Koninklijk paar dertig jaar getrouwd

Regelmatig poseert het Koninklijk Paar met zijn drie zoons bij paleis Huis ten Bosch. Een hecht team, dat de voorbije jaren veel heeft moeten doorstaan, maar de tegenslagen met elkaar heeft overwonnen. Sinds de troonsbestijging van koningin Beatrix in 1980 kwamen er zoveel verplichtingen op hen af, dat het gezinsleven wel eens op de tweede plaats kwam. De kinderen gingen hun eigen weg, prins Claus kreeg problemen met zijn gezondheid en de Koningin ging zo op in haar werk dat er nauwelijks tijd voor een privéleven overbleef Inmiddels is de balans hersteld. Koningin Beatrix en prins Claus zijn er in geslaagd een veeleisende openbare functie te combineren met een intens familieleven. De Prins zet zich in voor (inter)nationale belangen, de Prins van Oranje bereidt zich onder leiding van zijn moeder voor op zijn toekomstige ambt en de prinsen Johan Friso en Constantijn oriënteren zich op de arbeidsmarkt.

Op z'n kop
Verstoord door rellen en rookbommen had op 10 maart 1966 de huwelijksdag plaats. Dertig jaar geleden stond heel Nederland op z'n kop. Een krant schreef zelfs over „het doorzagen van de poten onder de monarchie". Het paar zag zich geconfronteerd met republikeinse en anti-Duitse gevoelens. De partnerkeuze van prinses Beatrix wekte veel opschudding door de Duitse nationaliteit van haar man, jonkheer Claus von Amsberg, die voor zijn huwelijk van zijn schoonmoeder koningin Juliana de titel "prins" kreeg. Kroonprinses Beatrix had haar aanstaande in de lente van 1964 leren kennen op een feest van graaf Kaspar von Oeyenhausen-Siertsdorff, neef van prins Bernhard en vriend van Claus. Ten overstaan van burgemeester G. van Hall tekende het paar 's morgens de huwelijksacte in het Amsterdamse stadhuis. „Als men nagaat voor welke problemen u zich onmiddellijk gesteld zag en de wijze waarop u die tegemoet bent getreden, moet men wel constateren dat uw beider liefde en geluk een hechte basis vormen voor uw verdere leven", sprak Van Hall tot het bruidspaar. Het kerkelijk huwelijk vond plaats in de Amsterdamse Westerkerk. „U zijt nu van elkaar. Uw droom is werkelijkheid geworden", zei ds. J.H. Sillevis Smitt tot het bruidsspaar. Ds. H.J. Kater zegende het huwelijk van de 28-jarige prinses en de elf jaar oudere diplomaat Claus von Amsberg in. Het bruidspaar kreeg het loflied op de liefde uit 1 Korinthe 13 mee. Het paar ging wonen op kasteel Drakensteyn bij Lage Vuursche. Wat waren dat gelukkige jaren! En wat leefde Nederland mee met de komst van drie Oranjetelgen.

Zoons
Willem-Alexander kwam op 27 april 1967 ter wereld. Na 116 jaar weer een prins geboren! De trotse moeder zei over haar eersteling: „Het is een gezellig en rond mannetje met vrij veel haar en grijsblauwe ogen." Op 2 september doopte ds. H.J. Kater hem in de Grote of Sint Jacobskerk in Den Haag, vanouds de doopkerk van de troonopvolgers. Hij was het ook die de jongere broers van Willem-Alexander doopte. Johan Friso (geboren 25 september 1968) werd op 28 december 1968 in de Utrechtse Domkerk gedoopt. Constantijn zag op 11 oktober 1969 het levenslicht. De baby kampte aanvankelijk met ademhalingsmoeilijkheden. „Wij zijn God dankbaar dat wij ons zoontje hebben mogen houden", zei Beatrix toen het gevaar geweken was. De dubbeldoop op 21 februari 1970 met prins Bernhard jr., tweede zoon van prinses Margriet en mr. Pieter van Vollenhoven, was daardoor extra blijde gebeurtenis.

Hecht gezinsleven
Prins Claus en prinses Beatrix genoten van hun opgroeiende zoons en trokken intensief met hen op. Als eerste Oranjeprinsen in de geschiedenis gingen ze naar een gewone school. De noodzaak dat er altijd een rechercheur mee moest, werd als hinderlijk ervaren. Wel leefde het gezin betrekkelijk afgeschermd van de buitenwereld. „Ik probeer onze kinderen zo gelukkig en evenwichtig mogelijk op te voeden", zei de Prinses. Vooral haar oudste zoon, prins Willem-Alexander, wilde zij een doorsnee jeugd gunnen. „Ons gezinsleven is een kostbaar goed, wij zijn daar zeer op gesteld en we houden het erg graag voor onszelf', motiveerde Beatrix haar opvoedingsstijl. Die opvatting is haar niet altijd in dank afgenomen. Toen Beatrix' oudste zoon trekjes van een 'gewone' belhamel ging vertonen, viel de hele vaderlandse pers over haar heen. Zolang Juliana nog koningin was, deden Beatrix en Claus voor een groot deel alles samen. Op 30 april 1980 veranderde dat. Koningin Beatrix kreeg na de inhuldiging haar eigen werk als staatshoofd. Met een grote hang naar perfectie vervult zij sindsdien het ambt waartoe zij geroepen is. Het is een instelling die ze als prinses al heeft en die ze volgens prins Claus en haar zoons soms overdrijft. „Is het nou nodig dat je al die stukken tot in de kleine uurtjes leest", liet haar man zich eens ontvallen. Maar Beatrix wil meer dan een ceremoniële baan. Een brief klakkeloos ondertekenen is niet haar stijl.

Centrale figuur
Onafhankelijk van zijn vrouw ambieerde prins Claus een eigen werkkring met eigen verantwoordelijkheden. Zijn benoeming tot part-time adviseur van de minister van ontwikkelingssamenwerking gaf hem voldoening. Toen de Prins te kennen gaf meer zinvol werk te willen doen en dit niet haalbaar bleek, werd Claus ziek. Oranjeklanten keken vreemd op van de uitdrukking "klachten van depressieve aard" in het door Claus zelf opgestelde persbericht. „Zo voel ik het en men mag dat best weten", was zijn reactie.
Ook de verhuizing naar het woonpaleis Huis ten Bosch en het werkpaleis Noordeinde bracht ingrijpende veranderingen met zich mee. „Op Drakensteyn was het een heerhjke tijd. We hebben daar gelukkige jaren doorgebracht, waar we beiden met goede herinneringen aan terugdenken. Het was niet zo gemakkelijk om te verhuizen", gaf de Koningin later toe. Het viel niet mee het evenwicht tussen plicht en persoonlijk leven te vinden. Prins Claus werd de centrale figuur in het gezin. Want de aandacht voor zijn drie zoons kwam door tijdgebrek van de Vorstin vooral op hem neer. De vijftigjarige Vorstin vertelde tijdens het interview met Hella Haasse in 1988, dat zij alleen aan zichzelf toekwam „door op een een vaste dag een beetje ruimte te reserveren". Ze doelde op het uitoefenen van haar hobby, de beeldhouwkunst. In die periode werkte de Koningin met veel plezier aan de portretten van haar drie zoons. „Die overgang van kind naar man boeit me enorm. Willem-Alexander heeft zich steeds gedrukt, maar nu moet hij er ook aan geloven", verklapte de Vorstin, die ook in haar liefhebberij naar perfectie streeft.

Grootste belemmering
„Zo perfectionistisch als mijn moeder probeer ik ook niet te zijn", relativeert kroonprins Willem-Alexander. Hij studeerde in 1993 afin de algemene geschiedenis aan de Leidse universiteit en woont naast het werkpaleis van zijn moeder, die hij "soms veel te hard voor zichzelf' vindt. De Prins erkent veel steun te ondervinden van "de familieband die bij ons bijzonder sterk is". De Prins heeft vooral een hechte band met zijn vader, "mede door de verschillende reizen die wij samen hebben gemaakt." „De gezondheid van mijn vader is iets waar we niet omheen kunnen", erkent hij. „Het gevolg daarvan is dat ik steeds vaker met mijn moeder mee zal gaan of namens mijn moeder zal optreden. Als mijn moeder mij nodig heeft, dan zal ik er zijn", aldus de troonopvolger die "geen vrijheid van meningsuiting" de grootste belemmering van zijn positie vindt. Zijn broers Johan Friso en Constantijn zijn blij zich in de luwte te kunnen ontplooien, hoewel ook hun bewegingsvrijheid redelijk beperkt is. Zo kunnen zij geen banen aannemen die op de een of andere manier controversieel zijn. Johan Friso, afgestudeerd econoom en lucht- en ruimtevaartingenieur -de eerste ingenieur in het Huis Oranje-Nassau!oriënteert zich in de luchtvaartwereld. Hij ambieert een commerciële functie. Prins Constantijn aardt naar zijn vader, van wie hij zijn aanleg voor diplomatie erfde. „Door mijn rechtenstudie ben ik beschouwelijker geworden", onthulde hij onlangs. De Prins loopt stage bij de Europese Commissie in Brussel. Hoewel Friso en Constantijn hun eigen weg gaan, voelen zij zich erg betrokken bij de taak van hun oudste broer. „Ik denk wel dat Alexander zijn familie hard nodig zal hebben", zegt Constantijn.

Veel overleg
De band tussen Koningin en Prins is door de jaren heen sterk gebleven. „We overleggen veel samen", zegt koningin Beatrix. „We vullen elkaar goed aan, ook qua belangstelling." Prins Claus luistert graag naar (klassieke en etnische) muziek en hij heeft die voorliefde op zijn vrouw overgebracht. „Zonder mijn vrouw, zoals ze is, had ik het nooit gehaald", zei prins Claus na zijn voorzichtig herstel. Beatrix gelooft dan ook "heel erg in het huwelijk, al is het geen eenvoudige opgaaf, want geluk komt niet uit de hemel vallen; dat maak je voor een groot deel zelf." Liefde, wederzijds respect en een harmonieus gezinsleven geven Beatrix en Claus innerlijke weerstand, want vooral de Koningin staat bloot aan overmatige belangstelling. Tegenover de invloed van de Vorstin staat het isolement waarin zij en haar gezin leven. Maar Koningin en Prins weten zich gesterkt door een grote populariteit.

Bruidsboeket: topgeheim

Behalve de bruidsjapon van satin duchesse en het pareldiadeem van koningin Wilhelmina oogstte het bruidsboeket van prinses Beatrix veel bewondering.
De heer S. Boot, chef-binder bij de firma Frankenhuyzen en Corona in Amsterdam en een goede bekende aan het hof, had in het diepste geheim aan zijn eervolle opdracht gewerkt. Volgens de wens van de bruid maakte hij een boeket waarin de bloem Eucharis de hoofdrol speelde. Boot ontdekte dat het Griekse woord eucharis "beminnelijk"
betekent en dat de symboliek "dankbaarheid" is.

Zonder groen
Zo kreeg de bloemkunstenaar het idee Eucharis -een grote ronde witte bloem met een fijn, zachtgroen hartje- te combineren met lelietjes-van-dalen.
Boot werkte drie en een half uur aan het bruidsboeket. Hij begon met een paar knoppen en een half geopende bloem. Prins Claus droeg volgens de etiquette een bloem uit het boeket in zijn knoopsgat. „Zonder takje groen, want dat hoort niet", verklapt Boot, die ook een tafelstuk met lelietjes-van-dalen voor het dejeuner op de huwelijksdag maakte. Al eerder ontwierp hij voor een avondfeest in de bruidsdagen een boeket van orchideetjes, dat Beatrix -heel handig- aan een fluwelen lint om haar pols droeg.
Voor zijn bijdrage aan het huwelijk kreeg de heer Boot een herinneringsmedaille en, via zijn baas, een bruidsfoto met de handtekeningen van prinses Beatrix en prins Claus.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen