Joseph Alleine

Joseph Alleine werd begin 1634 geboren te Devizes, in het graafschap Wiltshire in Engeland, als het vierde kind uit het huwelijk van Tobias Alleine en Elizabeth Northie. Joseph groeide op in een gezin waarin de vreze des Heeren gevonden werd. Vader Tobias stond bekend als een echte puritein. Hij was wever en dreef handel in wol, maar hij veroorloofde zich ook de waarheid van het Evangelie te verkondigen, waarbij hij zich tegen de roomse invloed van zijn tijd keerde. Josephs oudste broer Edward werd predikant, maar hij stierf in 1645, pas 27 jaar oud. Deze ingrijpende gebeurtenis gaf een omkeer in het leven van de elfjarige Joseph. De Heere werkte reeds in zijn hart, maar na het overlijden van zijn broer ontving hij nu ook de roeping tot het ambt van predikant. In Poulshot ontving hij onder de hoede van William Spinage, een vriend van zijn vader, onderwijs ter voorbereiding op de studie aan de universiteit.
In april 1649 begon Joseph zijn studie aan het Lincoln College te Oxford. Puriteinse godgeleerden als John Owen en Thomas Goodwin waren daar zijn leermeesters. Op 3 november 1651 werd hij toegelaten aan het Corpus Christi College. Daar behaalde hij zijn licentiaat in de godgeleerdheid. Toen hij deze graad op zak had, trad hij bij het Corpus Christi in dienst als chaplain, een soort huispredikant. Deze aanstelling verkoos hij op dat moment boven het ambt van predikant. Toch preekte Alleine veel in naburige dorpen en steden. Ook bezocht hij eens in de twee weken de gevangenis van Oxford, om daar onder de gevangenen het Evangelie te brengen.

Predikant
In 1655 werd Alleine tijdens een vergadering van de Somerset Presbyterian Classis aangesteld als predikant. In datzelfde jaar ontving hij een brief van George Newton, predikant van de grote gemeente van St. Mary Magdalene in Taunton. Hij heeft bekendheid gekregen door zijn commentaar op Johannes 17. Newton kende Alleine al. „Ik nam hem waar als een jongeman met bijzondere bekwaamheden - natuurlijke en aangeleerde. Zijn intellectuele vaardigheden grondig, zijn hartstochten levendig, zijn geleerdheid ver boven de gewone maat, maar bovenal zijn vroomheid voortreffelijk.
Newton vroeg Alleine hem in zijn werk in Taunton te willen bijstaan. Deze stad, die zn welvaart dankte aan de wolnijverheid, stond in godsdienstig opzicht bekend als een bolwerk van het puritanisme. Alleine volgde de roep naar de gemeente van Taunton. Op 4 oktober trad hij in het huwelijk met zijn nicht Theodosia Alleine, een dochter van de predikant Richard Alleine. Waarschijnlijk werden uit hun huwelijk geen kinderen geboren.

Onvermoeibare ijver
Met onvermoeibare ijver ging Joseph Alleine aan het werk in Taunton en daarbuiten. Iedere morgen stond hij om vier uur op, zondags nog eerder. Als hij handwerkslieden al hun werk hoorde doen voordat hij de gemeenschap met God beoefende, zei hij tegen zijn vrouw: „O, dit geluid maakt me beschaamd. Verdient mijn Meester niet meer dan hun meesters?
Tot acht uur bracht hij zijn tijd door in bidden, mediteren en het zingen van psalmen. Daarna bereidde hij zijn preken voor. s Middags ging hij in Taunton langs de huizen. Bij het afleggen van bezoeken gaf hij onderwijs uit Gods Woord en de Kleine Catechismus van Westminster.
Gewoonlijk preekte Alleine zeven dagen per week. Veel mensen kwamen onder zijn vurige prediking tot bekering. Hij wilde van niets anders weten dan Jezus Christus en Die gekruisigd. Reeds in zijn intredepreek zei hij: „Ik ben slechts de vriend van de Bruidegom, en mijn taak is alleen maar om u Zijn liefde te doen verstaan en uw harten aan Hem te verbinden. Toen zijn vrouw hem eens vroeg of hij niet wat meer tijd met haar wilde doorbrengen, zou hij gezegd hebben: „Ach liefste, ik weet dat jouw ziel gered is, maar voor hoevelen die dreigen om te komen moet ik zorgen! Inmiddels was Theodosia in hun eigen woonplaats een schooltje begonnen. Ze ontving wel twintig tot dertig kinderen aan huis. Enkele kinderen zaten bij de familie Alleine in de kost.

Gevangenschap
Na zeven voorspoedige jaren in de dienst des Heeren brak een moeilijke tijd aan voor Alleine. In 1662 legde koning Karel II duizenden predikanten een preekverbod op. Ongeveer tweeduizend van hen werden op 24 augustus van dat jaar, de beruchte Bartholomews Day, ten gevolge van de Act of Uniformity uit hun ambt gezet. Onder hen bevond zich ook Alleine. Na zijn afzetting ging hij echter ijverig door met preken. Aan menige dreiging ontkwam hij, maar op 26 mei 1663 werd Alleine gedagvaard en belandde hij in de gevangenis van Ilchester.
Theodosia ontving vanuit deze sombere gevangenis brieven van haar man. Hij was allesbehalve treurig gestemd. „De eer zij aan God, Die mij waardig geacht heeft te lijden voor Zijn Evangelie, liet hij haar weten. Hij schreef niet alleen brieven, maar evangeliseerde in de bedompte ruimte ook onder zijn medegevangenen. Ten gevolge van de genoemde wet zaten er veel presbyterianen, independenten en baptisten. Ook de vervolgde quakers die gevangen zaten, probeerde hij te bereiken. Alleine diende in zijn activiteiten omzichtig te werk te gaan, want zij leverden gevaar op voor zijn leven.
Op 20 mei 1664 werd de jonge predikant vrijgelaten. Ieder wettelijk verbod ten spijt ging hij weer vol ijver aan het werk. Opnieuw bezocht hij vijf middagen in de week vele gezinnen in Taunton. Ook nu negeerde Alleine het verbod om te preken. Hij bediende het Woord soms wel tien- tot veertienmaal per week. Zodoende werd hij op 31 oktober 1665 in Wellington gesignaleerd. Dat was in strijd met de Five Mile Act, die juist op die dag met koninklijke goedkeuring was uitgevaardigd. Deze wet stond de afgezette predikanten niet toe om zich te bevinden op een afstand van 5 mijlen (8 km) of minder van de plaats of de plaatsen waar zij vroeger predikant waren geweest. Alleine ontkwam, maar in de avond van 10 juli 1666, toen hij in een woonhuis preekte over Psalm 147 vers 20, werd hij gearresteerd. Hierop volgde zijn laatste gevangenschap, die zestig dagen duurde.

Levenseinde
Inmiddels had Alleines gezondheid ernstig te lijden gehad, vanwege de vele ontberingen in de laatste jaren. Hij was erg verzwakt en bezocht daarom de geneeskrachtige minerale bronnen in Bath, om aan te sterken. Ondanks alle gevaren zette hij iedere keer weer zijn werk voort. Hij wilde zelfs zending gaan bedrijven in Wales en China, maar daarvan weerhielden zijn vrienden hem. Het kon ook niet meer. In lichamelijk opzicht was hij inmiddels gebroken; zijn gezondheid herstelde zich niet.
Op 3 november 1668 voelde Alleine dat de dood naderde. Theodosia beschreef nauwkeurig het levenseinde van haar man, wat hij tot haar sprak en hoe hij voor haar bad om genade en vertroosting. De strijd met de satan bleef niet uit. „Ga weg, valse duivel, riep hij, „ben je nu gekomen om me lastig te vallen, juist nu ik heenga, nu ik zo zwak ben en de dood op mij is? Kwel me niet, want ik ben je eigendom geheel niet. Ik ben des Heeren, Christus is mijne en ik ben van Hem, van Hem door het verbond. Ik heb bij mijzelf gezworen dat ik des Heeren ben, en van Hem zal ik zijn. Daarom, ga! Onder de herhaling van deze woorden week de verzoeker van hem.
Op zaterdagavond 17 november stierf Alleine in de Heere op 34jarige leeftijd. Honderden mensen negeerden de waarschuwing om hem niet de laatste eer te bewijzen. Onder grote belangstelling werd hij in het koor van de St. Mary Magdalene in Taunton begraven, waar George Newton een lijkrede uitsprak over Lukas 23 vers 28: „Weent niet over mij, maar weent over uzelf en over uw kinderen.

Alarm
Gedurende zijn korte, drukbezette leven heeft Alleine diverse geschriften het licht doen zien. Ook na zijn dood verschenen meerdere werken van zijn hand. Blijvende bekendheid dankt Alleine met name aan An Alarme to unconverted Sinners. Het verscheen postuum in 1671. Onmiddellijk werden grote aantallen verkocht. Iemand schreef in 1702: „Geen boek in het Engelse taalgebied - de Bijbel uitgezonderd - kan het evenaren vanwege het aantal dat verspreid werd. Er zijn er 20.000 verkocht onder de titel Roepstem of Alarm en 50.000 van hetzelfde boek onder de titel Betrouwbare gids naar de hemel.
Het boek verscheen in veel verschillende talen. Voorzover bekend werd het in ieder geval vertaald in het Duits, Deens, Hongaars, Italiaans, Nederlands, Pools, Portugees, Roemeens en Zuid-Afrikaans. Spurgeon had onvergetelijke herinneringen aan Alleines werk. Op de zondagavonden las zijn moeder er dikwijls uit. Toen hij later persoonlijk overtuigd raakte van de noodzaak van het toevlucht nemen tot Christus, was dit hét boek waarnaar hij greep. Ooit schreef hij: „Ik herinner mij dit, wanneer ik in de morgen ontwaakte, dat het eerste wat ik nam Alleines Alarm was.
De boodschap in dit boek is helemaal dezelfde als die Alleine vanaf de kansel in Taunton liet horen. Iemand die onder zijn gehoor zat, schreef: „Nooit preekte hij zonder een langdurige vermaning aan onboetvaardige zondaren. Hij zette hen er hartstochtelijk toe aan, tot een goed besluit te komen voordat zij scheidden van elkaar, en dat zij hun keus voor het leven of de dood zouden maken. Alleines collega Newton, die hem van dichtbij meemaakte, getuigde: „Hij was mateloos en onverzadigbaar begerig ten aanzien van de bekering van zielen.

Ernstige oproep
De Betrouwbare gids is een ernstige oproep tot bekering. Met alle mogelijke overtuigingskracht probeert Alleine zijn lezers te overreden van de noodzaak van bekering. Nu en dan onderbreekt hij zijn betoog met een vurig gebed tot God; hoe zal hij zijn boodschap aan de harten leggen? Stap voor stap geeft Alleine onderwijs in wat bekering niet is en wat zij wel is. Uitvoerig wordt hij wanneer hij de diepe ellende van het onbekeerd-zijn beschrijft. In alle toonaarden beschrijft hij de rampzalige staat van onbekeerden, nu reeds en straks voor eeuwig. Ten slotte laat Alleine een indringende oproep tot bekering aan het adres van onbekeerde zondaars horen.
„O, iedere onwetende zondaar, kom en koop ogenzalf, opdat u mag zien. Weg met uw uitvluchten; u bent voor eeuwig verloren als u volhardt in deze staat. Maar neem Christus aan tot uw Profeet en Hij zal u een Licht zijn. Roep tot Hem om kennis, overdenk Zijn Woord, getroost u moeite omtrent de beginselen van de godsdienst, verootmoedig uzelf voor Hem, en Hij zal u Zijn weg leren en u wijs maken tot zaligheid. Maar als u Hem niet wilt volgen in het moeizaam gebruiken van Zijn middelen, maar neerzit omdat u slechts één talent hebt, zal Hij u veroordelen als een boze en luie dienstknecht.
O, iedere onheilige zondaar, kom en leef. Keer weder tot de Heere en Hij zal u barmhartigheid bewijzen. Laat u verbidden, o, keer weder, kom. U die uw mond vervuld hebt met eden en vloeken, alle soorten van zonden en godslasteringen zullen u vergeven worden, als u zich slechts geheel en al tot Christus wilt bekeren en wilt komen. Ook al bent u even onrein geweest als Maria Magdalena, doe nochtans uw hoererijen en uw overspelerijen van tussen uw borsten van voor uw aangezicht weg, en geef uzelf over aan Christus als een vat in heiligmaking (...).
Geliefden, als u enig medelijden hebt met het oog op uw ellendige zielen, neem dan de huidige aanbiedingen van genade aan. Als u de moeiten van uw rondtrekkende predikanten niet zou willen handhaven en vergroten, blijf dan niet als in de geboorte steken. Als de God Die u schiep enig gezag bij u heeft, gehoorzaam dan Zijn gebod en kom. Als u geen verachters van genade bent en de deuren van barmhartigheid tegen uzelf niet zou willen sluiten, heb dan berouw en bekeer u. Laat de hemel niet tevergeefs voor u openstaan. Laat de Heere Jezus Zijn koopwaar niet uitstallen en u tevergeefs bidden om te kopen, zonder geld en zonder prijs.

Tijdgenoten
Andrew Gray (1633-1656)
Oliver Cromwell (1599-1658)
John Bunyan (1628-1688)
Stadhouder-koning Willem III (1650-1702)
Wilhelmus á Brakel (1635-1711)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen