Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Geld in ruil voor goud

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Geld in ruil voor goud

8 minuten leestijd Arcering uitzetten

„Geld lenen bij de bank? Dat duurt veel te lang, zegt Vivian Beuk, die aanklopt bij pandhuis Hooidrift in Rotterdam. Ze heeft zojuist een gouden armband en een stel oorbellen voor taxatie afgegeven. „Met het geld dat ik hiervoor krijg, ga ik wat leuks doen met mijn kinderen.

Ongemerkt binnenglippen bij pandhuis Hooidrift is bijna onmogelijk. Luidruchtig rinkelt de bel bij het openduwen van de groengeverfde deur. Via een grote spiegelwand volgt bedrijfsleidster Karin Tuinenburg elke bezoeker die binnenkomt.
Jaarlijks weten honderden mensen de weg te vinden naar het pandhuis, dat slechts bestaat uit een smalle gang met een klein loket. Ze komen langs om gouden sieraden te belenen, te herbelenen of hun lening weer af te lossen. Goud in ruil voor geld. Want dat krijgt de klant direct contant mee na het taxeren van de juwelen.
De beleningstermijn is drie maanden. „Als de klant het goud na drie maanden niet komt ophalen, wordt het nog een aantal maanden bewaard. Dan gaat het in de verkoop. In een op de tien gevallen komt dit voor. Regelmatig worden we vlak voor het verstrijken van de drie maanden opgebeld, zogenaamd vanuit het buitenland. Vaak zit de klant dan in de bak. We verlengen de termijn gewoon, aldus Karin Tuinenburg (34), die samen met haar broer Ben (22) het bedrijf runt.
In tegenstelling tot sommige andere lommerds accepteert Tuinenburg alleen gouden sieraden. „Van andere zaken heb ik geen verstand. Ik zou niet weten wat een bontjas waard is. Bovendien hebben we hier niet genoeg opslagruimte.

Plakje worst
De bedrijfsleidster, die vanuit haar rolstoel de telefoon opneemt, klanten te woord staat en het goud taxeert, richtte het pandhuis tien jaar geleden op, samen met haar ouders. „In 1995 kreeg ik een spontane bloeding in mijn ruggemerg. Mijn onderlichaam raakte verlamd, waardoor ik mijn werk als verzekeringsadviseuse niet langer kon doen. Tientallen keren solliciteerde ik, maar het leverde niets op. Op een gegeven moment stelde mijn vader voor een pandhuis te beginnen. In het begin was ik sceptisch, maar langzamerhand ging ik erin geloven. Ik volgde een opleiding tot juwelier. Enkele maanden later was pandhuis Hooidrift een feit.
De nieuwe start bevorderde haar zelfvertrouwen. „De eerste periode na mijn verlamming dacht ik dat mijn leven was ingestort. Ik was mijn bewegingsvrijheid en mijn eigenwaarde kwijt. Veel mensen denken dat iemand in een rolstoel geestelijk wat mankeert. De slager vroeg bijvoorbeeld aan mijn moeder of ik een plakje worst wilde. In het pandhuis bekleed ik als bedrijfsleidster een soort machtspositie. Klanten hebben me nodig en zien me als volwaardig. Dat doet goed.
In de afgelopen tien jaar zag Karin Tuinenburg het aantal klanten uitgroeien tot ruim duizend per jaar. Belenen is aantrekkelijk, stelt ze. „Je hoeft niet te wachten op je geld. Bovendien zijn wij discreet. Wij vragen niets, tenzij mensen zelf over hun problemen beginnen.
Een van de vaste klanten is Eduard Ansoe (48). De Surinamer, sportief gekleed in spijkerbroek en capuchontrui, diept uit zijn broekzak een gouden armband op. „Bij mijn vriend is gas en licht afgesloten, omdat hij zijn rekening niet kan betalen. Hij heeft drie kleine kinderen. Ik wil hem helpen, want dit is echt zielig.
Tuinenburg bekijkt de armband en legt hem op de digitale weegschaal die op haar bureau staat. Ruim 45 gram geven de rode cijfers aan. „Ik geef je er 220 euro voor. Ansoe gaat akkoord. Schamen doet hij zich niet voor zijn gang naar het pandhuis. „Ik beroof toch geen bank? Het zijn mn eigen sieraden waar ik hard voor heb gewerkt. Ik los tenminste mijn eigen zaakjes op.

Druppel zuur
De Surinamer kampt zelf geregeld met geldproblemen. „Sinds de komst van de euro zijn de prijzen verdubbeld, terwijl mijn salaris is gehalveerd. Of de oorzaak hiervan bij het kabinet-Balkenende ligt, weet hij niet. „Met de politiek bemoei ik me niet. Alleen tijdens de verkiezingen. Dan werk ik als portier bij een stembureau.
Een paar minuten na het vertrek van Ansoe gaat de deur opnieuw open. Voor het loket staat de Surinaamse Vivian Beuk (33). In een servet liggen keurig ingepakt een gouden armband en een stel oorbellen. Tuinenburg haalt de gouden armband over een quartssteen. Op het streepje goud dat op het zwarte steen achterblijft, laat ze een druppel zuur vallen. Hierdoor stelt ze vast hoeveel karaats goud ze in handen heeft. „Het is een 18 karaats-armband. Samen met de oorbellen krijg je hiervoor 89 euro.
Beuk is tevreden. Gemiddeld een keer per maand komt ze bij het pandhuis. „Ik ga liever hiernaartoe dan dat ik iemand lastig val met mijn problemen. Ik heb genoeg gouden sieraden. Voorlopig kan ik nog wel even vooruit.
De eveneens Surinaamse Maurice Adjodhia (42) komt minder vaak. „Alleen als ik in de problemen zit. Vier maanden geleden moest ik onverwachts een parkeerboete betalen. Uit pure geldnood heb ik een ring gebracht. Vandaag wil hij de lening aflossen. Helaas heeft Tuinenburg de ring niet in huis. „U weet toch dat u een dag van tevoren even moet bellen? Dan kunnen wij uw sieraden van de bank halen. Nu moet u wachten tot morgen, legt ze geduldig uit. Adjodhia geeft mompelend toe.

Chaneltas
Ongeveer 75 procent van de klanten van pandhuis Hooidrift bestaat uit Portugezen, Antillianen en Surinamers, zegt Tuinenburg. Zij vinden het geen schande om in tijden van geldnood even een gouden ketting naar de lommerd te brengen. „Ze zien het meer als handel drijven, een manier van leven. Bovendien bezitten ze veel gouden sieraden. Goud is voor hen een statussymbool.
Ze verschillen daarin van Nederlanders, die belenen vaak als een teken van armoede ervaren. „Een man belt altijd van tevoren op en vraagt: Karin, is er iemand? Pas als hij zeker weet dat hij de enige is, komt hij binnen. Allochtonen daarentegen delen gerust ons visitekaartje uit aan kennissen.
De meeste klanten kent Tuinenburg persoonlijk. Vaak komen ze hun hart luchten bij het pandhuis. „Een vrouw vertelde dat ze 15 euro nodig had voor een blik babyvoeding. Zon situatie is schrijnend. Maar er zijn ook mensen die 100 euro te kort komen voor een dure Chaneltas.
Soms stuit de Rotterdamse op bizarre voorwerpen, zoals een kunstgebit met gouden tanden. „De persoon diepte het gebit op uit zn jas. Gelukkig niet uit zn mond, want dan had ik het niet aangenomen, lacht ze. „We moesten alle tanden eruit breken en het goud ervan afschrapen. Uiteindelijk hielden we slechts een paar gram goud over. Dat leverde ongeveer 30 euro op.
Misbruik komt volgens de enthousiaste bedrijfsleidster niet veel voor. „Na tien jaar zie je onmiddellijk wanneer iets nep is. Een vrouw wilde eens haar diamanten verlovingsring belenen. Helaas bleek de diamant van glas te zijn. Dat vond ik wel sneu om te vertellen. Ze was inmiddels 18 jaar getrouwd.
De toekomst van pandhuis Hooidrift ziet er rooskleurig uit volgens Tuinenburg. „Door de groeiende naamsbekendheid stijgt het aantal klanten nog steeds. We zijn zelfs van plan binnenkort een tweede filiaal in Overschie te openen.
Mist ze haar werk in het verzekeringswezen wel eens? „Nooit. Voor mij geen poeha meer in een net pak. Hier leer je pas het echte leven kennen.''


Belenen zonder woekerrente
Snel cash geld lenen tegen een onderpand is al eeuwenoud. In de Middeleeuwen beleenden inwoners hun zondagse pak, zilverwerk of een oosters tapijt. Er waren veel particuliere lommerds die hoge rentes rekenden, soms wel tot 33 procent over het geleende bedrag.
De vroedschap, het vroegere stadsbestuur, vond dat daar een eind aan moest komen. Ze richtte in 1614 in Amsterdam De Lommerd op. Mensen kregen daar de gelegenheid om geld te lenen tegen een onderpand, zonder woekerrentes.
De Lommerd is genoemd naar de Lombarden, inwoners van de Noord-Italiaanse streek Lombardije. Zij waren, net als de joden, gespecialiseerd in de krediethandel. Tegenwoordig heet De Lommerd De Stadsbank van Lening. Het pandhuis valt onder de verantwoordelijkheid van de gemeente Amsterdam.
Pandhuis Hooidrift in Rotterdam is een particuliere lommerd. Maar van woekerrentes is er volgens bedrijfleidster Karin Tuinenburg geen sprake. „De belener betaalt bij ons per drie maanden 20 procent van het beleende bedrag. Daar gaat korting van af als de klant zijn sieraden eerder ophaalt.
Dat de rente een stuk hoger is dan bij de Amsterdamse Stadsbank van Lening –met een tarief van 1,5 procent per maand– vindt Tuinenburg logisch. „Dat pandhuis ontvangt subsidie en heeft geen winstoogmerk. Maar vanaf Rotterdam ben je voor een retourtje Amsterdam al snel 25 euro kwijt.
Volgens de gemeente Rotterdam bestond er onder de inwoners geen behoefte aan een gemeentelijke lommerd. Daarom richtte Tuinenburg in 1996 zelf samen met haar ouders een pandhuis op. „Op dit moment komen onze klanten uit Vlaardingen, Schiedam en Dordrecht. Onzes inziens is er dus wel degelijk vraag naar.
Voor welk bedrag Nederlanders jaarlijks verpanden bij de commerciële lommerds is niet bekend. De markt kent geen brancheorganisatie en telt verschillende niet geregistreerde eenmanszaken. Gezien de omzet van de enige twee gemeentelijke pandjeshuizen, de Amsterdamse Stadsbank van Lening en het Pandhuis in Den Haag, is het een markt met potentie. In 2006 hadden deze twee instellingen samen voor meer dan 108 miljoen euro aan beleningen uitstaan. In 2005 was dit 105 miljoen euro.

Dit artikel werd u aangeboden door: Terdege

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van woensdag 21 februari 2007

Terdege | 108 Pagina's

Geld in ruil voor goud

Bekijk de hele uitgave van woensdag 21 februari 2007

Terdege | 108 Pagina's