in de laadruimte (erg belangrijk bij koelwagens) en nog veel meer. Met behulp van een toetsenbordje op de boordcomputer kan de chauffeur verder aangeven wat de reden is van stilstand van de auto:of het dan gaat om laden of lossen, een rustpauze, een tankstop, wachten bij de grens of oponthoud in een file.

Controlemiddel
De heer D. de Rover van Industrial Control Systems BV in Hardinxveld-Giessendam, de grootste producent van black boxes, geeft toe dat de black box voor de ondernemer een belangrijk hulpmiddel is bij het toezicht op voertuigen en chauffeurs. Met behulp van de gegevens die de black box registreert, kan de vervoerder precies nagaan op welke manier zijn voertuigen worden gebruikt: hoe veel tijd het laden/ lossen bij voorbeeld kost en of dat bij de ene klant meer is dan bij de andere. Ook kan hij nagaan hoe lang de auto's bij de grens staan en hoe hoog het brandstofverbruik is op bepaalde trajecten. Omdat het rendement in de transportbedrijven erg laag is (gemiddeld een half procent winst), zijn gegevens over dit soort zaken erg belangrijk. Met behulp hiervan kan de ondernemer nagaan waar de grootste kosten worden gemaakt en waar eventueel bespaard kan worden. Maar met de black box kan natuurlijk ook de rijstijl van de chauffeur worden gecontroleerd: het ding registreert namelijk precies hoe hard een bepaalde chauffeur rijdt en hoeveel brandstof hij verbruikt. Een chauffeur die gemiddeld meer verbruikt dan zijn collega's kan dus eens aan het jasje getrokken worden met de vraag of hij zijn rijstijl niet wat kan aanpassen en wat zuiniger rijden. Wat sommige chauffeurs het vervelendst vinden, is echter dat de baas aan de hand van de gegevens uit de computer van minuut tot minuut kan nagaan wat een chauffeur heeft gedaan. Ze voelen dat als een inbreuk op hun privacy.

Vervelend
Volgens De Rover is de black box echter alleen vervelend voor chauffeurs die ernstig misbruik maken van de vrijheid die het chauffeursberoep biedt: die soms een omwegje maken om bij familie langs te gaan of om wat eigen zaakjes te regelen. Voor plichtsgetrouwe chauffeurs is zo'n black box alleen maar een bewijs van hun prestaties. Bovendien kan het met een black box niet meer gebeuren dat de uren van de chauffeur op het kantoor (bewust of onbewust) verkeerd berekend worden. Met de black box worden pauzes en rijtijden precies vastgelegd en is er niets meer voor tweeërlei uitleg vatbaar De computer maakt het ook veel gemakkelijker allerlei regelingen te verwerken die gelden in het beroepsvervoer. In het beroepsvervoer zijn zeer ingewikkelde cao's van kracht waarin allerlei bepalingen zijn opgenomen over vergoedingen voor rijden in het buitenland, op zaterdagen, tijdens feestdagen en dergelijke. Ook gelden er allerlei toeslagen voor eten en drinken, telefoneren, kleding, enzovoorts. Op een administratie kunnen hier gemakkelijk fouten in gemaakt worden, waardoor een chauffeur soms minder krijgt dan hij verdiend heeft. Met de black box zijn die problemen voorbij omdat alle berekeningen worden gedaan door de computer, die met alle regelingen rekening houdt.

Geluidssignaal
Een voordeel van de black box is verder dat hij de chauffeur verlost van veel papierwerk. De gegevens over lading, bestemming en dergelijke die hij vroeger op aparte papieren moest schrijven, kan hij nu simpel op het computertje intoetsen. En de black box helpt de chauffeur ook bekeuringen te voorkomen. Het apparaat geeft namelijk een geluidssignaal als de auto te snel gaat en waarschuwt ook wanneer de chauffeur de rijtijdenwet dreigt te overtreden en te lang doorrijdt. Volgens De Rover hebben bijna alle chauffeurs die met de black box werken hun aanvankelijke argwaan overwonnen. Als men er eenmaal aan gewend is, wil men niet meer anders.

Ongevallenanalyse
Een interessant aspect van de black box is dat hij gebruikt kan worden bij een ongevallenanalyse. Aan de hand van gegevens uit de black box is na een ongeval precies na te gaan hoe hard een auto vlak voor het moment van de botsing gereden heeft. Daardoor krijgt men veel nauwkeuriger gegevens dan wanneer men moet afgaan op getuigenverklaringen of remsporen. Vanwege dit interessante aspect wordt erover gedacht een black box ook voor personenauto's verplicht te stellen. Vooral nu steeds meer auto's worden uitgerust met anti-blokkeersystemen is het voor de politie soms onmogelijk aan de hand van remsporen na te gaan hoe hard een auto vlak voor een botsing heeft gereden. Als de black box wordt gecombineerd met een speciale sensor, kan ook informatie over de bewegingen van de auto worden vastgelegd. In opdracht van de EG worden reeds proeven uitgevoerd met black boxes in personenauto's. Dat het systeem binnenkort ingevoerd zal worden, is echter niet te verwachten. Daarvoor is er op Europees niveau nog te weinig politieke overeenstemming. Een black box zou het de politie namelijk zonder radarcontroles mogelijk maken na te gaan of iemand te hard heeft gereden. Het simpel "uitlezen" van de gegevens van de black box zou dan voldoende zijn om iemand een bekeuring te geven. Dat gaat veel politici wat te ver.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen