Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Koninginnedag en het drievoudig snoer

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Koninginnedag en het drievoudig snoer

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

Geschiedenis is een discussie zonder eind, ook onder christelijke historici. Het jongste nummer van Transparant, het tijdschrift van de Vereniging van Christen-Historici (VCH) is daar het bewijs van. Daar hoeven we niet van te schrikken. Gods hand bestuurt weliswaar alles, maar Zijn vinger schrijft de historie niet; dat doen mensen. Alleen de Bijbel is door de Heere Zelf geïnspireerd en daardoor onfeilbaar en onveranderlijk. Maar geschiedschrijving is en blijft mensenwerk. Ook binnen een christelijk interpretatiekader blijken verschillende conclusies getrokken te kunnen worden uit dezelfde bronnen. "Transparant" van april 1994 is vrijwel geheel gewijd aan het "drievoudig snoer". In dit boeiende themanummer wordt bepaald niet alleen de gereformeerd-orangistische visie verkondigd. Drs. A.A. van der Schans geeft een literatuuroverzicht, getiteld "God, Nederland en Oranje". Daarin schrijft hij: „Buiten de (rechterflank van) de gereformeerde gezindte is deze spreuk niet alleen nagenoeg onbekend geworden, maar zal hij ook nauwelijks historische reminiscenties (herinneringen-pb) oproepen." Zaterdag 23 april hield de VCH een studiedag over hetzelfde thema. Een week later was het Koninginnedag. De weerslag daarvan vindt u in dit nummer. Ongetwijfeld zullen veel lezers met aandacht de fors uitgevallen fotoreportage bekijken. Is dat nu een bewijs dat de bekende trits inderdaad nog breed leeft onder ons?

Kerk of natie?
Van der Schans besteedt vrij veel aandacht aan het proefschrift van dr. R. Bisschop, "Sions Vorst en Volk". Hij waagt het erop het boek (o.a.) te beoordelen op wat er niet in staat. Het drievoudig snoer heeft veel te maken met het begrip Neêrlands Israël. Veel 17e- en 18e-eeuwse predikanten geloofden dat God een verbond met ons land had gesloten en dat de republiek daardoor met Israël te vergelijken was. Bisschop wil het idee van het tweede Israël echter alleen op de kerk betrekken en niet op de natie. En dan in het bijzonder op de Kerk met een hoofdletter. Hij komt tot die overtuiging op grond van een studie van vele preken en gelegenheidsgeschriften uit de periode 1650-1750. De vraag die zich bij Van der Schans opdringt, is hoe deze preken en gedachten zijn geland en verwerkt bij de hoorders. Er is volgens hem dringend behoefte aan een methode van onderzoek naar de receptie (ontvangst-pb) en invloed van de ideeën. Er moet antwoord komen op de vraag wat de mensen in de eigen tijd geloofd en ervaren hebben van de trits God, Nederland en Oranje en hoe het later zo genoemde Neêrlands-lsraël-denken nu werkelijk in de praktijk van het kerkelijke, maatschappelijke en politieke leven heeft gefunctioneerd.

Sfeer op Urk
Ik ga weer even terug naar Koninginnedag 1994. Dat was (vooral op Urk) een groots feest, een ware aanhankelijkheidsbetuiging aan ons vorstenhuis. Zou Van der Schans iets hebben aan onze reportage om te kunnen bepalen hoe ons volk(sdeel) nü denkt over het drievoudig snoer? Waaraan meet je zoiets af? Aan de enorme drukte? Aan de sfeer? Aan de liederen die gezongen worden? Of moet je een complete enquête houden om aan bruikbare gegevens te komen? Maar welke vragen stel je dan? Ik denk dat we zelfs in onze tijd nauwelijks in staat zijn om te meten wat mensen uit de gereformeerde gezindte nu ervaren bij de term drievoudig snoer. Aan de ene kant blijft het vaak bij een flinke dosis nieuwsgierigheid en sentiment. Wat heeft de Koningin aan? Hoe ziet Claus eruit? Is Willem-Alexander echt afgevallen? We moeten niets van filmsterren hebben, maar laat het Oranjehuis dan geen vervanging daarvan zijn. Aan de andere geloof ik ook dat er soms een zucht opgaat, een stil gebed: Heere, wilt U werken in het Oranjegeslacht, zoals U dat vroeger hebt willen doen? Ook in de voorbede wordt ons Oranjehuis altijd opgedragen. Maar als we nauwelijks zelf onder woorden kunnen brengen wat onze verbondenheid met het Oranjehuis nu werkelijk inhoudt, zou het dan wel lukken om een beeld te krijgen van de ideeën op dit gebied van 17e- en 18e-eeuwers?

Den Briel
CA. Tamse -Oranjekenner bij uitstek- laat in zijn bijdrage aan Transparant alle Oranjes de revue passeren. Een aardig gegeven is dat er pas in 1889 voor het eerst Koninginnedag gevierd werd, op de verjaardag van koningin Wilhelmina. Een "Koningsdag" hebben we dus nooit gehad. Wij hadden tot dan geen herdenkingsdata die werkelijk alle Nederlanders mee konden vieren. Wat moest een rooms-katholiek met de nationale herdenking op 1 april 1872 van de inname van Den Briel? Pas vanaf Emma en Wilhelmina is er ook sprake van vorstelijke bezoeken aan de provincie en andere openbare optredens. De liberalen gaven de stoot tot deze ontwikkeling, aldus Tamse. De strijd om de staatsmacht was beslist ten gunste van ministers en parlement. Zij gingen het koningschap verheffen tot het dierbare symbool van de levensvatbare Nederlandse natie met haar trotse verleden en grootse toekomst.

Militaire successen
Ik denk dat dit een element is dat ook bij ons meespeelt in onze gevoelens ten opzichte van het vorstenhuis. In vroeger eeuwen werden de prinsen geëerd om hun militaire en politieke successen. Sinds de nieuwe grondwet van 1848 is daar echter geen sprake meer van. Nu is er veel meer een band met het volk doordat de Koningin boven alle partijen staat. Die rol vervulde koningin Wilhelmina heel duidelijk in de Tweede Wereldoorlog, toen het ging tegen een gemeenschappelijke vijand. Het drievoudig snoer zou echter veel meer in moeten houden. Als God Oranje en Nederland in Zijn trouw nog vast wil houden, dan zijn die beide partijen verplicht ook Hem te voet te vallen. Niet om te bidden om een overwinning onder leiding van een Oranje, maar om Hem te smeken om terugkeer naar Zijn Woord en Wet. Als onze vorstin bij kabinetsformaties dat nu eens voorop zou stellen!

Dit artikel werd u aangeboden door: Terdege

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van woensdag 18 mei 1994

Terdege | 80 Pagina's

Koninginnedag en het drievoudig snoer

Bekijk de hele uitgave van woensdag 18 mei 1994

Terdege | 80 Pagina's