Bijeengeroepen

Ooit werd ik in een gemeente waar ik consulent was, betrokken in de discussie hoe men de gemeente moest aanspreken bij de afkondigingen. Altijd maar weer „gemeente” vonden sommigen wat afgezaagd. Zou het niet af te wisselen zijn met een alternatief, zoals „broeders en zusters”.
Tja, hoe moet je de gemeente aanspreken bij een afkondiging, als ouderling, of bij de verkondiging, als predikant. Er is een grote variëteit.
Zal ik eens een greep doen?
Gemeente; Gemeente, jongens en meisjes; Gemeente des Heeren; Gemeente van Christus; Gemeente van onze Heere Jezus Christus;
Geachte aanwezigen (volgens dr. K. Dijk). Vroeger was het vaak: Toehoorders; Mijne toehoorders;
Geliefde toehoorders; Veel geliefde toehoorders; Waarde toehoorders;
Geachte toehoorders; Zeer geachte toehoorders (aldus ds. J.P. Paauwe).
Hellenbroek placht zelfs te spreken van „aandachtige toehoorders”. Dat zullen weinig predikanten hem zondag na zondag na kunnen zeggen.

Maar kom, nog is het einde niet want er zijn nog meer variaties: Geliefden; Geliefde gemeente;
Geliefde gemeente en allen die bij ons zijn samengekomen; Geliefden in de Heere Christus; Geliefden in de Heere Jezus Christus. Bij de Nederlands gereformeerden in Zwolle spreekt ds. K. Jonker zijn gemeente aan als „geliefde mensen”.
Ook is er de aanhef „Mijne geliefden met mij op weg en reis naar de nimmer eindigende eeuwigheid”. Dat maakt op mij altijd geweldig veel indruk. ‘k Heb het bij een begrafenis ook wel eens gedaan. Toch kan het ook de gewoonste zaak van de wereld worden voor de hoorders...
Een andere mogelijkheid, die vooral door de rooms-katholieken maar toch ook wel door protestanten wordt gebruikt, is „beminde gelovigen”. Ds. E. du Marchie van Voorthuysen en ds. A.P.A. du Cloux begonnen vaak met „Mijne vrienden”. Wulfert Floor sprak weer van „mijne geliefde vrienden”.
In de Nederlands Gereformeerde Kerken wordt wel gesproken van „vrienden van de Heere Jezus”. In gereformeerd synodale kringen is het: broeders en zusters; geliefde broeders en zusters; broeders en zusters, jongens en meisjes; broeders, zusters, gemeente van onze Heere Jezus Christus en jullie die te gast zijn bij ons; broeders en zusters, jong en oud, gemeente van onze Heere Jezus Christus.

Ooit werd die eerste toon gezet door Abraham Kuyper.
Hij betitelde de gemeente met „Geliefde broeders en zusters in onze Heere Jezus Christus”. Hij vond dat de afgescheidenen te afstandelijk met de gemeente omgingen. Daar moest verandering in komen. Men had de hervormde gemeente van Jan Rap en zijn maat niet voor zich. Hij schreef: „Zo hieven ze ongemerkt en onwetend het karakter der gemeente als gemeente van Christus op, verdonkeremaanden het genadeverbond, maakten de kinderdoop een belaching en stonden als christenleraars in een christelijke kerk te spreken zoals een zendeling het onder de Javanen of Madoerezen zou doen. Hieraan nu begint thans almeer een einde te komen. Nog zijn we er wel niet, maar het hoog besef begint toch weer door te dringen, dat een prediker, die zijn gemeente als vreemde hoorders of uitsluitend als gewone vrienden toespreekt, maar ze niet durft aanspreken als geliefde broeders en zusters in onze Heere Jezus Christus, zichzelven hiermede feitelijk buiten de kerk zet, geen kerk erkent, zijn ambt ondermijnt, en tot veel bekwaam moge zijn, maar zich niet schikt tot de dienst des woords in de vergadering der gelovigen.” We weten inmiddels waar deze redenering van Kuyper op uitgelopen is...

Wulfert Floor sprak zijn hoorders in een enkel geval aan als „mijn geliefde medezondaren”.
Dat is weer heel wat anders dan Polyander deed, die op oudejaarsdag 1618 een preek hield over Jesaja 57:7, voor de afgevaardigden naar de Dordtse synode. Hij betitelde zijn gehoor met „Doorluchtige, edele, hoogwijze heren, gecommitteerden der hoogmogende heren staten generaal, eerwaarde preses onzer synode, eerwaardigste bisschop, en gij allen, wijdberoemde, hooggeleerde en zeer aandachtige doctoren, predikanten en ouderlingen”.

Ik houd het maar bij gemeente. Een sober woord maar wel met inhoud. Het betekent letterlijk bijeengeroepenen.
Niet door een klok maar door Christus. Welmenend en ernstig. Laten we dat hoogst ernstig nemen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen