Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Britannia, koninklijk jacht in ruste

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Britannia, koninklijk jacht in ruste

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

Het was de enige plaats waar de Britse koningin Elizabeth zich werkelijk kon ontspannen. Maar dat mocht niet baten. Zelfs in een traditioneel-monarchistisch land kan de regering koninklijke rust gewoon te duur vinden. Daarom ligt het voormalige koninklijk jacht Britannia nu aan de kade. Om, na alle wereldzeeën te hebben bevaren, eindelijk eens geld op te brengen.

De Britannia diende van 1954 tot 1997 als privé-schip van de Britse koninklijke familie. Het jacht werd door de koningin en haar familie maar al te graag voor vakanties gebruikt. In de meer dan een miljoen mijlen die het jacht aflegde, diende het vaartuig vier keer voor een huwelijksreis. Voordat het echter definitief aan de ketting kwam, waren deze vier huwelijken al op de klippen gelopen.
Niet alleen voor vakantie, maar ook voor buitenlandse bezoeken verkoos Elizabeth vaak de schroef boven de straalmotor. Elke keer als Her Royal Majesty weer een staatsvisite aflegde, hesen de bedienden vijf ton extra bagage aan boord. Het schip kwam op alle zeven wereldzeeën. Verder werd het jacht gebruikt om belangrijke historische figuren te ontvangen, zoals Churchill, Gandhi, Reagan, Jeltsin en F.W. de Klerk. Natuurlijk ontbreekt oud-premier Margaret Thatcher niet, evenmin als de man die zij ooit voor terrorist uitmaakte, Nelson Mandela. Als deze mensen ook op het schip overnachtten, bepaalde de Koningin zelf welke boeken ze op hun nachtkastje kregen.
De reclamemakers voor de Britannia vonden dit genoeg reden om het jacht als „een van de beroemdste schepen van de twintigste eeuw aan te prijzen. Men gaat uit van 275.000 bezoekers in het eerste jaar. Voor de Port of Leith, de haven van Edinburgh, is dat voordelig, want dit havengebied had zijn economische functie vrijwel volledig verloren.

Museum
Het 125 meter lange jacht werd in 1953 gebouwd op John Browns Shipyard in Glasgow. Als scheepsbouwcentrum was deze stad toen wereldberoemd. En had het eerste stoomschip ter wereld in 1812 niet zijn eerste tocht hier over de Glasgowse River Clyde gemaakt?
Sinds de jaren vijftig is er aan de inrichting van het jacht weinig veranderd en zelfs de instrumenten in de stuurhut zijn nauwelijks gemoderniseerd. De machinekamer van het koninklijk jacht was eens de trots van de Britse scheepsmotorenbouwers. Begin jaren negentig reageerde de Amerikaanse generaal Schwarzkopf er zo op: „Wel, dit is het museum, maar waar is nu de echte machinekamer? Constant waren acht mensen nodig om het jacht op de snelheid van 21 knopen (een kleine 40 km per uur) te houden. Toch dreef deze motor het schip zeven keer de wereld rond.
Dat het schip te duur werd voor de beperkte Britse begroting, is te begrijpen. De Britannia had 220 bemanningsleden, onder wie 19 officieren. Het was het visitekaartje van de Britse marine. Het was bijvoorbeeld het laatste marineschip dat in 1970 de hangmatten door kooien verving. De admiraal, die als kapitein dienst deed, droeg een spierwit uniform, dat hij soms twaalf keer per dag moest verschonen. De hele bemanning droeg zachtgezoolde dekschoenen om te voorkomen dat er te veel lawaai zou zijn in de nabijheid van koningen en prinsen. Om dezelfde reden was roepen verboden en werden bevelen met handsignalen gegeven. Van al die glorie zijn alleen de koperpoetsers nog over. Maar die zijn nu in dienst van Britannia Stichting, die de winst gebruikt om het schip in goede staat te houden.

Mini-vleugel
Opvallend is het plattelandscomfort in de Drawing Room, waar men zich kon ontspannen. De koningin wilde hier eenvoud en dat heeft ze gekregen. Bescheiden zitbanken staan in een grote kring rond de open haard. Aan de schoorsteenmantel hangt een schilderij van het schip zelf van de hedendaagse kunstenaar James Watt. De mini-vleugel, bespeeld door vele beroemde pianisten, kostte in 1952 slechts 350 pond.
Het Verandah Deck is wellicht een van de mooiste gedeelten van het koninklijk jacht. Het heeft met zijn teakhouten vloer dezelfde functie als een gazon achter een riante villa. De Sun Lounge vormt de overgang tussen binnen en buiten. Volgens de gegeven informatie zijn de eenvoudige dekstoelen in die lounge in 1959 door prins Philip in Hong Kong aangekocht, maar geen van de bezoekers schijnt daarvan onder de indruk te zijn. Interessant zijn de posters aan de wand van vroegere jachten, sommige van enkele eeuwen terug.

Garage
De Britannia werd aangeduid als het drijvend paleis van de Koningin. Voordat het aan het grote publiek werd prijsgegeven, onderging het eerst een uitgebreide opknapbeurt om de oude glorie zoveel mogelijk terug te brengen. In overleg met de koninklijke familie werden veel geschenken die op buitenlandse reizen werden verzameld op het jacht tentoongesteld. Hetzelfde geldt voor familiefotos op het schip, allemaal steevast met de handtekening van koningin Elizabeth en prins Philip, hertog van Edinburgh. De meeste trofeeën zijn verzameld in de Royal Dining Room, de grootste ruimte op het schip, waar 52 hoogwaardigheidsbekleders tegelijk kunnen aanschuiven.
Toch valt op dat het schip niet bijzonder luxe is. Het kantoor van de admiraal lijkt heel krapjes. Ook de bureaus in de studeervertrekken van koningin en prins zijn maar net groot genoeg om een Engelse kwaliteitskrant op uit te vouwen. En hun beider slaapkamers zouden in een eersteklashotel beslist onaanvaardbaar zijn. De lange eettafel in de Dining Room lijkt oncomfortabel smal en van een te lichte constructie om echt indruk te maken. Als dit een drijvend paleis is, geeft dat te denken over de inrichting van het paleis dat wel vaste grond heeft.
Alleen twee dingen zijn echt royaal. Er is een speciale garage voor de Queens Rolls Royce, hetgeen trouwens niet betekent dat ze haar wagen veel meenam als ze op reis was. Verder is de badkamer uitgerust met een thermometer die ervoor zorgt dat het koninklijke sop exact op de juiste temperatuur is.
Het bijzondere van het voormalige koninklijk jacht Britannia zat hem dan ook niet in zijn luxe of overdaad. Het schip was op zichzelf al een luxe, gebouwd in de tijd vlak na de oorlog, toen voedsel en kleding in het Verenigd Koninkrijk nog op de bon waren. De koningin kreeg daarom hetzelfde beddegoed terug waar ze ook op het oude jacht al tussen sliep. En bij de tewaterlating in 1954 werd geen champagne, maar gewone wijn gebruikt. Ondanks deze bezuiniging op het doopwater was de Britannia wél het eerste koninklijk jacht van de Britse koninklijke familie dat zeewaardig was en waarvoor ook daadwerkelijk geen oceaan te groot was.
Maar nu de rantsoenering voor het Britse volk inmiddels is afgeschaft, wordt ze de koninklijke familie opgelegd. Na de afschrijving van de Britannia is er geen nieuw jacht gebouwd. Reden: geen geld. Het was het sluitstuk in een lange traditie van koninklijke jachten. Het duurt in Groot-Brittannië misschien wat langer dan ergens anders, maar ook in dit land komen tradities ten einde.

Het koninklijk jacht ligt aan de Ocean Drive in Leith (Edinburgh). Booking Office: 32 Market Street, Edinburgh, EH6 6JJ Scotland UK. Tel.: 00-44-131-555-5566.

(20-22 zijn mislukt)

(31-32 zijn niet zinvol)

(33-34, hoeft geen bijschrift bij)

Dit artikel werd u aangeboden door: Terdege

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van woensdag 28 april 1999

Terdege | 90 Pagina's

Britannia, koninklijk jacht in ruste

Bekijk de hele uitgave van woensdag 28 april 1999

Terdege | 90 Pagina's