Ouderen komen, jongeren gaan

Zo'n abrupt einde als bij Hyves ligt niet voor de hand, maar feit is wel dat jongeren Facebook verlaten. Dat het gebruik van Facebook in Nederland nog groeit, komt met name door 65-plussers die zich aanmelden. Jongeren gebruiken liever een netwerk waar hun ouders nog niet zitten. „Ik wil echt niet dat mijn moeder op mijn foto's gaat reageren."
Instagram is een medium waar veel jongeren naar overstappen, al wordt dat ook snel populairder bij volwassenen. Het lijkt een kwestie van tijd dat ook hier ouders een foto van hun zoon of dochter gaan becommentariëren.
Jongeren die echt zeker willen zijn dat er niemand meekijkt, gebruiken de app WhatsApp of Snapchat. De gedeelde berichten, foto's of filmpjes zijn hier niet openbaar, maar worden naar een persoon of kleine groep personen gestuurd.
Overigens is het niet zo dat de eigenaar van Facebook zich grote zorgen maakt over een afnemende populariteit onder jongeren. Instagram en WhatsApp zijn inmiddels voor veel geld door Facebook overgenomen.

Trends
Al deze sociale media zijn gratis. Dat betekent dat er wel een prijs aan zit: de informatie die met het delen van berichten weggegeven wordt. Telkens advertenties van verhuisbedrijven net voor je verhuizing. Hoe weten ze dat toch? Tussen persoonlijke berichten verschijnt steeds meer reclame, nauwkeurig afgestemd op de doelgroep. Dat was zo bij Twitter en Facebook, dat is zo bij Instagram en dat zal vast en zeker zo gaan bij Whats-App.
Gebruikers van sociale media zijn zich in toenemende mate bewust van de risico's. Het is niet handig om op Facebook te zetten dat je op het strand bent, als je je op school ziek hebt gemeld. De kans dat mensen van school op je profiel kijken is groot. Daarom lijkt er een verschuiving van openbare communicatie naar één-op-één-contact. En dat contact verloopt via de telefoon, die altijd binnen handbereik is.
Het bij jongeren populaire Snapchat heeft dat goed begrepen. De foto's of filmpjes die met de app naar elkaar worden gestuurd, blijven nooit langer dan 10 seconden zichtbaar. Voor velen een geruststellende gedachte.
Een onomkeerbare trend is het gebruik van beeld. Een bericht op Facebook of Twitter wordt zonder foto of video minder gelezen. Het populaire Instagram draait zelfs helemaal om beeld. In opkomst bij onder meer Facebook en Twitter is het live verslaan van gebeurtenissen door het te filmen met de telefoon. Vrienden en volgers kijken meteen mee naar de brand in het dorp of het concert in de dorpskerk.

Moeilijk voorspelbaar
De toekomst van sociale media is lastig te voorspellen. Google+ zou Facebook doen vergeten, Telegram zou WhatsApp verslaan. Voorspellingen die niet uitkwamen, al zijn de alternatieven soms beter, veiliger of handiger. Het zal de komende jaren niet anders zijn.

Wat zijn sociale media?
Sociale media zijn alle media waarbij gebruikers de inhoud verzorgen en met elkaar delen. Het is er mogelijk om personen of onderwerpen te volgen en op elkaar te reageren.
Voorbeelden van populaire sociale media zijn Facebook, Twitter, LinkedIn en Instagram. Deze sociale media bestaan pas vijf tot tien jaar.
Twitter wordt vooral gebruikt om op de hoogte te zijn van nieuws.
Op Facebook worden vrienden en familie op de hoogte gehouden.
Ook veel organisaties en bedrijven delen hier berichten. LinkedIn is een wat serieuzer medium en wordt veelal zakelijk gebruikt.
Instagram is relatief nieuw en is erop gericht om foto's en video's te delen.

Sietze de Vries ( 43) Niezijl
Getrouwd met Sonja, vader van Hannah
* Musicus * Actief op Facebook, WhatsApp en Youtube.

„Als musicus ben ik afhankelijk van publiek. Voor mij is Facebook het medium waarop ik het gemakkelijkst reclame kan maken. Het is vluchtig, maar je hebt een groot bereik.
Ik plaats mijn berichten vrij ad hoc. Soms heb ik het weken zo druk, dat ik er amper tijd voor heb. Onlangs had ik mijn jaarlijkse orgeltocht op Stille Zaterdag. Daarna kreeg ik allemaal foto’s en filmpjes van enthousiaste deelnemers toegestuurd. Die probeer ik dan zo snel mogelijk te plaatsen. Ook kondig ik mijn concerten altijd op Facebook aan.
Regelmatig deel ik artikelen die ik voor vakbladen schrijf. De lezers van zo’n blad knikken vaak instemmend als ze het stuk lezen, maar op Facebook zitten ook mensen die een totaal andere mening zijn toegedaan. Dat levert soms een boeiende discussie op. Het is goed als mensen aan het denken worden gezet. Al moet je oppassen dat zo’n discussie vervolgens niet te veel tijd gaat opslokken. Ik heb wel eens iemand ontvriend. Ook verwijder ik een enkele keer wel eens berichten, want ik houd er niet van als iemand op de man gaat spelen of grof wordt.
Bij wijze van uitzondering post ik wel eens iets over mijn gezin. Ik merk dat mensen het leuk vinden om die berichten te lezen.
WhatsApp gebruik ik vooral in de privésfeer, bijvoorbeeld om afspraken met leerlingen te maken.
Veel van mijn werk staat op YouTube. Op mijn eigen site deelde ik al langer opnames van concerten. Maar enkele jaren geleden werd ik benaderd door iemand die mijn muziek op YouTube wilde zetten. Volgens hem zouden de stukken daar meer luisteraars trekken. En dat klopt inderdaad.
Op YouTube komen ook steeds nieuwe filmpjes te staan van het psalmenproject (improvisaties over alle 150 psalmen), waar ik de komende jaren onder andere mee bezig ben. Ook zijn er binnenkort filmpjes voor kinderen te vinden. Ik wil hen graag interesseren voor orgels.
De komst van sociale media heeft mijn beroep niet wezenlijk veranderd, wel zijn er deuren opengegaan die anders misschien gesloten waren gebleven. Komende zomer geef ik concerten in Frankrijk en Zuid-Duitsland. Die uitnodigingen kwamen denk ik omdat ze me gehoord hadden op internet, aangezien ik in die plaatsen nog geen persoonlijke contacten had.”

Marthe Roukens (13) Elspeet
VWO 2 * Actief op Instagram, WhatsApp en Snapchat.

„Eind groep acht heb ik een Facebook-account aangemaakt, maar eigenlijk deed ik er nauwelijks wat mee.
Vorig jaar hoorde ik steeds meer klasgenoten over Instagram. Dat programma vind ik veel leuker. Bij Facebook zie je ook foto’s en berichten die andere mensen leuk vinden in je tijdlijn. Bij Instagram zie je alleen maar de geplaatste foto’s van de mensen die je volgt. Daardoor oogt het veel rustiger. Mijn Facebookaccount heb ik inmiddels verwijderd.
Mijn profiel en berichten op Instagram zijn privé. Dat betekent dat alleen door mij goedgekeurde volgers mijn berichten kunnen zien. Ik volg zelf ook alleen maar familieleden, bekenden of accounts die bijvoorbeeld leuke tekstjes delen.
Voor Roukens Steellife, het bedrijf van mijn vader, heb ik ook een account aangemaakt. Als mijn vader een foto van bijvoorbeeld stalen deuren of een pui van een van zijn klanten heeft, dan zet ik die op Instagram. Ik plaats er dan allerlei hashtags bij zoals #stalendeuren. Dan kunnen mensen zijn bedrijf gemakkelijk vinden.
WhatsApp gebruik ik het meest. Vooral voor de gezelligheid. Ik app veel met mijn vriendinnen. Ook sturen we foto’s naar elkaar door.
Af en toe doe ik dat ook via Snapchat. Dat programma lijkt een beetje op Instagram, maar is veel vluchtiger. Foto’s hoeven er dan ook veel minder gelikt uit te zien, want ze verdwijnen nadat je volgers ze bekeken hebben.
Als ik huiswerk ga maken, geef ik mijn telefoon aan mijn zus of ik leg hem zelf weg. Heb ik een vak af, dan pak ik mijn mobiel tussendoor vaak wel even. Je kunt niet continu leren. Soms is het wel lastig om, als je met iemand aan het appen bent, je mobiel dan toch weg te leggen.
Ik heb geen concrete afspraken met mijn ouders over het gebruik van mijn mobiel gemaakt. Maar mijn moeder heeft het altijd snel door als we er te veel achter zitten. Bij slechte cijfers moet ik mijn mobiel inleveren.”

Maaike van Beek-Louter (24) Ede
Getrouwd met Leendert
* 7 maanden zwanger
* Redactiesecretaresse Uitgeverij Den Hertog
* Actief op Facebook, Instagram, WhatsApp en LinkedIn.

„Ik ben het meest actief op Facebook. Het leuke van dat sociale netwerk vind ik dat je gemakkelijk op de hoogte blijft van de gebeurtenissen en veranderingen in het leven van vrienden en familieleden in binnen- en buitenland.
Ook zit ik op Instagram. Daar deel ik meer foto’s dan op Facebook. De groep die me daar volgt is kleiner. Ik accepteer daar minder volgers dan op Facebook. Maar ook op Facebook blijf ik kritisch in het accepteren van vriendschapsverzoeken. Mensen die bijvoorbeeld continu winacties delen, ontvriend of ontvolg ik.
Sinds ik WhatsApp heb, stuur ik bijna geen sms’jes meer. Bellen deed ik sowieso al bijna niet. In onze families hebben we verschillende WhatsApp-groepen. Die gebruiken we veel, bijvoorbeeld voor uitnodigingen voor een verjaardag of voor het delen van leuke foto’s. Alleen de langere berichten gaan nog via de mail.
Ongemerkt gaat er best veel tijd in sociale media zitten. Ik probeer af en toe bewust iets anders te doen. Leendert en ik hebben de afspraak gemaakt dat we aan tafel geen telefoon of iPad gebruiken, tenzij er even iets moet worden opgezocht.
Een ander nadeel aan sociale media vind ik dat je vaak alleen de leuke en mooie dingen plaatst. Een foto van een mislukte taart zet ik niet op Instagram. De berichten op sociale media zijn geen afspiegeling van het gewone leven. Dat moet je jezelf ook voorhouden als je de berichten van anderen bekijkt.
Tegelijk blijf ik sociale media een verrijking vinden. Het verkleint afstanden, zowel letterlijk als figuurlijk. Een broer en schoonzus van mijn man wonen in Nieuw-Zeeland, zelf heb ik vrienden in Montana, in de Verenigde Staten. Door Facebook en WhatsApp kan ik gemakkelijk en snel contact met hen onderhouden.
Ik vind het ook erg leuk om Amerikaanse fictieschrijvers via sociale media te volgen. Vlak voor een reis naar Montana liet ik één van hen weten dat ik vlak bij haar op bezoek zou gaan. Zij nodigde mij uit. We zijn toen met haar uit eten geweest. Dat was een bijzondere ervaring.”

Volgende keer deel 2: Sociale media op de weegschaal.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen