CARA: verzamelnaam voor Astma, chronische broncitis en longemfysteem

De drie aandoeningen die onder de term CARA vallen zijn astma, chronische bronchitis en emfyseem. CARA komt ontzettend vaak voor. Enkele getallen illustreren dit: - Plusminus 1.000.000 Nederlanders lijden aan een vorm van deze ziekte, wat neerkomt op acht procent van de bevolking. - Twaalf procent van de sterftevan mannen en bijna vijf procent van de vrouwen in ons land wordt veroorzaakt door deze ziekte. - Per jaar worden ongeveer 30.000 patiënten vanwege deze aandoening opgenomen.

Irritatie
De luchtwegen zijn de plaats waar de ziekte zich openbaart. De luchtwegen, vanaf de luchtpijp tot aan de longblaasjes, zijn aan de binnenzijde bekleed met slijmvhes. Onder dat slijmvlies zit een ringvormige spier, die door samentrekking de diameter van de luchtweg beïnvloedt. Met de ademstroom worden tal van stoffen aangevoerd die invloed hebben op dit slijmvlies en deze spiertjes. Een bekend voorbeeld is sigaretterook, die bij veel mensen een prikkelende invloed heeft, waardoor een hoestreactie ontstaat. Tijdens de ademhaling zet de borstkas uit, waardoor lucht naar binnen wordt gezogen, en bij de uitademing krimpt de borstkas weer, door de elasticiteit van het longweefsel. Tot zover het normale, gezonde ademhalingsproces. Wat gebeurt er nu bij mensen die aan CARA lijden? Er zijn allerlei stoffen en omstandigheden die een invloed hebben op de wijdte van de luchtwegen. Ik zal er enkele bespreken: a. Koude lucht of droge lucht irriteert het slijmvlies, waardoor er meer slijm gevormd wordt. b. Veel mensen zijn allergisch voor bepaalde stoffen. De bekendste zijn de schilfers van de huid van dieren, de huisstofmijt en schimmels. Komt een gevoelig persoon met deze zaken in aanraking, dan reageren de luchtwegen met een verkramping. c. Chemische stoffen, zoals zwaveldioxide uit de verontreinigde lucht, of andere stoffen die bij verbrandingsprocessen vrijkomen, kunnen een irritatie teweeg brengen. d. Inspanning geeft soms ook luchtwegvernauwing, vooral bij jongeren. e. Infecties, zoals griep, verkoudheid, bronchitis, kunnen de luchtwegen prikkelen.

Vernauwing
Door deze prikkels kan zich op drie verschillende manieren een vernauwing van de luchtwegen voordoen: zie figuur. 1. Samentrekken van de spiercellen rond de luchtwegen; hierdoor wordt de diameter kleiner en kan er minder lucht doorheen stromen. 2. Het slijmvlies raakt gezwollen en ontstoken. Dit is vergelijkbaar met wat bij een neusverkoudheid gebeurt in de neus. Ook vind er dan een toename (3.) van de hoeveelheid slijm in de luchtwegen plaats. Deze reacties kunnen zowel afzonderlijk als tegelijk voorkomen. Bij astma treden vooral 1) en 2) op, bij chronische bronchitis vooral 2) en 3). De derde vorm van CARA, emfyseem, wordt veroorzaakt door het verhes aan elasticiteit van het longweefsel, waardoor het ademhalen moeizaam verloopt. Niet iedereen die met CARA wordt geboren houdt dit zijn hele leven. Er zijn variaties. CARA kan slechts een poosje in het leven een rol spelen, anderen houden hun hele leven last van de ziekte, zij het niet constant in dezelfde vorm of mate.

Ochtendslijm
Al bij baby's en peuters kan het duidelijk zijn dat astma aanwezig is. Meestal uit zich dat in de overproduktie van slijm, waardoor deze kinderen altijd vol lijken te zitten. Er is vaak een zagende ademhaling, en vooral 's avonds een hinderlijke hoest. Als kinderen wat groter zijn, overheerst vaak de benauwdheid, met de piepende ademhaling. Ouders van astmatische kinderen zullen gemerkt hebben dat de benauwdheidsaanvallen vooral 's nachts en 's ochtends vroeg optreden. Ongeveer de helft van de kinderen groeit over de astma van de kinderjaren heen. De andere helft houdt continu, of in aanvallen, in meer of mindere mate last van de kwaal. Bij een gedeelte van de astma-patiënten ontwikkelen zich later bronchitis en emfyseem, als tekenen van beschadiging van de luchtwegen. Deze twee aandoeningen komen vooral ook voor bij de sigarettenrokers, meestal op middelbare leeftijd. Vooral in de ochtenduren worden grote hoeveelheden slijm opgehoest, waardoor de patiënt weer wat lucht krijgt. Helaas blijkt het roken dermate verslavend te zijn, dat stoppen moeilijk is. Iemand vertelde me een tijdje geleden: „Als ik 's ochtends opsta, lijkt het wel alsof ik stik, ik hoest mijn longen er bijna uit, er komt me dan toch een hoeveelheid slijm, ik word er misselijk van. Ben ik het kwijt, dan steek ik mijn sigaretje aan, en voel me weer kiplekker." Welk advies deze persoon kreeg, kunt u wel raden.

Meten is weten
Hoe weet je nu of je astma hebt? De klachten zijn redelijk specifiek, zoals hierboven omschreven. Ook een regelmatig terugkerende luchtweginfectie kan een teken zijn van CARA. De arts zal bij verdenking op CARA meestal een meting doen met de zogenaamde piekstroommeter. Dit is een eenvoudig apparaat waarmee de maximale uitademingsluchtstroom kan worden vastgesteld. Soms is echter uitgebreider longfunctie-onderzoek nodig om de aard van de adembelemmering vast te stellen. Bloedonderzoek kan een allergie aantonen.

Behandeling
Het doel van de behandeling is tweeledig: allereerst natuurlijk de klachten bestrijden en de hoest en benauwdheid opheffen. Maar ook het tweede oogmerk is belangrijk: blijvende schade aan de luchtwegen voorkomen, of aanwezige schade beperken. Het is natuurlijk belangrijk om uitlokkende factoren zoveel mogelijk uit de weg te gaan. Ik denk hierbij aan het stofvrij houden van de slaapkamer, het bestrijden van de vochtigheid in huis, het weren van prikkelende stoffen uit de leefomgeving en het zich verre houden van sigaretterook, ook als die door een ander wordt geproduceerd. Verder zijn er steeds meer en steeds betere medicamenten beschikbaar. Ook de toedieningsvorm, vroeger meestal een tablet of zetpil, is sterk verbeterd: de meeste geneesmiddelen worden als verstuifbaar poeder of inhalatie gebruikt, waardoor de hoeveelheid medicijn maar heel klein hoeft te zijn. Door het inhaleren komt de werkzame stof direct waar het moet werken, namelijk in de luchtwegen.

Geneesmiddelen
Enkele soorten geneesmiddelen zijn: a. Allergiewerende middelen, zoals Zaditen voor kinderen en deptropinedrank, wat ook de slijmproduktie afremt en de luchtwegen wat opent. Volwassenen hebben meer baat bij Lomudal of Tilade. b. Luchtwegbeschermende of ontstekingsremmende middelen. De bekendste zijn Pulmicort en Becotide. c. Luchtwegverwijders: kortwerkende zoals Ventolin, Bricanyl en Atrovent, en de langerwerkende middelen Serevent en Foradil. In tabletvorm worden nog veel toegepast Theolin, Theolair, Euphylong en andere. d. Prednison: dit sterke middel is van grote waarde bij een sterke ontregeling van de CARA. e. Slijmoplossers: bekende middelen zoals Fluimicil, Bisolvon (bromhexine) en Pharcetil. f Zuurstof: bij zeer ernstige astma is zuurstoftoediening onvermijdelijk. Dit kan ook goed thuis worden gegeven.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen