Wat gebeurt er bij een buitenbaarmoederlijke zwangerschap?

Mevrouw Zandvoort, 31 jaar, is sinds enkele weken in verwachting. Het is haar tweede zwangerschap. Zij belt op omdat ze al een aantal dagen bloedverlies heeft. Nu hoeft dat niet direct ernstig te zijn; in ongeveer 1 op de 4 a 5 zwangerschappen doet dat verschijnsel zich voor. Besloten wordt om „het nog maar een paar dagen aan te zien". Echter, na enkele dagen meldt mevrouw Zandvoort zich op het spreekuur. Ze vloeit nog steeds wat en heeft nu ook toenemende pijn links in de onderbuik. Daarbij heeft ze af en toe een soort aandrang op de ontlasting, zonder dat er wat komt. Bij onderzoek blijkt het gebied van de linker eierstok extreem pijnlijk. In elk geval reden om met spoed een echo te laten verrichten. De gynaecoloog vermoedt eveneens een buitenbaarmoederlijke zwangerschap, en binnen enkele uren wordt mevrouw Zandvoort geopereerd. Daarbij wordt de diagnose bevestigd.

Shock
Normaal vindt de bevruchting van een eicel plaats in de eileider. Terwijl de cel zich reeds aan het delen is, wordt hij in enkele dagen naar de baarmoeder gevoerd, waar innesteling optreedt, het vrachtje verder groeit en de placenta zich verder ontwikkelt. Soms gaat dit proces mis, bijvoorbeeld bij littekenvorming na een ontsteking van een eileider; vaak ook is er geen duidelijk aanwijsbare oorzaak. Wanneer dan innesteling plaatsvindt in de eileider, is er geen ruimte om uit te groeien; de eileider wordt uitgerekt, scheurt in en begint te bloeden, soms naar de baarmoeder toe, soms naar de buikholte, en na enige tijd naar beide. Wanneer dit geleidelijk gebeurt, zal ook de pijn geleidelijk toenemen, terwijl het bloedverlies nog niet ernstig is. Bij een grotere bloeding kan er in korte tijd een levensbedreigende shock ontstaan. De behandeling is altijd operatief, waarbij dan meestal de gehele eileider moet worden weggenomen. Gelukkig wordt de diagnose vaak tijdig gesteld en horen we in ons land slechts zelden van een dodelijke afloop.

Afrika
Anders ligt dat in de landen waar medische hulp niet zo snel voorhanden is. Mijn gedachten dwalen af naar die keer dat ik in de tropen een "ectopic" tegenkwam. Op een warme Afrikaanse namiddag wordt de rust plotseling verstoord doordat een Peugeot 404 pick-up in een stoftvolk het terrein oprijdt. In de laadbak zit een helpster van een van de buitenklinieken die een ernstig zieke vrouw ondersteunt. Terwijl de vrouw door twee van onze werkers de Maternity (verloskamer) wordt binnengedragen, verdwijnt de taxi weer in snelle vaart. De helpster vertelt me: „Sister says the woman has internal bleeding. She thinks it's an ectopic." (De zuster denkt aan een inwendige bloeding door een buitenbaarmoederlijke zwangerschap.) Ik denk dat onze verpleegkundige van de buitenkliniek gelijk heeft. De vrouw is reeds in shock. Als ik voorzichtig de buikholte aanprik (die normaal alleen darmen bevat) vult de spuit zich met helder bloed. Tijd om deze vrouw naar een ziekenhuis te sturen is er niet meer. De taxichauffeur was niet voor niets zo snel verdwenen; als iemand in je auto overlijdt, heb je voorlopig weinig klandizie.

Bloeddonoren
Het vinden van bloeddonoren is een volgend probleem. Gelukkig bestaat er nog een speciale methode. Terwijl een infuus wordt ingebracht, laten we een drietal lege bloedzakken via een naald door de buikwand vollopen met het bloed dat zich in de buikholte van de vrouw bevindt, en wat nog niet gestold is. Een van de helpers doet een kort gebed, waarna we beginnen met de operatie. De eerste zak bloed wordt op het infuus aangesloten. De buikholte blijkt inderdaad vol bloed; de rechter eileider is gescheurd en rafelig. Gelukkig kan de bloeding snel worden afgeklemd en de eileider worden verwijderd. Ondertussen hoor ik het verhaal. Toen de jonge vrouw buikpijn kreeg en bloed verloor, concludeerde de familie dat dat wel een bewijs van overspel zou zijn. Eigen schuld dus. Tenslotte werd zij door enkele mensen van de plaatselijke kerk naar de buitenkliniek gebracht, waar zij in een belabberde toestand arriveerde. Onze verpleegkundige had snel de diagnose gesteld; wel moest zij stevig onderhandelen met de taxichauffeur, die niet graag een doodzieke patiënt wilde vervoeren. Voor een redelijke woekerprijs ging hij tenslotte toch overstag. De operatie verloopt verder vlot. De vrouw herstelt wonderlijk snel en zonder complicaties. Na een dag of tien verlaat ze lopend het polikliniekterrein, bagage op het hoofd, in veler ogen een wonder.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen