Een netelig probleem

De Statenverkiezingen zijn weer achter de rug. Ze hebben, zoals gewoonlijk, weer heel wat voer voor commentatoren opgeleverd. Vooral omdat twee partijen van de regeringscoalitie, de PvdA en D66, nogal wat stemmen hebben verloren aan hun coalitiegenoot, de VVD, die als grootste partij uit de stembus te voorschijn is gekomen.

Ongetwijfeld heeft daarin een rol gespeeld het besluit van de heer Bolkestein in eigen persoon niet deel te nemen aan het kabinet, maar als fractieleider aan de andere kant van de tafel te blijven zitten. Daarmee heeft hij heel wat meer spreekvrijheid voor zichzelf gecreëerd dan hij als minister gehad zou hebben. Dit heeft hem geen windeieren gelegd.

De algemene opinie is dat de winst van de VVD voor een deel in ieder geval verklaard moet worden door het feit dat de heer Bolkestein aangedrongen heeft op een terughoudender (misschien is het beter te zeggen een afhoudender) beleid ten aanzien van de asielaanvragers, die elk jaar met duizendtallen ons land binnenkomen. Het verlies van de Centrumdemocraten wijst daar ongetwijfeld op.

Mooier was eigenlijk niet te wensen: Men kon zijn afkeer van "buitenlanders" via het stembiljet blijven uiten, maar men behoefde daarvoor dit keer niet te stemmen op een partij die toch wel in een erg kwalijke reuk staat. Men kon dit jaar zonder schaamte stemmen op een partij die wat wil doen aan "die buitenlanders". Je hoeft ook niet veel fantasie te hebben om te vermoeden dat velen die er zelfs niet over denken op een partij als de CD te stemmen, nu om deze reden op de VVD gestemd hebben.

Niet voor niets is men in het CDA gestruikeld over de uitlating van oud-minister Maij-Weggen, die een vergelijking trok tussen de heer Bolkestein en de extreem-rechtse Vlaamse politicus DeWinter. Haar ruime opvattingen over het asielszoekersbeleid of, misschien beter gezegd, haar niet-erkennen van de problemen op dit gebied hebben het CDA stemmen gekost.

"Sekten"
Daarmee is een netelig politiek probleem aan de orde gesteld: Kennelijk leeft er onder de bevolking nogal wat bezwaar tegen een ruim asielzoekersbeleid, waarbij men het gevoel heeft dat politici te weinig oog hebben voor de niet weg te cijferen problemen die dit beleid met zich meebrengt.

We zeggen wel eens dat sekten onbetaalde rekeningen zijn van de kerk: Sekten ontstaan soms doordat de kerk te weinig aandacht schenkt aan bepaalde zaken (zoals bijvoorbeeld de verwachting van de eindtijd). Om sektevorming te voorkomen of in te dammen zou de kerk er dan wijs aan doen daar meer aandacht aan te geven.

Vergelijkenderwijs zouden we partijen als de CD en CP'86 politieke sekten kunnen noemen, die onbetaalde rekeningen zijn van de politieke partijen. Vanuit dit gezichtspunt lijkt het hoogst onverstandig de heer Bolkestein te verwijten dat hij het rechtse extremisme in de kaart speelt door zijn opvattingen of dat hij uit geweest is op stemmenwinst.

Moeten we misschien eerder erkennen dat hij de moed heeft gehad een onbetaalde politieke rekening op tafel te leggen? Ik vind het in ieder geval te goedkoop om te suggereren dat hij, louter uit de begeerte naar stemmenwinst, ingespeeld heeft op lagere instincten als domme vreemdelingenhaat.

Naar mijn gevoel worden daarmee de problemen onder de tafel gewerkt. Er is meer aan de hand dan alleen het bezwaar dat "vreemdelingen" beslag dreigen te leggen op "onze" banen en huizen.

Nood wordt deugd
Velen pleiten, soms met bijna religieus elan, voor een multiculturele en multiraciale samenleving. Maar ik ben bang dat ze daarbij te weinig oog hebben voor de grote instabiliteit die, althans voor vele decennia, een dergelijke samenleving vertoont.

Zou niet soms de vrees anders voor nationalisten (dat lijkt bijna hetzelfde te zijn als nazi's) uitgescholden te worden daarbij een grotere rol spelen dan een bewuste keuze voor een politiek ideaal?

Ik waag het te vermoeden dat er onder al die voorstanders van zo'n multiculturele samenleving nogal wat zijn die, diep weggestopt, het verlangen kennen naar een samenleving zonder al die etnische minderheden. Die hooguit van de nood (van de aanwezigheid van die minderheden) een deugd (tolerantie tegenover en integratie van die minderheden) willen maken.

Oog voor nood
Als ik dit zo neerschrijf, heb ik toch één belangrijk aspect nog niet genoemd. En daarmee beland ik toch buiten het kamp van degenen die vanwege het asielbeleid op de VVD gestemd hebben.

Er zullen er zijn die helemaal niet zo gelukkig zijn met onze multicultureel wordende samenleving, maar die wel een open oog hebben voor de nood, niet alleen van onze samenleving, maar ook van hen die in de samenleving van hun herkomst geen veilig bestaan meer hebben. Daar een open oog voor te hebben is een voluit bijbelse zaak.

Een samenleving kan alleen rechtvaardig heten, als ze die nood honoreert, hoe moeilijk de problematiek ook is die dit met zich meebrengt. Want de Schrift vraagt ons de weduwe en de wees, maar ook de vreemdeling te gedenken. Ik vrees dat de heer Bolkestein daar minder oog voor heeft dan voor de (economische) rust in en draagkracht van onze samenleving.

De Schrift tekent ons het beeld van de rechtvaardige David, die in de spelonk van Adullam een plaats had voor alle man die benauwd was, die een schuldeiser had en wiens ziel bitter bedroefd was. Het grote probleem is alleen dat onze samenleving geen Adullam meer is waar de Godsvreze heerst.

En dat betekent dat we ten diepste de vreemdeling geen goed tehuis kunnen bieden in een rechtvaardige samenleving. Want rechtvaardig mag ze ook alleen heten als ze zich richt naar al Gods wetten. Daarmee lijkt de asielzoekersproblematiek onoplosbaar: We dienen de echte asielzoekers (die geen veilig tehuis meer hebben) een tehuis te bieden, maar we hebben zelf geen goed tehuis meer.

Dan rest alleen de bede of God onze arme samenleving nog in genade zou willen gedenken. Dan zal Hij ook de vreemdeling in onze poorten gedenken èn òns de vreemdeling doen gedenken.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen