De tijd heelt alle wonden!?

Het sterven van iemand van wie je houdt, is een van de meest ingrijpende gebeurtenissen die een mens kan meemaken. De rouwverwerking die daarop volgt, kan een ingewikkeld proces zijn, omdat allerlei factoren mee kunnen spelen. Bijvoorbeeld: wie er overleden is, hoe de relatie met de overledene was, wat de doodsoorzaak was, hoe oud de overledene was, zijn of haar geestelijk leven enzovoort.

Kort samengevat kunnen we zeggen dat tijdens het rouwproces de werkelijkheid van het overlijden geaccepteerd wordt, het verdriet doorleefd wordt en geleerd wordt te leven zonder die ander. Tijdens dat proces komt er weer ruimte voor nieuwe uitdagingen. Maar een van de moeilijkste opgaven in het rouwproces is de aanvaarding dat de overledene nooit meer terugkomt. Dat het een definitief verlies is. De werkelijkheid moet onder ogen gezien worden. Dat kost tijd en energie. En de een heeft daar meer tijd voor nodig dan de ander.

Rouw verwerken betekent niet dat de overledene vergeten moet worden. Dat is onmogelijk, want dagelijkse herinneringen aan de overledene zijn eerder regel dan uitzondering. Maar deze herinneringen zullen later niet meer zo veel pijn veroorzaken als in het begin. Als het goed is, vormt het verlies na verloop van tijd geen blokkade meer en kan men weer gewoon functioneren binnen het gezin en in de samenleving. Het verlies als zodanig gaat echter nooit meer voorbij. De lege plaats zal altijd in meerdere of mindere mate ervaren worden.

Ik vergelijk het rouwproces symbolisch wel eens met een boekenkast vol boeken. In die kast staat het boek Rouw. Het staat daar en heeft een zichtbare plek gekregen. Soms kan er een moment komen dat het boek Rouw uit de kast genomen wordt. Of door jezelf of door een ander. Het boek wordt dan op schoot genomen en er wordt in gelezen. De pijn kan dan (soms in alle hevigheid) weer gevoeld worden. Dat is niet erg. Dat hoort bij rouw. Maar er moet een moment komen dat je het boek weer dicht kunt doen. En dat je het weer op zijn plaats in de kast kunt zetten. Tòt er weer een moment komt dat het uit de kast gehaald wordt. Het boek mag daar staan. Het hoeft niet achter de andere boeken weggestopt te worden, zodat het onzichtbaar is. Dat is niet goed. Dat is verdringen. Het is ook niet goed als het boek na verloop van tijd alleen nog maar open op je schoot ligt. Dat je het niet meer dicht kunt doen. Dan blijf je maar zitten achter het geopende boek en kun je niet meer functioneren.

Ik denk dat het goed is als de vraagsteller het voorbeeld van de boekenkast naast zijn of haar leven neerlegt. Blijft het boek Rouw openliggen of krijgt het na verloop van tijd weer een plaats in de boekenkast? Als dat laatste het geval is, dan is het goed. Je hoeft dan ook niet te schrikken als er na jaren nog momenten zijn dat gevoelens van verdriet zo vers lijken alsof het gisteren gebeurd is. De dood maakt namelijk wel een einde aan het leven, maar nooit aan een relatie. Het gemis van die relatie kan door geen mens weggenomen worden. Alleen door Christus. Want Hij alleen kan die lege plaats vervullen met Zijn Heilige Geest.

U kunt vragen insturen voor de rubriek Mensen onder elkaar. Het adres is: Redactie Terdege, Postbus 75, 7300 AB Apeldoorn.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen