Luisteren naar gevoelens (1)

Om te beginnen is luisteren naar gevoelens typisch iets van onze tijd. Onze grootouders hebben dat niet geleerd. Zelfs als ze problemen hadden, kregen ze niet eens de kans om die rustig te verwerken. Ze moesten gewoon hard werken. Ongetwijfeld hebben ze daarmee ook gevoelens onderdrukt. Bij sommigen heeft dat pijnlijke gevolgen gehad. Bij anderen bleek arbeid gewoon de beste therapie te zijn. Niks geen bespiegelingen over gevoelens!
Wij leven nu in een gevoelstijdperk dat doorschiet naar de andere kant. Ik wil de nuchterheid vasthouden dat je ook nu nog soms meer geholpen bent met een middagje spitten in de tuin dan met een gesprek over je gevoelens. Er zijn tegenwoordig zelfs mensen onzeker over hun gevoelens als het goed gaat. Ze hebben bijvoorbeeld verdriet gehad, maar na een poosje gaat het alweer aardig met ze. Dan gaan omstanders vragen: Gaat het echt goed met je? Onderdruk je geen gevoelens? Heb je alles wel verwerkt? Vervolgens gaat de persoon om wie het gaat, twijfelen aan zichzelf. Er is vast iets mis, want het gaat, gelet op wat ik heb meegemaakt, te goed met mij! Ik denk dan: laten we onszelf blijven en ons het hoofd niet op hol laten brengen door het gespit naar gevoelens.

Nu verraad ik mijzelf. En dat is het tweede. Ik wil mijn hoofd niet op hol laten brengen. Ik wil rationeel blijven. Ik adviseer dat anderen ook. Als u mij laat antwoorden op de vraag wat beter is, dat onze gevoelens onze gedachten of onze gedachten onze gevoelens leiden, dan kies ik voor het laatste. Uiteraard heb ik gevoelens, maar soms is het nodig dat mijn gedachten mijn gevoelens in goede banen leiden. Als ik zes lessen gegeven heb en de laatste ging mis, dan baal ik. Ik weiger echter dat ik-baal-gevoel over de hele dag te laten uitwaaieren. Gevoel heeft wel die neiging. Mijn verstand zegt dan: Nee, jongen, 80% van je lessen ging goed. Wees gelukkig en denk eens rustig na over het verbeteren van die 20%.
Er zijn mensen bij wie de gevoelens altijd de baas zijn over de gedachten. Dat maakt hun (be)leven onrustig. Gevoelens zijn belangrijk, maar ze zijn niet mijn kompas dat ik willoos volg in mijn gedachten. Deze benadering is overigens geen stokpaardje van mij, maar een kernovertuiging binnen de Rationeel Emotieve Therapie. De R.E.T. heeft ook haar eenzijdigheden en niet iedereen die hulp zoekt, heeft er baat bij. Toch wil ik deze kern graag doorgeven.

Als vanzelf kom ik op het volgende. Mijn gevoelens nodigen mij uit om over dingen na te denken. Soms zijn ze de reden om een gesprek erover aan te gaan. Ik wil gevoelens echter niet vanzelfsprekend als kompas gebruiken voor mijn gedachten. Ze zijn zeker niet vanzelfsprekend mijn morele kompas, de richtingaanwijzer voor mijn gedrag. Dat gaat nog weer een stap verder. Als ik meeleven voel met een verdrietige vrouw en ik ga een bloemetje brengen, is er niets mis mee. Dan nog moet mijn verstand ertussen zitten. Waarom wil ik zo graag een bos bloemen brengen? Wil ik aan verborgen verwachtingen beantwoorden? Denk ik haar echt een plezier te doen? Mijn verstand filtert dus op een kritische wijze mijn gevoelens. Het kan dan prima zijn om naar mijn gevoel te handelen. Als ik dan bij haar mijn bos bloemen breng en diep medelijden voel en vervolgens te ver ga in lichamelijk contact, ga ik de mist in. Afgaan op gevoelens kan tot groot kwaad leiden. Boze gevoelens kunnen tot mishandeling leiden, amoureuze gevoelens tot overspel, enzovoorts. De toets of mijn gedrag dat uit mijn gevoel voortkomt door de beugel kan, ligt zelfs niet in mijn verstand, maar buiten mij, in het spreken van God.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen