Voorjaar maakt vogels bedrijvig

Als er één vogel is die voor zijn voedsel volledig op water is aangewezen, is het wel de ijsvogel. Reigers en ooivaars eten naast vis ook nog kleine zoogdieren maar de ijsvogel vangt alleen maar vis, door vanaf een tak in het water te duiken.
Ondanks zijn felle kleuren leidt de ijsvogel een voor de meeste mensen onzichtbaar bestaan, omdat het dier erg schuw is. Bij het geringste teken van een wandelaar in de verte slaat hij luidt piepend op de vlucht.
Anders is het wanneer je je verstopt in een schuiltent tussen de struiken langs een beek waar ijsvogels leven.
Dan zijn de kleine vogels goed te bekijken.
In maart gaat de ijsvogel een zogenaamde nestpijp uitgraven in een steile beekoever. Eerst hakt hij al vliegend een begin met zijn dolkvormige snavel. Zodra het gat diep genoeg is om in te zitten, werkt hij het losgepikte zand met pootjes en staart naar buiten.
De partners helpen elkaar bij de bouw van het nest. Om de onderlinge band te versterken, geeft het mannetje tijdens deze periode visjes aan het vrouwtje. Die vangt hij vaak op grote afstand van het nest, maar als zijn schelle roep in de verte klinkt, is het opletten geblazen.
Terwijl hij komt aanvliegen, roept hij haar met een aantal snelle ti-tuu ti-tuu piepjes. Als het vrouwtje in de buurt is, antwoordt ze met dezelfde drukke geluidjes. Zodra ze elkaar gevonden hebben, gaan ze naast elkaar zitten, buigt het mannetje naar het vrouwtje toe en biedt hij haar zijn prooi aan. Heel attent, met het vissenkopje naar voren, zodat zij het visje meteen kan inslikken.
Deze hele actie gebeurt razendsnel en het fotograferen ervan is secondewerk.

Kraanvogels
Sinds enkele jaren is de kraanvogel weer een Nederlandse broedvogel. In het Fochteloërveen, op de grens van Drenthe en Friesland, brengt deze statige vogelsoort sinds 2001 elk jaar jongen groot. In 2010 waren er voor het eerst drie broedende paartjes. Vorig jaar werden door brand in het Fochteloërveen geen jonge kraanvogels grootgebracht. In maart/april komen de kraanvogels terug uit het zuiden. In Frankrijk en Spanje hebben ze overwinterd. In grote groepen trekken ze over Nederland. De meeste kraanvogels gaan naar Scandinavië, maar in het noorden van Duitsland zorgen ze ook voor nageslacht. Een hopelijk dit jaar ook weer in Nederland.

Waddeneilanden
Het Waddengebied is ideaal voor water- en weidevogels. De talrijkste waadvogels zijn scholekster, kluut en grutto. Van de sternen broeden er de dwergstern, de noordse stern, de grote stern en het visdiefje.
De Wadden liggen aan de noordgrens van het verspreidingsgebied van de lepelaar: 53º noorderbreedte.
Ons land vormt een geïsoleerde enclave, want elders komt de lepelaar niet boven 50º noorderbreedte voor. Vorig jaar broedden er ongeveer 2300 paren lepelaars in Nederland, waarvan zo’n 70 procent op de Waddeneilanden.
Texel telt drie kolonies: de Geul, de Muy en de Schorren. De lepelaars in de Geul zijn goed te zien vanaf het uitkijkpunt aan de Mokweg, aan de zuidwestkant van de Mokbaai.
Aan de noordzijde van dezelfde baai bevindt zich een kolonie grote sterns. Vanaf de weg zijn ze met een verrekijker goed te observeren. In de Mokbaai vangen ze vis en met hun snavel vol voedsel vliegen ze over de dijk en over de weg, vlak boven je. De ander soorten sterns komen ook veel voor aan de Waddenkant van Texel, zoals bij het Wagejot aan de Lancasterdijk bij Oosterend.
Dit is een bijzondere plek. Hier lijken de vogels minder schuw dan op andere plaatsen. Blijkbaar zijn ze gewend aan mensen die ze fotograferen. Op deze plek is het goed mogelijk om kluten van dichtbij te zien.

Grutto’s
De weilanden van de Waddeneilanden zijn een geschikte biotoop voor de grutto. Grutto’s zijn trekvogels die eind februari weer naar Nederland komen. Ze hebben dan overwinterd in West-Afrika, waar ze in grote groepen hebben geleefd van plantaardig voedsel, zoals rijst die op de akkers is blijven liggen.
In het vroege voorjaar is de baltsroep van de grutto weer boven de Nederlandse weilanden te horen. Tijdens spectaculaire baltsvluchten, waarbij ze tot grote hoogte vliegen en daarna naar beneden duiken, roepen ze hun naam. De broedtijd loopt van eind maart tot juni. Nesten worden gemaakt in een kuiltje tussen het gras. Daarin worden vier eieren gelegd, die na 24 dagen broeden uitkomen.
Als er gruttokuikens zijn, meestal in het begin van mei, is het gras inmiddels zo hoog dat ze zich daarin goed kunnen verstoppen. De ouders kunnen dan alleen nog de omgeving in de gaten houden door op paaltjes en hekken te gaan zitten. Als er gevaar nadert in de vorm van een roofdier of een mens, vliegt de grutto op en gaat hij roepend boven de indringer hangen, om de aandacht af te leiden.
Van alle grutto’s in Noordwest-Europa broedt 90 procent in Nederland. De aantallen nemen echter sterk af. Helaas blijkt het moeilijk om die achteruitgang te keren.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen