Beuken kleuren het bos bruin, rood en geel

Aan de gladde grijsachtige stam en de gepunte knoppen is een beuk (Fagus sylvatica) te herkennen. Deze loofboom houdt van goed doorlatende grond, maar laat door zijn dichte bladerdak slechts weinig licht door. Op de bodem kunnen dan ook weinig planten groeien. Omdat beuken erg bladrijk zijn, is er in de herfst veel bladafval. Staat de boom op kalkrijke grond, dan wordt dit in goede humus omgezet en kan een goede kruidenlaag ontstaan. Op zure grond wordt de ondergroei erg schaars: bladafval verteert hier zeer langzaam. De bloemen, die mannelijk of vrouwelijk zijn, verschijnen in mei. De vruchten (beukennootjes) rijpen in oktober en worden door eekhoorns, zwijnen en vogels gegeten. Het duurt vijftig jaar voordat een beuk vruchtdragend is.

Koningswegen

De mooiste voorbeelden van weelderige beukengroei vinden we langs de oostelijke Veluwezoom, zoals in het gebied van de Onzalige Bossen. Beuken kunnen hier een hoogte van 40 meter bereiken. Bekend zijn ook de beukenberceaus of loofgangen. Deze werden vanaf de middeleeuwen tot het eind van de 18e eeuw vaak in tuinen en parken aangelegd. Behalve de haagbeuk werd daarvoor ook vaak de gewone beuk gebruikt. Fraaie voorbeelden van beukenloofgangen zijn hier en daar op oude buitenplaatsen en landgoederen te vinden, zoals op Mariëndaal bij Oosterbeek en Het Weldam bij Goor. De beuk is vaak aangeplant als laanboom en langs de zogenaamde (kaarsrechte) koningswegen. De handelswegen (hessenwegen) verbonden dorpen met elkaar, maar de koningswegen liepen ogenschijnlijk nergens naartoe. Waarschijnlijk zijn ze vooral op de Veluwe aangelegd om jachtgebieden van koning Willem III met elkaar te verbinden. Bekend voorbeeld is de Koningsweg tussen Otterlo en Arnhem.

Vier seizoenen

Beuken ontluiken vroeg in het voorjaar. Ze hebben lange, spitse knoppen en eivormige bladeren, die aanvankelijk lichtgroen en donzig zijn. Hij bloeit gelijktijdig met het uitkomen van de bladeren. De onopvallende mannelijke bloemen vormen ronde hangende katjes; de vrouwelijke staan rechtop en hebben een korte steel. Het frisse lentegroen gaat langzaam over in zomertinten. De kruinen van de beuken zijn op een gegeven moment dichtgegroeid tot een groene koepel. De bodem is dan beschaduwd. Het groene bladerdak verandert in de herfst in een kleurenpalet van bruin-, rood- en geeltinten. Op mistige herfstochtenden kunnen de vroege zonnestralen die door het bladerdak dringen voor een fraai schouwspel zorgen. Het is ook de tijd van de beukennootjes. Die zijn driekantig en zitten in een houtig napje. Echt paddenstoelen van het beukenbos zijn de porseleinzwam, een glimmend witte paddenstoel die op dood beukenhout groeit, en de rodekoolzwam, die tussen het dorre blad op de bosbodem te vinden is. Sommige eenzame takken blijven tot ver in de winter bladdragend. Dat zorgt voor een mooi efect in een kaal, stil winterbos. Tussen de afgevallen bladeren vinden kleine dieren een warme plek om te overwinteren.

Wandelen

Fraaie beukenbossen op de Veluwe zijn het Edese Bos, Warnsborn (tussen Arnhem en Oosterbeek), de Veluwezoom bij Rozendaal en De Steeg en het Speulderbos bij Garderen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen