Goed belegd. De miljoenen van de gereformeerde gezindte

Begin '93 werd H. Kamphuis, zelfstandig tussenpersoon voor Spaarbeleg, door de leiding van het concern uitgenodigd voor een feestelijk samenzijn. Als blijk van waardering voor zijn inzet. De krasse Nijmegenaar had het feestje te danken aan zijn respectabele omzet. In twee jaar tijd verwierf hij zich een vooraanstaande plaats op de lijst van pakweg vierhonderd zelfstandige tussenpersonen van Spaarbeleg, een dochter van AEGON. Hij behoort momenteel tot de eerstelingen op de top-50.

Spaarbeleg
Op 50-jarige leeftijd trad Kamphuis in dienst van Spaarbeleg, als inspecteur. Hij eindigde zijn carrière als leider van het commercieel bureau. Na zijn pensionering in '82 ging hij, in overleg met de raad van bestuur van AEGON, op free-lance basis voorlichtingsavonden houden voor Kamers van Koophandel. Het werd opnieuw een succes. Bij het naderen van zijn 75e verjaardag vroeg AEGON hem of hij er niet voor voelde de produkten van Spaarbeleg weer aan de man te brengen, waarmee hij inmiddels 25 jaar ervaring had opgedaan. Kamphuis stemde met dat voorstel in en ging in '91 van start. Hij had inmiddels besloten zich uitsluitend op de reformatorische gezindte te gaan richten. „Ik heb vooraf gesprekken gevoerd met verschillende mensen die in deze kringen bekend zijn, onder wie mijn broer, professor J. Kamphuis. Die hebben mij allemaal verzekerd dat ik er goed aan zou doen als ik gericht actie zou gaan ondernemen onder de orthodoxe groeperingen, een degehjke bevolkingsgroep. Het is bij velen daar nog een automatisme dat het spaargeld naar de bank om de hoek gaat. Men staat er totaal niet bij stil hoe spaargeld het hoogste rendement kan geven."

Koersplan
Het bekendste produkt waarmee Kamphuis adverteert, is Koersplan. Het systeem is eenvoudig. De spaarder legt gedurende een periode van minimaal vijftien jaar een vast bedrag in van minstens vijftig gulden per maand. Er kan ook jaarlijks worden gestort. Het geld wordt door beleggingsexperts van AÈGON zo gunstig en evenwichtig mogelijk belegd in aandelen. Jaarlijks worden de spaarders op de hoogte gehouden van het gerealiseerde rendement, dat over de periode tussen 1987 en 1992 op 11,3 procent uitkwam. Aan het eind van de looptijd krijgt de spaarder het totale vermogen uitgekeerd, tot 220.000 gulden belastingvrij. Gedurende de looptijd hoeft over het opgebouwde kapitaal bovendien geen vermogensbelasting te worden betaald. „Als je dat nu weet", zegt Kamphuis, „en je weet ook dat er in dit land een gezindte is die z'n spaargeld onverstandig belegt, dat vind ik dat je moreel verplicht bent om je tot die groep te wenden." Hij koos voor een opvallende advertentie in fleurig blauw, de kleur van Spaarbeleg. Met als blikvanger zijn portret. Deze benadering blijkt goed te werken. „Als je spaart, vertrouw je iemand je geld toe. Dan wil je ook weten: wat voor man is dat?" Met klem roept hij het reformatorische volksdeel op om te sparen voor later. Want "de verzorgingsstaat wordt zorgelijk".

Financieel plaatje
De Nijmegenaar moet de aandacht delen met N. van Koesveld, die zich bijna even intensief op de gereformeerde gezindte richt. Sinds zijn achttiende jaar houdt de eigenaar van Van Koesveld Pensioenen en Beleggingen in Barneveld zich bezig met financiële dienstverlening. Aanvankelijk had hij uitsluitend particulieren als klant, die hij spaar- en beleggingsadviezen gaf Later kwamen er ook bedrijven bij. Vier jaar geleden breidde hij de onderneming uit met een pensioenpoot. Na jaren van gestage groei is het bedrijf in een stroomversnelling geraakt. Van Koesveld Beleggingen heeft inmiddels zo'n 33 miljoen gulden in beheer. Dit geld wordt in de vorm van aandelen en obhgaties ondergebracht bij gerenommeerde banken en beleggingsinstellingen. Daarnaast is een nog groter bedrag ondergebracht bij diverse verzekeringsmaatschappijen. „De voorlichting begint vruchten af te werpen", zegt Van Koesveld. „Met name de verzekeringsmaatschappijen, die ook bankzaken zijn gaan doen, voeren een actief reclamebeleid. Daardoor worden mensen wakker geschud. Dat geldt ook voor de mensen uit de gereformeerde gezindte. Men krijgt in de gaten dat je een goed rendement op je spaargeld kunt realiseren. Óns devies is: U werkt voor uzelf en wij zorgen ervoor dat het spaargeld voor u gaat werken. Liefst belastingvrij. Op grond van de financiële gegevens die mensen aandragen, gaan we een spaar- en beleggingsplaatje invullen met een maximum aan rendement en een minumum aan risico."

Bedrijfsbeëindigers
Om het financieel bewustzijn in de gereformeerde gezindte te vergroten adverteert Van Koesveld Pensioenen frequent in het Reformatorisch Dagblad en Terdege. Een deel van de advertenties in het RD, geplaatst op de economische pagina, is in de vorm van spaar- en pensioenadviezen gegoten. De respons daarop is overweldigend. De klantenkring van de Barnevelder is zeer divers. Arbeiders die vijftig gulden per maand sparen voor Koersplan, maar ook agrarische bedrijfsbeëindigers die hem via hun accountant vragen een beleggingsplan te maken voor de vele miljoenen die hun bedrijf oplevert. Vooral deze klanten slaan vaak achterover van het rendement dat hun vermogen kan opleveren. Zonder te werken verwerven ze op deze manier een inkomen dat ze als boer > nog nooit hebben verdiend. „Je moet wel opletten dat de klant niet doorschiet en de hoogste opbrengst wil halen ten koste van een stuk zekerheid", is de ervaring van Van Koesveld. „Dan ga je vroeg of laat nat. En dan hebben wij het gedaan." De in de agrarische sector opgegroeide beleggingsspecialist verwacht dat de komende vijfjaar een derde van de 120.000 agrarische ondernemers hun bedrijf zal moeten verkopen. De wetenschap dat uit een deel van die bedrijven heel wat geld vrij zal komen, maakt hem voor de toekomst van Van Koesveld Beleggingen zeer optimistisch. Het personeelsbestand is inmiddels behoorlijk uitgebreid.

Solide
Voor Kamphuis was 1991 een topjaar. Het was het laatste jaar voor de zogenaamde Brede Herwaardering, waardoor het onbeperkt belastingvrij sparen aan banden werd gelegd. In enkele maanden haalde hij voor Spaarbeleg een vermogen binnen. Exacte cijfers wil hij liever niet kwijt. Wel dat het om een bedrag gaat dat ruim boven de 12 miljoen lag. In 1992 viel zijn omzet als reactie op de veranderde wetgeving fors terug. Dit jaar scoort hij weer dertig procent hoger. Voor de komende periode voorziet hij een omzet van vier miljoen gulden per jaar. De directie van Spaarbeleg is niet alleen onder de indruk van de bedragen die hij binnenhaalt, maar ook van de "kwaliteit" van de spaarders. „Het zijn solide mensen, die hun verplichtingen nakomen. Slechts een enkeling haakt af." Een opvallend kenmerk van zijn doelgroep is volgens Kamphuis dat ook mensen uit de lagere-inkomensgroepen geïnteresseerd zijn in het sparen via Spaarbeleg. „Een bouwvakker van 25 jaar die wat wil reserveren voor later, een meisje dat in de verpleging zit... Dat soort spaarders krijg ik massaal binnen. Voor vijftig, vijfenzeventig, honderd gulden per maand." De klanten worden door de Nijmeegse spaaradviseur ambachtehjk bediend. Een computer schaft hij niet meer aan. Nieuwehngen schrijft hij bij in een klassiek register, met achter hun persoonsgegevens het bedrag dat ze maandelijks of jaarlijks gaan sparen. De door hem aangebrachte klanten worden bij Spaarbeleg wel opgenomen in een computerbestand.

Kleine zakenman
Het gros van de mensen legt maandelijks in. De spaarders met een gemiddeld inkomen tussen de vijftig en tweehonderd gulden. Bovenmodaal tussen de twee- en vijfhonderd gulden. De hoge inkomens tussen de vijfhonderd en duizend gulden. Het platteland is voor Kamphuis het interessantst. Vooral de kleine middenstand aldaar, die met name in de rechterflank van de gereformeerde gezindte rijk vertegenwoordigd is. Werkzaamheid en spaarzaamheid gaan in dit milieu hand in hand. „Er zijn zaken waarvan je denkt: hier zal niet zo veel geld zitten. Een loodgietersbedrijfje, een schildersbedrijfje... Paar mannetjes in dienst. Maar het is onvoorstelbaar wat er soms aan geld zit in die kleine zakenman. En die gaat er ook op een hele goeie, voorzichtige manier mee om. Maar niet altijd deskundig. Ik kwam in een behoudend dorp bij iemand die voor een half miljoen aan spaargeld op de bank had staan. Tegen vier procent. Elk jaar geven ze keurig de rente-inkomsten op. Per saldo houdt zo'n man misschien twee procent rendement op z'n geld over. Terwijl hij bij ons tien, elf procent kan krijgen. Dan ben je toch moreel verplicht om zo iemand erop te wijzen dat hij onverstandig bezig

Linnenkast
De ervaringen van Van Koesveld stemmen met die van Kamphuis overeen. Het is niet ongebruikelijk dat een particulier uit de gereformeerde gezindte hem inschakelt om het vermogen dat door de jaren is opgespaard zo slim mogelijk weg te zetten voor de kinderen. Geld dat tot dan toe tegen een paar procent rente is ondergebracht bij een plaatselijke bank. Of ligt opgeslagen in de linnenkast. „Als mensen mij uitnodigen voor advies, is een van m'n eerste vragen om welk kapitaal het gaat en hoe het is weggezet. Dan komt het voor dat je te horen krijgt: „Nou, wie heb honderdtachtigduzen' gulden. Vuuftig staat op een spaarrekening. Dat geef dacht ik twee en een half percent, he vrouw." En dat is het dan. Negentigduizend gulden blijkt tegen een gering percentage aan de kinderen uitgeleend. Het bedrag dat overschiet ligt ergens in de linnenkast. Dat begint nu wel minder te worden, maar het komt nog steeds voor. Omdat je toch wat in huis moet hebben, voor het geval er wat kapot gaat. Opvallend is ook het grote aantal middenstanders in deze gezindte. Daar zit enorm veel geld. Het zijn arbeidzame, sober levende mensen, die in het algemeen creatief weten om te gaan met de inkomensaangifte."

Grote bewondering
Kamphuis verklaart de spaarzaamheid in reformatorische kring voor een groot deel vanuit de bijbelgetrouwheid. „De Heere Jezus leerde dat we winst hebben te maken met de talenten die we ontvangen. Dat speelt bij deze mensen volgens mij een grote rol. Vorige week heb ik nog iemand bezocht in een > plattelandsdorpje op de Veluwe. Die man spaart voor elk van z'n kinderen zeshonderd gulden per jaar. Als je hem ziet, denk je: zou hij in totaal vijftig gulden per maand opzij kunnen leggen? Spaart nota bene voor negen kinderen zeshonderd gulden per jaar. Daar heb ik grote bewondering voor." Op grond van de ervaring die hij in de achterliggende drie jaar heeft opgedaan, wil de Nijmeegse spaaradviseur de komende jaren gerichter actie ondernemen in plaatsen met veel potentieel. Van een weerstand tegen beleggen, die voorheen vrij breed aanwezig was in bevindelijk milieu, kan hij weinig meer merken., Je kunt heel goed merken dat ook in deze kringen de mensen mondiger worden. Ze gaan meer doordenken. Weet u dat ik veel dominees als cliënt heb? Misschien als aanvulling op het emeritaat. Dat is toch verstandig, om wat reserve op te bouwen?"

Vermogensoverheveling

Het opbouwen van een kapitaaltje voor de oude dag heeft één schaduwzijde. Wie in een verzorgingstehuis wordt opgenomen, moet eerst het overgrote deel van het eigen vermogen opmaken, eer de overheid bijspringt. Een systeem dat door velen als onbillijk wordt ervaren. Wie er altijd maar op los heeft geleefd, wordt meteen door vadertje Staat onderhouden. De spaarzame arbeider die een leuk appeltje voor de dorst meebrengt, krijgt pas steun als hij dat verorberd heeft. Voor de laatste categorie heeft Van Koesveld allerlei creatieve adviezen. „We worden regelmatig gebeld door mensen van boven de vijftig die nog belastingvrij willen gaan sparen ter aanvulling van hun pensioen. Mijn eerste vraag is dan: Hebt u een eigen huis? Zo ja, verkopen en de opbrengst gunstig beleggen. Van het rendement kun je een mooi huis huren. Meestal blijft er dan nog heel wat over. Veel mensen wachten te lang. Als je met je zestigste kleiner gaat wonen, pas je je sociaal nog vrij makkelijk aan. Je kunt bovendien op je gemak een fors deel van je vermogen overhevelen naar de kinderen. Op die mogelijkheden zijn we nooit attent gemaakt. We hebben van huis uit soms een verkeerde zuinigheid meegekregen. Het inschakelen van een adviseur kost misschien wel duizend gulden. Ik zeg altijd: een adviseur mag mij best duizend gulden kosten, als hij er voor mij maar twee verdient of bespaart."

Fijne plaats
Hoewel de spaarzaamheid van de jonge reformatorische generatie geringer is dan die van de ouders, wordt dat "euvel" volgens Kamphuis en Van Koesveld gecompenseerd door het feit dat de salarissen in het algemeen hoger liggen door de toegenomen scholing. Beiden treffen ook onder de jongeren een verstandig bestedingspatroon aan. Wat dat betreft blijft de gereformeerde gezindte voor het tweetal een interessante doelgroep. Ze zijn inmiddels niet meer de enigen die doelgericht in deze vijver vissen. Ook anderen hebben het gat in de markt ontdekt. Een bezwaar is dat niet. „Er is nog zó veel te doen", zegt Kamphuis. „Neem plaatsen als Rijssen, Sliedrecht, Barendrecht... En niet te vergeten Urk. Fijne plaats is dat. Hardwerkende mensen. Nauwelijks werklozen. De hele week zijn ze op pad om geld te verdienen en tijd om op te maken hebben ze nauwelijks. Met 55 jaar zijn ze uitgewerkt. Dan willen ze een reserve opgebouwd hebben. Daar werken ze ook aan, maar vaak niet op een verstandige manier, ik vind het leuk om die mensen van advies te dienen. Nog niet eens om het geld, want mijn bestaan hangt er niet van af Ik doe het vooral om de aardigheid die je ervan hebt. Ik zie het als een opdracht, een morele plicht. Er staan nog tientallen miljoenen op simpele bankrekeningen, die slechts enkele procenten aan rente opleveren. Dat is toch zonde van het geld."

Volgende keer prof. drs. A.D. Bac: „We mogen dat wat ons door God gegeven is niet vruchteloos laten liggen."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen