Opgenomen

In therapie zijn is tot op de bodem gaan. Gebeurtenissen die je had weggestopt om te kunnen overleven, worden naar boven gehaald. Overlevingsmechanismes die je in werking had gezet worden langzaam maar zeker ontmaskerd en uitgeschakeld. En wat je uiteindelijk overhoudt is jezelf, je naakte bestaan. Een heel bekend mechanisme is het schuldgevoel. Onze hele groep heeft er in meer of mindere mate last van. De therapeut geeft er uitleg over. „Schuldgevoel heeft een functie," zegt ze. „Het is makkelijker om je schuldig te voelen, dan om boos te zijn." Na enig nadenken knik ik. Ja, hier kan ik me iets bij voorstellen. Brechtje begint te vertellen. Over de verstikkende, claimende macht die ze ervaart vanuit haar ouders. En over haar wanhopige pogingen om het ze naar de zin te maken, het goed te doen. Pogingen die altijd weer lijken te mislukken. Terwijl ze eigenlijk vrij zou willen zijn. Maar als ze daar alleen maar aan denkt, krijgt ze het al benauwd. De schuldgevoelens verstikken haar dan. En diezelfde schuldgevoelens bedekken als een laag beton de boosheid die er diep van binnen is.

De therapeut gaat verder. „Als jou iets is aangedaan, dan lijkt het wel of het beter te verdragen is als je je schuldig gaat voelen, dan de schuld daar te laten waar hij hoort en de pijn en het verdriet onder ogen te zien." Naast mij zit Emma en ik probeer me enigszins in te leven hoe dat bij haar werkt. Ik weet dat ze verteerd wordt door schuldgevoel, omdat haar oom haar jarenlang heeft misbruikt met veel mentaal en fysiek geweld. Ze durft nauwelijks iets over deze gebeurtenissen te vertellen, maar van haar stamelende woorden krijg ik altijd weer kippenvel. En toch blijft ze volhouden dat het haar schuld is, dat ze het vast zelfheeft uitgelokt, dat ze het misschien wel graag wilde; anders had ze het toch veel eerder kunnen stoppen? En toen ze uiteindelijk met de moed der wanhoop haar ouders in vertrouwen nam, kozen die onvoorwaardelijk de kant van haar oom. Ze moest zich schamen dat ze hem zo zwart durfde te maken. Liever onze dochter voor een leugenaar uitmaken, dan de afschuwelijke waarheid door te laten dringen, is waarschijnlijk hun motto. Soms zou ik Emma door elkaar willen schudden en haar in 't gezicht slingeren: voel je toch niet zo schuldig! In de hele familie ben jij de enige die géén schuld heeft! Maar tegelijk weet ik hoe hardnekkig schuldgevoel kan zijn.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen