Waarom zegt u zo vaak waarom?

Sommige ouders hebben de gewoonte om kinderen aan te spreken met Waarom...? Waarom ben je zo laat uit school? Waarom zit je niet te leren, je hebt het toch druk? Waarom kom je niet direct, als ik je roep? Veel kinderen weten niet passend te antwoorden op deze vragen. Ze zwijgen, ze mompelen wat, ze worden chagrijnig. Slechts weinig keren kan een kind zeggen: Dat heb ik daarom en daarom gedaan! Het gevolg is dat de ouder niet tevreden is met de reactie en de vraag wat heftiger herhaalt. Ik vraag je nog eens, waarom heb je je vuile kleren niet opgeruimd? Ik vraag dat toch elke week? Heeft het eigenlijk wel zin om iets aan je te vragen als jij toch niet luistert?

Wat is hier aan de hand? Dit: De waaromvraag is volgens mij een verkeerde vraag. Misschien is het gedrag van het kind verwerpelijk. Als je daarop als ouder reageert met Waarom?, loopt het gesprek spaak. Dat is voorspelbaar. Wat doet een moeder die aan haar kind bijvoorbeeld Waarom luister je niet? vraagt?
- Ze doet alsof ze alleen maar een vraag stelt, maar tegelijk uit ze haar boosheid. Ze benoemt die alleen niet. Een kind voelt die boosheid aan en reageert niet op de woorden van de vraag, maar op de gevoelens erachter. Dat kind kan echter niets met moeders boosheid, want die is niet uitgesproken. Dus wendt het zijn hoofd af of wordt (ook) boos.
- Een waaromvraag bevat een beschuldiging. Je hebt iets fout gedaan. De beschuldiging wordt niet uitgesproken, maar wel gehoord door het kind. Het reageert niet op de gehoorde vraag maar op de achterliggende beschuldiging. Moeder roept haar kind ter verantwoording. Beschuldigingen en verantwoording afleggen vinden kinderen niet leuk, omdat ze de beschuldiging in de meeste gevallen niet kunnen ontkennen. (Moeder heeft wel gelijk!) Dus reageren ze mokkend.
- Een groot deel van de waaromvragen is niet zinnig te beantwoorden. Als een moeder waarom? vraagt, veronderstelt ze dat haar kind heeft nagedacht en vervolgens een bewuste keuze gemaakt heeft. Met die keuze is zij het dan oneens. Kinderen –en niet alleen zij– doen echter veel dingen zonder erbij na te denken. Ze maken helemaal geen keuze waarvan ze verantwoording kunnen afleggen. Vrijwel niemand kan de vraag beantwoorden Waarom heb je de spullen op de trap niet mee naar boven genomen? Alleen degene die ze heeft zien liggen en bewust gekozen heeft om ze daar te laten liggen, kan zeggen waarom hij dat gedaan heeft. De meeste kinderen zien die spullen helemaal niet liggen. Op de waaromvraag kunnen ze dus alleen maar het antwoord geven: Ik heb ze niet gezien. Daarop wordt hun moeder nog bozer. Ze geeft zo haar kind het gevoel dat het dom is. Jij ziet nooit iets.

Kan het anders? Jawel. Kan het beter? Jawel. Als u als ouder iets niet prettig vindt, dan benoemt u wat u niet prettig vindt. U kunt uw gevoel erbij vermelden. U doet vervolgens een verzoek, of geeft een opdracht. Waarom? hebt u daarbij niet nodig. Hé, jongen. Ik zie dat je boven bent en de spullen staan hier beneden. Dat vind ik niet leuk. Ik wil dat ieder die langsloopt, meeneemt wat op de trap staat. Anders kan ik altijd alles sjouwen. Dus kom maar weer naar beneden! In negen van de tien gevallen zal zoonlief probleemloos doen wat u vraagt.

Nog een opmerking. Ouders hebben soms kinderen die hen aanspreken met Waarom? Dat irriteert ouders. Soms spreken echtgenoten elkaar aan met Waarom? Ook die kunnen dan nijdig reageren. Ik ben je kind niet, hoor! We begrijpen nu ook hoe dat komt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen