PDD-NOS, wat bedoel je precies?

Rhodé is een voorbeeld van een meisje met PDD-NOS. Met nadruk een voorbeeld omdat er veel varianten zijn van deze stoornis. PDD-NOS is de Engelse afkorting voor een pervasieve ontwikkelingsstoornis niet anderszins omschreven. Pervasief betekent allesdoordringend. Het gaat om een stoornis die alle dingen die kinderen kunnen (alle ontwikkelingsgebieden) beïnvloedt. Je merkt aan veel verschillende dingen dat het kind anders is.
Een andere benaming is een aan autisme verwante (contact)stoornis of een stoornis binnen het autistische spectrum

Overkoepelende kenmerken
Hoewel kinderen met PDD-NOS in hun gedrag zeer verschillend kunnen zijn, zijn er wel enkele kenmerkende overeenkomsten:
1. Ze hebben moeite met het sociaal functioneren. Het ene kind met PDD-NOS maakt bijna geen contact met anderen, terwijl het andere kind dit wel doet, maar hierbij niet afstemt op degene tegen wie hij praat. Er ontbreekt vaak een echte wederkerigheid in de relatie met het kind. Deze kinderen hebben nogal eens moeite met sociaal inzicht, wat hen onzeker en angstig maakt. Ter voorkoming van deze angst houden ze zich graag vast aan bekende regels en patronen. Veel van deze kinderen voelen niet automatisch aan wat wel en niet past in een bepaalde sociale situatie.
2. Er zijn problemen in de communicatie. In de manier van praten van kinderen met PDD-NOS valt op dat ze soms dure woorden gebruiken zonder dat het goed in de context past. Een andere mogelijkheid is dat ze op een eentonige of saaie manier praten. Soms hebben ze ook een favoriet onderwerp waar dagelijks over gesproken wordt. Ook het feit dat deze kinderen taal meestal letterlijk nemen, leidt tot misverstanden. Woordspelingen zoals ik heb een kikker in mijn keel kunnen angst oproepen. Ze vinden het vaak moeilijk om echt naar een ander te luisteren, omdat ze vooral vanuit en voor zichzelf praten.
3. Beperkte, stereotiepe interesses en het moeilijk vinden om activiteiten te ondernemen. Kinderen met PDD-NOS hebben soms maar één hobby, waar ze zich helemaal in verliezen. Ze kunnen hier als het ware hun hele dag mee vullen.
Ze willen graag dat alles op dezelfde plaats staat. Bij een verhuizing kunnen ze bijvoorbeeld helemaal in paniek raken. Het gebeurt vaak dat een kind met PDD-NOS na schooltijd steeds dezelfde volgorde aan activiteiten aanhoudt, omdat dit vastigheid biedt. Het gevolg is dat de bezigheden en interesses vaak beperkt zijn en blijven. Veranderingen zijn namelijk eng en bedreigend.

Chaos
Een kind met PDD-NOS kan zich moeilijk verplaatsen in de ander. Het komt dan ook regelmatig voor dat een kind met deze stoornis lacht terwijl er een verdrietige mededeling wordt gedaan. Er zijn nogal eens problemen met het plannen en uitvoeren van taken, met als gevolg dat hierbij veel hulp nodig is. De kinderen hebben grote moeite om het overzicht te bewaren en zien vaak de verbanden niet tussen oorzaak en gevolg. Opvallend is dat ze bijvoorbeeld veel details op een plaat zien, zonder de kern van het verhaal te begrijpen. Kortom, het leven is onoverzichtelijk en onvoorspelbaar, een chaos.

Wat is er nodig?
Stel je voor: je loopt in China en je begrijpt niets van je omgeving. Wat zou je dan doen? Dit is een goede manier om duidelijk te maken hoe een kind met PDD-NOS tegen de wereld aankijkt. Als je in China rondloopt en niet de beschikking hebt over een tolk, val je terug op je eigen zekerheden. Dit doen kinderen met PDD-NOS ook. Contact maken is moeilijk voor hen. Je kunt hen ondersteunen door het contact op hen af te stemmen. Een goede relatie met het kind is van essentieel belang, omdat het kind zich dan veilig voelt.
Dit afstemmen in het contact betekent ook dat nieuwe dingen stap voor stap ingevoerd moeten worden. Een handig hulpmiddel is om nieuwe dingen aan de hand van plaatjes of tekeningen uit te leggen. Nog een belangrijk punt is voorzichtig te zijn met emoties, zoals boosheid en blijdschap. Wees niet te emotioneel. Vaak begrijpen deze kinderen de gezichtsuitdrukkingen niet en worden ze angstig of raken ze in paniek.
In het sociale contact is het aan te bevelen om gedrag voor te schrijven; denk hierbij aan het letterlijk voordoen van gedrag bij het doen van boodschappen of het brengen van een bezoek. Geef een vaste structuur aan het kind, waarin echter ook kleine veranderingen mogelijk zijn.

Het verzorgen en opvoeden van kinderen met PDD-NOS vraagt veel wijsheid en geduld van ouders en allen die met hen werken. Aan de andere kant kunnen direct betrokkenen veel voor deze kinderen betekenen, omdat zij hen vaak als beste begrijpen. Verder zijn er mogelijkheden voor informele steun en hulpverlening, evenals ervaringsverhalen, waarbij men elkaar tot een hand en voet kan zijn.

De auteur is orthopedagoog, Driestar educatief.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen