Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Wie ben ik eigenlijk?

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Wie ben ik eigenlijk?

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

Zijn moeder is het zat. John hangt al meer dan een halfuur op de bank. Hij maakt telkens opmerkingen tegen zijn jongere zusje, dat steeds bozer wordt. „John, ga nu maar even naar boven, het is zo wel genoeg. John staat op en schreeuwt: „En nu heb ik het zeker weer gedaan! Ik doe het nooit goed! Hij smijt de deur dicht en bonkt de trap op. Moeder zucht...

Bijna iedere ouder zal het wel herkennen, het bekende pubergedrag als: brutaal zijn, zich terugtrekken, snauwen, moe zijn, geen zin hebben of ongemotiveerd zijn. Ouders proberen meestal begrip op te brengen voor het moeilijke gedrag van hun puberzoon of -dochter. Ze begrijpen dat hun kind in de knoop zit met zichzelf en dit soms afreageert. Wanneer echter grenzen gesteld worden aan het gedrag, wordt de jongere meestal boos en voelt hij zich afgewezen.
Tieners voelen zich vaak onzeker en onhandig. Door een opmerking over hun gedrag stroomt de emmer gemakkelijk over. Hoe komt het toch dat een puber zo weinig zelfvertrouwen heeft en daarom zo moeilijk met kritiek kan omgaan? En hoe kun je hier als ouders het beste mee omgaan?

Ben ik wel leuk?
Hoewel jongeren het vaak verbergen achter stoer machogedrag, hebben zij meestal niet zoveel zelfvertrouwen. In de pubertijd spelen namelijk allerlei ontwikkelingen, waardoor hun leven behoorlijk overhoop kan liggen. Kinderen gaan vanaf ongeveer elf jaar de wereld en zichzelf kritischer bekijken. Een jongere is steeds beter in staat om na te denken over zichzelf en gaat een eigen identiteit vormen. Hij maakt zich losser van zijn ouders en gaat zich vooral richten op leeftijdsgenoten. Hij vergelijkt zichzelf met anderen op allerlei gebieden: uiterlijk, schoolse prestaties, aantal vrienden, gedrag, thuissituatie enzovoort. Voor de puber is het erg belangrijk door leeftijdsgenoten, ook die van het andere geslacht, gewaardeerd te worden. Vragen die voor de jongere spelen zijn: Ben ik wel leuk? Doe ik het wel goed? Ten diepste draait het om de vraag naar je eigen identiteit: Wie ben ik eigenlijk?

Een poosje vegetariër
Wanneer een jongere met deze vragen loopt, voelt hij zich onzeker over zichzelf. Dit leidt tot toename van gedrag dat we herkennen als pubergedrag. Pubers zijn veelal erg druk met hun uiterlijk. De keuze van bijvoorbeeld kleding en muziek is voor de meeste jongeren erg belangrijk. Via kleding kunnen ze in de smaak vallen bij leeftijdsgenoten. Ook is het een manier om uitdrukking te geven aan je identiteit. Ook door te experimenteren met specifieke gedragingen en uitspraken probeert een puber uitdrukking te geven aan wie hij is. Zo kan hij een poos erg milieubewust zijn of vegetariër willen worden.
Pubers doen wel eens shockerende uitspraken, waar ouders van schrikken. In feite experimenteren ze met: Wie ben ik en waar sta ik voor? en Hoe reageren mensen op mij als ik zo doe? Tegelijk is zon uitspraak een verzoek aan de ouders om naar hen te luisteren. De zoon of dochter wil graag een uitnodiging van hen om uit te leggen waarom hij of zij dat vindt. Dan voelen ze zich gezien en gehoord. Vaak is in een discussie sprake van experimenteren met argumenten en kijken hoe ver men gaan kan.

„Een arm om mij heen
Een tiener laat vaak een vertekend beeld van zichzelf zien aan de buitenwereld. Hij wil groot, stoer en populair zijn en ergens voor staan. Om zijn kwetsbare ik te beschermen, bouwt hij een masker om zichzelf heen. Hij wil onaantastbaar zijn en zijn kwetsbaarheid en onzekerheid verdoezelen achter brutaliteit, onverschilligheid of boosheid. Andere pubers trekken zich terug en laten bijna niets zien van wat ze innerlijk denken.
Het is in beide gevallen niet eenvoudig om een puber te begrijpen en hem te helpen. Toch is juist de pubertijd een periode waarin het voor een jongere heel belangrijk is dat hij ervaart dat zijn ouders en andere volwassenen van hem houden en hem begrijpen. Wat kun je als ouders/opvoeders doen?
- Positieve bevestiging en complimenten helpen een puber om zich zekerder te voelen over wie hij is.
- Een tiener heeft snel moeite met kritiek, dit maakt hem extra onzeker. Belangrijk is te bekijken welke gevoelens verborgen liggen onder het irritante gedrag. Moeder zou bijvoorbeeld in het voorbeeld aan het begin van dit artikel tegen John kunnen zeggen: „John, je zusje is het helemaal zat. Verveel je je? Wanneer dit het geval zou zijn, zou John zich begrepen kunnen voelen en aan zijn moeder kunnen vertellen dat hij geen zin heeft.
- Een puber wil graag gehoord, gezien en begrepen worden. Hij wil gelegenheid krijgen om zijn mening te vertellen en, voor zover mogelijk, al zelf te gaan bepalen wat hij wil. Wanneer ouders hiervoor openstaan, door te willen luisteren en het gesprek aan te gaan met hun kind, zal een jongere zich waarschijnlijk minder afsluiten en zal er, ook in de moeilijke pubertijd, sprake kunnen zijn van goed contact tussen ouders en kind.
- Behalve bevestiging, begrip en een luisterend oor heeft een jongere ook regels en grenzen nodig. Deze maken de opvoedingssituatie veilig en overzichtelijk. Belangrijk is dat er alleen regels zijn die ook werkelijk nodig zijn en dat deze vervolgens consequent worden gehanteerd.

Een jongere verwoordde het eens zo: „Ik wil vrijheid en een arm om mij heen! Hierin klinkt prachtig door dat een puber graag vrijheid wil om zijn eigen identiteit te ontwikkelen en wil experimenteren met gedrag. Tegelijk zegt hij dat hij dit niet alleen kan en de bescherming en begrenzing van zijn ouders nodig heeft.

De auteur is docente pedagogiek, Driestar educatief

Dit artikel werd u aangeboden door: Terdege

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van woensdag 30 april 2008

Terdege | 100 Pagina's

Wie ben ik eigenlijk?

Bekijk de hele uitgave van woensdag 30 april 2008

Terdege | 100 Pagina's