BABYMASSAGE kan heilzaam zijn voor kind en moeder

Bij het horen van het woord babymassage voel ik inderdaad weerstand, zelfs afkeer. Babymassage... Heeft dat niet een of andere duistere achtergrond? Zou 't iets te maken hebben met oosterse mystiek, yoga, New Age of wat dan ook? Wordt het in onze westerse cultuur niet gedragen door allerlei moderne opvoedkundige ideeën? Onze maatschappij is zo op seks en bloot ingesteld. Zou het daar soms mee te maken hebben?

„Iets natuurlijks"
„Masseren is iets natuurlijks. We doen het allemaal, waarschijnlijk dagelijks, zonder dat we ons ervan bewust zijn of er verder aandacht aan besteden. Het is het spontaan strelen, wrijven en kneden van huid, spieren, botten en gewrichten ter ontspanning en ter ontlading van pijn en spanningen (...). Het is een buitengewoon nuttige kunst. Het is niet moeilijk, heel intuïtief, weldadig en prettig. Al masserend leer je de baby beter kennen. Je ontdekt hoe het kind het liefst wil worden aangeraakt en waar. Sommige baby's vinden het heerlijk als je hun buik masseert, anderen als je hun rug streelt, hen kietelt, enzovoort." Zo lees ik het een en ander over babymassage, door iemand „een optimaal contact met uw kind" genoemd. Sommige dingen trekken me aan, zoals het aandachtig bezig zijn met je baby. Maar als ik in een boek uit 1984 lees over een metafysische energiestroom, over „het lichamelijk contact, waardoor de kapotte delen van onze levensenergiestroom die geen voeling meer met elkaar hebben, zich weer volledig herstellen...", dan huiver ik ervoor terug.
Een vrij recent verschenen boek over het zelfde onderwerp rept niet over 'levensenergie'. Nu gaat het over de zuigeling, die zich uitdrukt en communiceert door middel van lichamelijke interactie, beweging en aanraking. De schrijver stelt dat „babymassage een wondermiddel is, een goede remedie tegen allerlei kwaaltjes waarmee de zuigelingentijd gepaard gaat. Het is rustgevend, kalmerend en dus een probaat middel voor een gezonde nachtrust. Het kind kan alleen maar welvaren bij alle voordelen die een goede ontspanning biedt. Het neemt spanningen en trauma's weg en brengt verlichting bij de spijsverteringsproblemen, waarmee elke zuigeling nu eenmaal te kampen krijgt."

Mariëlle
Door bemiddeling van de kinderarts maak ik kennis met Arie en Gezina Hak uit Nieuw-Lekkerland, en hun dochtertje Mariëlle, om wie het allemaal draait. Mariëlle werd op 16 januari geboren. Aan het einde van de zwangerschap had Gezina een erg hoge bloeddruk, en dat gaf zorgen. „In de kraamtijd ontdekten we geen bijzondere dingen", vertelt ze. Zo bleef het helaas niet. Na verloop van enkele weken hoorden Gezina en Arie hun dochtertje in haar wiegje kreunen, 't Was net of ze het benauwd had. Ook werd ze erg schrikkerig. Er hoefde maar iets te ritselen of ze schokte en sloeg haar armpjes wijd uit. „Het was eng om aan te zien. Onverwacht, midden in haar slaap, kon ze hard gaan huilen. Wat er aan de hand was, wisten we nietje gaat van alles denken! Was het de veiligheidsspeld die prikte? Was het een boertje dat dwars zat, of waren het darmkrampjes? Een oorzaak van het huilen konden we nooit vinden. Als we ze even oppakten, bedaarde ze en viel ze weer in slaap." Om haar goed in de gaten te kunnen houden, bracht Gezina Mariëlle overdag niet meer naar boven, naar haar eigen kamertje.

Fysiotherapie
Zo kon het echter niet blijven. Vader en moeder maakten zich zorgen en raadpleegden de huisarts. Kort daarna kwam Mariëlle bij de kinderarts in het ziekenhuis terecht. Deze zag de spanning in de spieren en de overstrekte houding van de baby. Een hchamelijke oorzaak was echter niet te vinden. „Misschien heeft het iets te maken met de spanning die er was aan 't einde van de zwangerschap..." Op aanraden van de kinderarts kreeg Mariëlle fysiotherapie. De fysiotherapeute kwam aan huis en leerde de moeder hoe zij het beste dit kindje op kon tillen, dragen, verzorgen. Telkens lag de nadruk op het feit dat Mariëlle in een gebogen houding moest liggen. Zoals ze gegroeid was in de baarmoeder, in de foetushouding, zo moest ze nu liggen in de wieg. Een opgerolde handdoek vanaf haar hoofdje, langs haar rugje en tot aan de voetjes neergelegd zorgde ervoor dat ze steun voelde. Ook op het aankleedkussen moest Mariëlle zoveel mogelijk 'als in een kommetje' geholpen worden. De fysiotherapeute gaf verder het advies om een draagdoek te gebruiken. Het kind zou op die manier gebogen tegen de moeder aanliggen en warmte en veiligheid voelen. Ook kon Gezina proberen haar kindje te laten slapen in een hangmatje.

Babymassage
Ondanks al deze aanwijzingen ging het niet beter met Mariëlle. „Ze was soms zo stijf als een plank en haar spieren voelden hard aan. Nog steeds was ze schrikkerig en we hoorden haar nogal eens benauwd kreunen of onverwacht hard huilen." Toen Mariëlle vijf weken was, gaf de wijkverpleegster aan Gezina het advies om eens babymassage te proberen. „Ik geloof vast dat het voor haar heel goed zal zijn", zei ze. Natuurlijk moest daar nog wel even over gedacht en gesproken worden. Arie reageerde nuchter: „Als ons kindje door wat wrijven geholpen kan worden, waarom zou je het dan niet doen?" De wijkverpleegster gaf zelf de cursus Shantala babymassage. Die naam verwijst naar India, het land van herkomst. Het masseren van baby's komt namelijk in veel landen voor en vooral in India. In een van de boeken staat: „In bijna heel India worden baby's van een maand oud tot zes maanden na hun geboorte gemasseerd." In bovengenoemde cursus wordt in vijf bijeenkomsten aan de moeders geleerd hoe ze hun kindje kunnen masseren. Bovendien wordt telkens na het masseren een bepaald thema behandeld, bijvoorbeeld over de taal van jonge baby's, het slaapwaakgedrag en het huilen. Daarna wordt er nog gelegenheid geboden om ervaringen uit te wisselen.

Oogcontact
Op 27 maart ging Gezina voor het eerst naar de cursus Shantala babymassage. Met vijf anderen zaten ze in een klein zaaltje. „Het was er extra warm, zo ongeveer 25°", vertelt Gezina. „Op de vloer lagen kussens. Daar zaten we op, met de rug tegen de muur. Mariëlle moest uitgekleed worden. Ze lag op mijn schoot, haar beentjes naar mij toe. We konden elkaar goed zien, Mariëlle en ik. Dat oogcontact is heel belangrijk. Bij alles wat je doet, moet je proberen dat contact vast te houden. Daarna maakte ik mijn handen vet met amandelolie. Die olie is plantaardig en het geeft niets als een kind daar iets van in zijn mondje krijgt." Zo begon het masseren. De wijkverpleegster deed het voor met een pop. De moeders probeerden het na te doen. Het bleek helemaal niet moeilijk of onnatuurlijk te zijn. Eerst was het borstje aan de beurt. Gezina's handen streelden vanuit het midden rustig naar opzij. De armpjes, handjes, zelfs vingertjes werden gemasseerd. Zo ging het door tot de voetzool toe. Daarna mocht Mariëlle op haar buik liggen, dwars op Gezina's schoot. Nu werd vanaf de schouder het ruggetje gemasseerd, tot aan de voetjes toe. Uiteindelijk kon ook het hoofdje gemasseerd worden, maar niet elk kind vindt dat fijn. Gezina was nog maar een minuut of tien bezig, liefdevol strelend, vol aandacht voor haar kindje, toen ze voelde dat de spanning wegvloeide. Mariëlle verslapte, haar stijve lichaampje werd zacht. De laatste beweging moest Gezina heel langzaam uitvoeren, om aan haar dochtertje duidelijk te maken dat de massage afgelopen was.

„Verzadigd"
„Mariëlle was helemaal verzadigd. Ze lag er als een tevreden baby bij en had zelfs maar weinig behoefte aan drinken. Na een paar slokken viel ze in een rustige slaap. Thuis heeft ze nog tot ver in de middag geslapen", zegt Gezina. Op de volgende bijeenkomsten leerden de moeders wat betreft de massage er weinig nieuws bij. Telkens werden dezelfde handelingen verricht, in dezelfde volgorde en met hetzelfde slot. Daarbij merkten de moeders wel wat hun kindje fijn vond. Die handelingen werden herhaald.

Cursusboek
De opzet van deze cursus is zo dat, met behulp van de tekeningen in het cursusboek, de baby ook thuis gemasseerd kan worden, als dat nodig is. Gezina heeft het ook nog wel gedaan. „Dat doe je niet even gauw. Zelf moet je er de rust voor hebben, er echt de tijd voor nemen. Toen Mariëlle weer huilerig was of erg onrustig, probeerde ik me te ontspannen. Ik zorgde voor warmte en rust en masseerde mijn dochtertje. Na een halfuurtje was ze dan muisstil en kon ik haar als een tevreden baby voeden en in bed leggen. Het is echt opmerkelijk hoe ontspannend de babymassage werkte voor Mariëlle. Ze heeft er beslist baat bij gehad, 't Zou anders een huilbaby geworden zijn. Nu is ze zeven maanden en het gaat gelukkig goed. Babymassage is niet meer nodig voor haar. Het is ook al weer een poosje geleden dat ik het voor het laatst heb gedaan. Maar... verleerd ben ik het niet. Wie weet, komt het nog eens van pas!" Ook andere moeders gaven aan dat de massage heilzaam was geweest voor hun kind. Eén moeder vertelde dat haar kindje iedere avond van halfzeven tot half elf huilde. Dat ging pas over toen ze de baby geregeld masseerde! Ook voor te vroeg geboren baby's is massage geschikt. In een van de boeken zegt de schrijver: „Men weet thans dat te vroeg geboren kinderen ook welvaren bij massage. Ze reageren op liefkozende geluidjes en het strekken van hun lichaam. Recente medische observaties hebben uitgewezen dat, als babymassage een belangrijk onderdeel vormt van een therapie het kind veel beter op de moeder reageert, rust optreedt en de gewichtstoename en de lichamelijke ontwikkeling worden bevorderd." En hoe reageert een moeder op het masseren van haar kind? Heeft het inderdaad een rustgevend en ontspannend effect op haar, zoals men beweert? Ik vraag het aan Gezina. Ze glimlacht. „Ook voor mij was het goed", zegt ze. „Omdat het met Mariëlle niet zo goed ging, was ik toch wel gespannen. Door middel van babymassage was ik een poosje heel aandachtig, heel intens met Mariëlle bezig. Daar werd ik rustig van. En omdat ik merkte hoe goed het voor mijn dochtertje was, verdween bij mij net zo goed de spanning!" Ondertussen kijkt ze vertederd naar het meisje naast haar in de box. Mariëlle zwaait wat met een rammelaar. Maar als haar moeder haar zachtjes over haar blote beentje aait, zakt haar armpje. Heel stil blijft ze liggen en haar vriendelijke blauwe oogjes kijken haar moeder aan. Ze geniet!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen