In de beslotenheid van het huwelijksgesprek

Ds. J. Lohuis, hervormd predikant in Scherpenisse, denkt dat hij de afgelopen zeventien jaren zo’n veertig, vijftig huwelijksgesprekken heeft gevoerd. „Een jong stel dat gaat trouwen, heeft veel aan het hoofd. Er moet van alles en nog wat geregeld worden, niets mag vergeten worden. Daarom is het huwelijksgesprek zo belangrijk, om het met elkaar in alle rust ook te hebben over de diepere dingen van het leven, over wat God van de jonggehuwden vraagt. Als de kerk deze dingen niet meer aan de orde stelt, wie moet dat dan nog wel doen?”
Twee uur, soms tweeëneenhalf uur, trekt ds. Lohuis uit voor een huwelijksgesprek. Hij doet dat aan de hand van het klassieke huwelijksformulier. „Vanuit het erfgoed van de Reformatie hebben onze vaderen onderwijs willen geven aan hen die in het huwelijk treden. Over de heiligheid van de huwelijkse staat en over de onderscheiden taak van man en vrouw. Het formulier wijst mensen op waar het in het leven om moet gaan.”
Rond de huwelijksdag moet een stuk bewustwording ontstaan over de ongelijkheid van man en vrouw, zegt de predikant uit Scherpenisse. „Dat gaat zeer tegen de tijdgeest in. Maar God heeft in de schepping gelegd dat man en vrouw niet gelijk zijn. Veel huwelijken lopen stuk omdat de gehuwden daarvoor onvoldoende oog hebben.
De vrouw is niet minder, maar anders dan de man. En de man is anders dan de vrouw. Dat heeft consequenties voor de beleving van seksualiteit en het elkaar trouw zijn en blijven. De man mag van zijn vrouw psychologisch geen man maken, andersom ook niet. Ieder heeft een eigen taak, opdracht en roeping.”

Troostrijk
Het huwelijksformulier benoemt de dingen heel nuchter, zegt ds. Lohuis. „Neem alleen de eerste zin: ‘Overmits aan de gehuwden gewoonlijk velerhande tegenspoed en kruis vanwege de zonde overkomt...’ Onze vaderen hebben hiermee direct de roze wolk, die sommigen over de huwelijksdag willen leggen, weggedaan. Niet uit hardheid, maar om de gehuwden eerlijk te behandelen. Het is een gemis dat hertaalde of nieuw opgestelde formulieren die zin hebben veranderd of naar achteren geschoven”
Het leven kent veel moeite en verdriet. „Die realiteit mogen we niet verbloemen. Wel moeten we die eerste zin goed lezen. Het gaat niet alleen over tegenspoed en kruis, maar veel meer om wat volgt: ‘Opdat gij in uw harten verzekerd moogt zijn van de gewisse hulp van God in uw kruis.’ Wat een troostrijke openingszin is het dan opeens. De nadruk valt op de hulp die de Heere beloofd heeft. Dan mag je tegen elkaar zeggen: ‘Zie er de vreugde van in dat het huwelijk, wat ons ook overkomt, de weg van God is.’ Want God wil de getrouwden Zijn hulp en bijstand altijd bewijzen, ook wanneer men zulks allerminst verwacht.”
In het huwelijksgesprek maakt ds. Lohuis dat concreet: „Een jong stel stapt meestal gezond het huwelijk in. Maar wat als de man een herseninfarct krijgt? Wat als de vrouw invalide wordt? Hoe moet het als het karakter van je man of vrouw verandert? Dan nog mogen ze in hun harten verzekerd zijn van de gewisse hulp van God. Het huwelijk is een instelling van God. Daarom wil Hij de getrouwden zegenen en bijstaan. Naar wie zouden we anders moeten met alles wat ons overkomt? Het geluk ligt niet in het huwelijk, maar in de Heere.”

Zelfverloochening
De meeste bruidsparen kent ds. Lohuis van catechisatie. „Met de oudere catechisanten behandel ik ook het huwelijksformulier. Op catechisatie kun je de dingen wel eens wat duidelijker benoemen dan op de preekstoel. Hoewel het huwelijk voor veel catechisanten nog ver weg lijkt, levert dat toch vaak heel open gesprekken op. Soms mag het gesprek uitkomen op de weg die Christus gaat met Zijn bruidskerk.”
In zijn vorige gemeente, Harskamp, gaf ds. Lohuis huwelijkscatechese aan pasgetrouwden. In Scherpenisse is daar nog geen belangstelling voor. „Dan staat een huwelijksgesprek wat op zichzelf, is het eenmalig, en is het te meer zaak dat je de dingen waar het om gaat helder aan de orde stelt.”
Ook de vraag of het huwelijk rein en eerbaar is, moet gesteld worden. „In deze tijd worden vele grenzen uitgewist. Er is veel vervlakking, ook als het gaat om seksualiteit voor het huwelijk. Velen leven met elkaar als man en vrouw zonder het al te zijn. Je moet wel kies en schuchter zijn - het aanstaande bruidspaar hoeft echt niet bij mij te biecht - maar je mag dit thema niet laten liggen. Ik zeg wel eens: Wat is er mooier dan dat je als bruid een man krijgt die weet wat zelfverloochening is, en omgekeerd.”
Ds. Lohuis probeert de zaken in het formulier in vraag- en antwoordvorm aan de orde te stellen. Gaat het over het elkaar helpen en bijstaan in alle dingen die tot het tijdelijke en eeuwige leven behoren, dan vraag ik bijvoorbeeld aan de vrouw: ‘Hoe zie je dat voor je, elkaar helpen in de tijdelijke dingen?’ En aan de man: ”Hoe stel jij je dat voor, elkaar bijstaan in de dingen die bij het eeuwige leven horen?’”

Kinderzegen
Het thema van de werkende vrouw komt in Scherpenisse ook aan de orde. „Ik begrijp best dat een vrouw, als ze net getrouwd is, niet zeven dagen thuis kan zitten. En natuurlijk weet ik ook dat een extra centje in deze dure tijd zeer welkom is. Maar als een vrouw een baan ziet als zelfontplooiing, komt haar gezin kennelijk niet op de eerste plaats. Zeker als er kinderen mogen komen, komt het mij voor dat de moeder gezin en werk niet kan combineren. Mocht ze toch tijd over hebben, dan wijs ik nog wel eens op het vele werk dat vrouwen binnen de kerkelijke gemeente kunnen doen.”
Het formulier spreekt onomwonden over de kinderzegen. „Zouden de vaderen niet geweten hebben van het kruis van kinderloosheid? Natuurlijk wel. Waar ze op hebben willen wijzen, is dat de gehuwden hun bereidheid moeten tonen om kinderen te ontvángen. God wil dus geen geknoei met voorbehoedsmiddelen of periodieke onthouding. Wij mogen zelf elf kinderen hebben. Dat is niet altijd even gemakkelijk, het kost soms offers, maar we mogen vrijmoedig zeggen dat God ons gezin heeft samengesteld. Dat hebben wij niet gedaan, dat heeft Hij gedaan. Het elfde kind was een even grote zegen als het eerste.”

Perspectief
De praktische zaken rond de trouwdienst komen eveneens aan de orde: Is er een liturgie? Geeft de vader de bruid aan de bruidegom, of niet? Hoe wil het bruidspaar de kerk binnengaan? Wie speelt er orgel? „Dat kan binnen vijf minuten worden besproken. Ik vind al die dingen gauw goed. Het gaat me om wat God van de gehuwden vraagt.”
Want de gehuwden zijn met elkaar onderweg. Dat wil ds. Lohuis onderstrepen. „We leven niet voor de materie en het genot, maar we zijn onderweg. Dat is het perspectief, ook binnen het huwelijk. ‘Dat Uw Koninkrijk kome.’ Dáár moeten de gehuwden het met elkaar over hebben. Je mag genieten van het huwelijk, maar het huwelijk staat in het licht van de eeuwigheid.”

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen