Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Muus Jacobse

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Muus Jacobse

4 minuten leestijd Arcering uitzetten

Op 13 september was het een eeuw geleden dat de dichter Muus Jacobse geboren werd, in Hoorn op Terschelling. Muus Jacobse is het pseudoniem voor Klaas Hanzen Heeroma. Hij doorliep in Zwolle het gymnasium met alleen maar negens en tienen, studeerde vervolgens Nederlands aan de universiteit van Leiden en promoveerde in 1935 op Hollandse dialectstudies. Vervolgens werd hij, na enige tijd leraar geweest te zijn aan het lyceum in Wassenaar en de christelijke HBS in Leiden, hoogleraar Nederlandse taal- en letterkunde aan de Indonesische universiteit in Djakarta en later in Groningen. Onder het pseudoniem Muus Jacobse heeft hij veel gedichten gemaakt. Dat pseudoniem was niet zomaar gekozen want een van zijn voorvaderen van moeders zijde, die visser was op Marken, droeg deze naam. Muus Jacobse wilde als christen- dichter op eigen wijze staan in de traditie van het Reveil. De eigen wijze van Heeroma was ook wel wat eigenwijs want hij liet zich in zijn gedachtegoed leiden door de vrijzinnige Zwolse predikant G. Horreus de Haas, die tevens op en top socialist was. Jacobse, die in 1972 in Groningen stierf na een niet geslaagde hartoperatie, is in de reformatorische kringen niet zo bekend, omdat hij vooral gedicht heeft ten bate van de nieuwe Psalmberijming en het Liedboek voor de kerken. De gereformeerde gezindte heeft redenen te over om deze liederenbundel niet te gebruiken in de erediensten. Ik denk wat dat betreft nog wel eens aan mijn vader, die in 1967 als kerkenraadslid op een classicale vergadering zijn oordeel moest geven over de nieuwe psalmberijming. Hij zei toen: „Het feit alleen al dat de oude berijming van psalm 119 achtentachtig verzen bevat en de nieuwe slecht zesenzestig geeft te denken. De moderne mens weet blijkbaar met Gods wet niet zo goed raad.” Wijlen ds. J. van der Haar was ook niet mals met zijn oordeel. Hij noemde Heeroma naast bekwaam dichter ook een groot fantast en stoorde zich er mateloos aan dat hij in plaats van Heere in het rijm van Here sprak. „Heeroma werd toch ook geen Heroma?” lezen we in zijn behartigenswaardige brochure “De nieuwe psalmberijming getoetst”. Ondanks de principiële bezwaren die wij hebben tegen zowel de nieuwe berijming van de psalmen als het Liedboek voor de kerken kan het geen kwaad om bij zijn betekenis voor de Nederlandse letterkunde stil te staan. Al was het alleen maar omdat hij redacteur was van het Woordenboek der Nederlandse Taal en vanwege zijn verzetspoëzie. Daarin neemt hij duidelijk stelling tegen het nationaal socialisme, waarvan vooral de Joden het slachtoffer waren. Toen velen nog blind waren voor het lot van de Joden in de Tweede Wereldoorlog, dichtte hij “Westerbork”. Daaruit neem ik enkele strofen over.

O Westerbork, o Westerbork
Je was nog kort geleen
In Drenthe een vergeten dorp
Nu kent je iedereen.
Veel gingen er naar Westerbork
Te werken in het veld.
Maar wat er kwam na Westerbork
Heeft niemand nog verteld.

Vanmorgen zag ik een transport
Vannacht droomd’ ik ervan.
Omdat ik dit, hoe oud ik word,
Nooit meer vergeten kan.
Want op het Amsterdams station
Zag ik vanmorgen vroeg,
Dat de politie langs ’t perron
Mensen als beesten joeg.

En ik zag midden in die troep
Die strompelde en viel,
Een man die in een dekentje
Een heel klein kindje hield…
Zo gingen zij naar Westerbork,
En dit weet ieder wel:
Achter de hei van Westerbork
Ligt enkel nog de hel.

Al gebruiken we de kerkliederen van Muus Jacobse niet, het kan geen kwaad zo nu en dan zijn verzetspoëzie op te slaan. Opdat we niet zullen vergeten en vooral ook wakker zullen blijven. Muus Jacobse leeft niet meer maar het antisemitisme is nog springlevend!

Dit artikel werd u aangeboden door: Terdege

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van woensdag 16 september 2009

Terdege | 92 Pagina's

Muus Jacobse

Bekijk de hele uitgave van woensdag 16 september 2009

Terdege | 92 Pagina's