Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Adolph Saphir

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Adolph Saphir

Joodse calvinist met eigen accenten

10 minuten leestijd Arcering uitzetten

Het gezin van de geleerde Hongaarse jood Israel Saphir was in grote consternatie toen de twaalfjarige Adolph een kort gebed deed in de Naam van de Heere Jezus Christus. Kort daarop gaf ook de vader zich, met zijn hele gezin, aan de Christus der Schriften over. Zoon Adolph werd een prediker van vrije genade, onder meer onder zijn volksgenoten.

De bekende Schotse zendeling Rabbi Duncan (1796-1843) preekte sinds 1842 met nog enkele landgenoten het Evangelie der verzoening aan de joodse gemeenschap in Hongarije. Velen werden daardoor in het hart gegrepen. Een opmerkelijke opwekking vond in Boedapest plaats. „Het was een tijd van liefde en van de rechterhand van de Allerhoogste.
Vooral de jonge Adolph Saphir, die in 1831 was geboren, nam toe in de kennis en genade van de Verlosser. Men vertelde dat „de Heilige Geest op de zoon van Saphir was gevallen en dat hij de Schrift verklaarde zoals men nooit tevoren gehoord had. Rijke gaven van hoofd en hart vielen bij hem op. Een brandende liefde tot zijn Heiland bezette de jongeman. En niet alleen bij hem! Het leek of de Pinkstergeest op de joden afdaalde.
Toen onder hen het Heilig Avondmaal voor het eerst werd bediend, in een bovenzaal, getuigde zendeling Smith dat „de opgestane Heere inderdaad door de gesloten deuren was binnengekomen en evenals in Jeruzalem in het midden van de discipelen verscheen. Een diepe stilte viel op het kleine gezelschap, toen het Zijn nabijheid gewaar werd. Een stilte, onderbroken door het diepe zuchten van enkele brandende harten. De muur die hemel en aarde scheidde, scheen voor een tijd weggenomen te worden, en de gemeenschap tussen beide werd ervaren, wat de grootste zegen op aarde kan worden genoemd. Een voorsmaak van de hemelse heerlijkheid.

Studie
In deze geestelijke atmosfeer kwam het prille geloof van Adolph tot ontwikkeling. Rabbi Duncan was zijn mentor geworden en deze merkte al gauw op dat de jongeman zich door verdere studie moest ontplooien. Adolph vertrok in hetzelfde jaar met een medebekeerling, Alfred Edersheim, naar Edinburgh in Schotland, waar hij bij Duncan verbleef, die inmiddels naar zijn geboorteland was teruggekeerd. Hier maakte hij zich de Engelse taal eigen, waarna hij voor verdere studie naar Berlijn vertrok.
In die tijd maakte hij kennis met het Duitse rationalisme en met de subjectivistische theologie van Schleiermacher, die hem aanvankelijk bekoorde. De jood Carl Schwartz en zijn vriend Theodore Meyer steunden hem in die tijd bij de geestelijke en psychische strijd die hij doormaakte. In de doordenking van het rationalisme ontving hij veel zegen door het lezen van het beroemde boek Pensées van de Franse christendenker Blaise Pascal.
Voor zijn verdere scholing keerde hij terug naar Schotland, om zijn mastersgraad te behalen en aan het New College van de Free Church theologie te studeren. Opnieuw kwam hij in aanraking met Duncan, die hier oosterse talen doceerde. Deze jaren hadden grote betekenis voor zijn verdere leven. Hij leerde christenen kennen die bewogen waren met het geestelijke lot van zijn volksgenoten en wist zich mede door hen geïnspireerd en geroepen om het Evangelie van het kruis onder de joden te verbreiden.

Zendeling
Vanuit de Presbyteriaanse kerk van Ierland werd Adolph in 1854 als zendeling onder de joden in Hamburg uitgezonden. Met Sara Owen, met wie hij kort ervoor in het huwelijk was getreden, vertrok hij naar Duitsland. Spoedig kreeg hij bekendheid, door zijn eerste pennenvruchten die van de pers kwamen. Hij schreef enkele pamfletten voor de joden, die ook onder de aandacht van de bekende Isaäc da Costa kwamen. Zijn schrijfstijl was vlot en overtuigend, zonder onnodige franje. Zijn methode van werken om joden met het Evangelie in aanraking te brengen, vond echter weinig waardering bij zijn superieuren, waardoor hij genoodzaakt werd ontslag te nemen.
Terug in Schotland nam Adolph Saphir een beroep aan van de Engelse Presbyteriaanse kerk in South Shields, waar hij vijf jaar werkte. In 1861 vertrok hij naar Greenwich, in 1872 naar Notting Hill en in 1882 naar Belgravia, allemaal gemeenten binnen hetzelfde kerkverband. De presbyteriale kerkvorm had overigens niet in alle opzichten zijn waardering. Hij voelde zich meer aangetrokken tot de Plymouth Brethern, hoewel hij zich niet bij hen aansloot.

Prediking en geschriften
De prediking van Saphir was krachtig en zegenrijk. Dit geldt zeker ook voor zijn vele pennenvruchten. Zijn boeken en kleine geschriften tonen hem als een gerijpte theoloog en een zelfstandig denker, die een diep inzicht had in de Schrift. Vooral de dienst van de verzoening die hij in het Oude Testament bij de ceremoniën zo heerlijk aantrof, bevestigde voor hem de rijkdom van zijn joodse wortels, die hij op een originele wijze wist te verbinden aan het middelaarswerk van de Christus der Schriften.
Zijn Christ and the Scriptures, verschenen in 1867, is een gedegen studie over de joodse oorsprong van het christelijk geloof. Hetzelfde geldt voor zijn tweedelige commentaar op de brief aan de Hebreeën, dat in 1874-75 van de pers kwam. De wijze waarop hij vanuit dit moeilijke bijbelboek omgaat met de christologie verdient bewondering. Evenals andere werken werd dit commentaar in het Nederlands vertaald, onder de titel Een Hebreër over de Brief aan de Hebreën (1948). Het is de verdienste van A.R. Zalman-Marda, de vrouw van de bekende Rotterdamse evangelist Joseph Zalman, geweest dat ze een aantal van Saphirs boeken voor het Nederlandse publiek toegankelijk wist te maken.

Hebreënbrief
Het boek over de Hebreënbrief is een bewerking van lezingen die Saphir voor predikanten en andere personen van invloed had gehouden. Het was zijn intentie om de grote verbanden tussen de oud- en de nieuwtestamentische bedeling aan te tonen. Het is geen dor, leerstellig boek waarin bepaalde stokpaardjes worden bereden, maar een uiteenzetting waarin de noodzaak van een gelovig omhelzen van en een leven naar de waarheid van Christus wordt benadrukt. Dit is toch het doel van de Hebreënbriefschrijver.
Zo merkt Saphir in zijn inleiding op: „...Hier wordt ieder leerstuk en elke voorstelling rechtstreeks tot hart en geweten, tot het leven zelf en tot het beginsel van het geloof teruggevoerd. Het is een aanhoudend, vurig betoog en een oproep om de enige Hogepriester der belijdenis in de enige aanbidding aan te hangen, één liefdevolle drang en vermaning om zo standvastig te blijven, onbewogen door vreemde leer, in de tegenwoordigheid van God, bewaard in de liefde en gemeenschap van de Heere Jezus en bewust van de grote rondom liggende wolk der getuigen.
Hoe tekent hij de Christus Gods als de tegenwoordige Hogepriester aan de rechterhand van de Vader, opdat de gelovigen met vertrouwen tot in het binnenste heiligdom zullen naderen. Hoe schildert hij de inwoning van de Heilige Geest in de harten van Gods kinderen, niet alleen om hen te troosten, maar ook om hen ervan te doordringen dat de Geest in hen woont. In een ander boek merkt hij op dat de inwoning des Geestes zelfs bij de hervormers een weinig doordachte geloofswerkelijkheid is. Geldt dit in zekere zin ook niet voor het hogepriesterlijk werk in de hemel en het koningschap van Christus? „Hoe lang, zelfs na de Reformatie, was de leer van de Heilige Geest en Zijn werk in de bekering en Zijn inwoning in het hart van de gelovige zo goed als een terra incognita, een onbekend terrein

Heiliging
Saphir heeft zich in theologische zin vooral beziggehouden met de leer van de heiliging. Hij had sympathie voor de heiligingsbeweging in zijn dagen, zoals vertegenwoordigd op de Keswick Conventions. Toch kon hij niet met de vertegenwoordigers ervan mee, omdat zij de inwonende zonde bagatelliseerden en de leer van de rechtvaardiging tekortdeden.
De verdieping die Saphir wil geven aan de in zijn ogen verwaarloosde leer van de heiliging gaat niet ten koste van de onmiskenbare verbinding daarvan met de rechtvaardiging door het geloof. Hij kon niet meegaan met hen die pleitten voor een mystieke heiligingsdrang, zoals hij die aantrof bij Thomas à Kempis. In diens Imitatio zag hij „veel dat uitnemend is, maar het lijdt aan de radicale dwaling van het niet onderscheiden van Christus voor ons en Christus in ons.Waardering had hij wel voor Kohlbrügge, vanwege diens bevrijdend spreken over het kruis. Saphir gaat echter verder dan de leraar van Elberfeld. Hij blijft niet staan bij het kruis van Christus, maar eindigt in de overwinning van Zijn opstandingskracht, waarin de eigenlijke bron van heiliging ligt opgesloten. Het gaat niet om een wettische vordering in de strijd tegen de zonde, maar om het vertrouwen in de Apostel en Hogepriester van onze belijdenis Jezus. „Maak niet uw heiliging een onderwerp van uw meditatie. Waar zien wij Christus? Als wij Zijn beeld zoeken in onze harten, in onze bevindingen en in onze geloofsstaat? (...) Wij kunnen Hem alleen aanschouwen in Zijn eigen volmaaktheid, in de heerlijkheid van Zijn heiligheid, in de schoonheid waarmee de Vader Hem met Zijn Naam boven alle namen versierd heeft.

De laatste dingen
Dit wil voor Saphir niet zeggen dat de christen het kruis is gepasseerd, want steeds opnieuw ontmoet hij zijn Zaligmaker op Golgotha. Maar hij ziet verder, hij ziet Jezus in het hemelse heiligdom, met eer en heerlijkheid gekroond, als de grote Overwinnaar over zonde, dood en graf. Deze accenten laat Saphir steeds spreken en hiermee gaat hij in het voetspoor van schrijvers als William Romaine en Walter Marshall, die gepoogd hebben om de leer van de heiliging te ontdoen van wettische krampachtigheid, waarbij de heilige christen op het voetstuk staat en niet de grote Heiligmaker, Jezus Christus.
Behalve onkunde over de bedoeling van het werk van Christus en van Zijn inwonende Geest tot heiliging van hart en leven, zag Saphir ook een verduistering in de leer van de eschatologie, de leer van de laatste dingen. Hij doelt hierbij op de komende bekering van de joden en het hierop volgende vrederijk op aarde. Evenals Ryle was hij een overtuigd préchiliast, wat wil zeggen dat hij geloofde in een persoonlijke Christusregering op aarde. Het is geen wonder dat de plaats van Israël onder de volken hierbij essentieel is.
In zijn boekje Christ and Israël (1890) werkt Saphir zijn visie op dit punt verder uit. Het Koningschap van Christus staat daarin centraal. „De Heere Jezus is niet slechts de Profeet, het Licht der wereld... Hij is niet alleen de Hogepriester, Die ons door Zijn lijden, dood en opstanding tot God terugbrengt, maar Hij is ook de Koning, op Wiens schouders de heerschappij gelegd is, en die in de Naam en tot verheerlijking van de Allerhoogste op aarde regeert. Wordt het verlangen naar deze kroon op Zijn werk niet uitgedrukt in de bede: Uw Koninkrijk kome?

Eenzijdigheden
Het verlangen naar de glorieuze vervulling van Gods rijke beloften aan Israël en aan Zijn gemeente bezette Saphir steeds meer. In dit verlangen ging hij ook heen. Hij overleed op 4 april 1891 op de leeftijd van bijna 60 jaar. Spurgeon bezocht hem nog voor zijn sterven en getuigt hoe hij mediteerde over de woorden van de apostel Johannes: God is een Licht en in Hem is gans geen duisternis. „Geen duisternis, geen duisternis, benadrukte de stervende. Het was licht in zijn ziel toen hij de laatste adem uitblies en in een volkomen vrede ontsliep. Op de begraafplaats in Kensal Green kreeg hij zijn laatste rustplaats.
Saphir heeft geprobeerd zich te wachten voor eenzijdigheden die hij in de calvinistische theologie meende aan te treffen. Zo vond hij de Schotten te rechtlijnig en te dogmatisch. Ook had hij moeite met allerlei piëtistische stromingen, zoals hij die in Duitsland tegenkwam. De balans die hij steeds voor ogen had, was die van de objectieve waarheid van de Schrift, die door de levende werkingen van de Geest van Christus gestalte moeten krijgen in het hart. Maar bij zijn uiteenzetten van het werk van de Geest verloor hij nooit uit het oog dat het ook in dit opzicht gaat over de verheerlijking van Christus, Die door Zijn Geest dode zondaren tot en in het hart van de hemelse Vader brengt.

Tijdgenoten
Robert Murray McCheyne (1813-1843)
Groen van Prinsterer (1801-1876)
Charles Haddon Spurgeon (1834-1892)
Koning Willem III (1849-1890)
John Charles Ryle (1816-1900)

Dit artikel werd u aangeboden door: Terdege

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van woensdag 5 oktober 2005

Terdege | 124 Pagina's

Adolph Saphir

Bekijk de hele uitgave van woensdag 5 oktober 2005

Terdege | 124 Pagina's