Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Levensstijl: steilheid of vlakheid?

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Levensstijl: steilheid of vlakheid?

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

U zult dat ook wel eens hebben: Dat een uitspraak of een zin die je ergens leest, heel lang in je geheugen blijft haken. Telkens weer denk je eraan terug en denk je erop door. Zo verging het mij met een zin in het rapport "Onderzoek kerkverlating in de Gereformeerde Gemeenten".

Daarin werd het begip "levensstijl" gehanteerd, mèt de opmerking: „Daarbij dient wel bedacht te worden dat het begrip levensstijl ook ingevuld wordt als de houding ten opzichte van de naaste." De bedoeling van de opmerking zal wel zijn dat onder levensstijl meestal verstaan wordt dat wat uiterlijk zichtbaar is: Kleding, haardracht, mediagebruik, uitgaanspatroon enz.

Is levensstijl inderdaad iets uiterlijks, waardoor je meteen herkenbaar bent voor de buitenwereld (bijvoorbeeld als "ons soort mensen"), zoals een bouwstijl ook meteen herkenbaar is aan een aantal dingen die je kunt zien aan de buitenkant van het gebouw?

Of zegt het woord meer iets van onze mentaliteit, iets dat wel naar buiten blijkt in ons hele gedrag, maar dat als zodanig behoort tot ons innerlijke zijn (mentaliteit is letterlijk: de hoedanigheid van onze geest)? En moeten we daarom die uiterlijkheden niet sterk relativeren?

Naaste
Daar is al wat over afgepraat en afgevochten. Tussen ouders en kinderen, tussen jongeren onderling en tussen de ene en de andere maatschappelijke of kerkelijke groepering. De rekkelijken beschuldigen de preciezen van verstarring en wetticisme, de preciezen de rekkelijken van veroppervlakkiging en wereldgelijkvormigheid. Wat een verbittering en polarisatie is daar al niet vaak uit voortgekomen!

Zoals gezegd bleef de opmerking bij me haken dat levensstijl ook ingevuld moet worden als houding tegenover de naaste. Juist daardoor viel me bij schriftlezing en schriftstudie op dat het Nieuwe Testament als kenmerken van het christen-zijn inderdaad vaak wijst op wat we hierboven "mentaliteit" hebben genoemd.

Als Paulus bijvoorbeeld in de Efezebrief spreekt over de levenswandel, vat hij zijn vermaningen samen met: „Alle bitterheid, en toornigheid, en gramschap, en geroep, en lastering zij van u geweerd, met alle boosheid; maar zijt gij jegens elkander goedertieren, barmhartig, vergevende elkander, gelijkerwijs ook God in Christus ulieden vergeven heeft." Dat wijst inderdaad allereerst op "de houding ten opzichte van de naaste"!

Middelpunt
Het lijkt me heel goed dit voorop te stellen en te blijven beseffen. Betekent dit meteen een sterke relativering van wat men dan "al die uiterlijkheden" noemt? Aan de ene kant wel en aan de andere kant niet. Ik zal het proberen te verduidelijken met het beeld van drie concentrische cirkels, cirkels die een zelfde middelpunt hebben.

De buitenste cirkel is het uiterlijke levensgedrag. Dan denken we aan hoe we er uitzien. Maar ook aan ons gedrag zoals dit uiterlijk waarneembaar is: De onderwerpen van onze gesprekken, ons gebruik van de media (tv en radio, de krant en andere lectuur en de muziek die we beluisteren), vrijetijdsbesteding enz.

De middelste cirkel is onze mentaliteit, ons denken en voelen. Dan kunnen we noemen onze houding tegenover andere mensen (ook tegenover de mensen die niet tot onze eigen maatschappelijke of kerkelijke groepering behoren, bijv. de allochtonen!) en onze houding tegenover het milieu (Gods schepping!), de keuzes die we maken bij de besteding van ons geld en onze vrije tijd, de wijze waarop we ons dagelijks werk verrichten enz.

De binnenste cirkel is ons hart. Dan gaat het om de liefde die daar de toon aangeeft. Tot God en de naaste óf tot de zonde en tot onszelf (en eventueel nog onze eigen mensen)?

Buitenkant
We hebben het over concentrische cirkels: Cirkels die een zelfde middelpunt hebben. Dat wil zeggen dat in de buitenste cirkel te merken is hoe het gesteld is in de binnenste cirkel! Dat betekent aan de ene kant dat de buitenste cirkel inderdaad de buitenkant is.

En die buitenkant kan wel eens heel anders zijn dan de binnenkant: Wat kan er achter een degelijk christelijke uiterlijke stijl -die we onszelf opleggen en van anderen eisen- soms een steilheid en onbarmhartigheid schuilgaan! Dan is er meer sprake van hoogmoed en eigenliefde dan van liefde tot God en tot de naaste. Wat kunnen we ook soms onbarmhartig oppervlakkig zijn in ons oordelen over anderen, inderdaad vaak op grond van de buitenkant, zonder ons ooit af te vragen wat voor binnenkant daarachter schuilgaat.

En wat kunnen omgekeerd mensen die in hun uiterlijk ons voorkomen als wereldse mensen ons soms (?) beschamen door hun mentaliteit. Het betekent aan de andere kant niet dat de buitenste cirkel als minder belangrijk gezien mag worden: De buitenkant is de uitstraling van de binnenkant. Wat kan het me een pijn doen als soms zo gemakkelijk en zo denigrerend over "al die uiterlijkheden" gesproken wordt.

Als het goed is, komt ook in al die uiterlijkheden de liefde van het hart te voorschijn! Dan laten we ook in die uiterlijkheden zien door welke geest we geleid worden. Echte liefde neemt het nauw!

Gezindheid
We mogen daarbij wel degelijk relativeren: Paulus erkende dat er zwakheid was in het geloof waardoor sommigen alleen moeskruiden en geen vlees durfden eten. En hij toornt tegen allerlei menselijke geboden die alleen dienen tot handhaving van eigengerechtigheid.

Het gaat er maar om uit welke gezindheid en uit welk hart dat relativeren voortkomt. Uit liefde tot God, die ons Gods geboden hoger doet achten dan menselijke inzichten en gewoonten? En uit liefde tot de naaste die ons toch brengt tot een respectvolle houding tegenover de andersdenkende (zoals Paulus voor zo'n zwakke wel zijn vlees wilde laten staan)?

Of uit liefde tot onszelf en tot een gemakkelijk leven in deze wereld, waardoor we geïrriteerd raken door anderen die ons het "gij geheel anders" blijven voorhouden?

Dit artikel werd u aangeboden door: Terdege

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van woensdag 5 oktober 1994

Terdege | 84 Pagina's

Levensstijl: steilheid of vlakheid?

Bekijk de hele uitgave van woensdag 5 oktober 1994

Terdege | 84 Pagina's