Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Leer kind te rouwen

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Leer kind te rouwen

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

Een huisdier heeft vaak een grote plek in het gezin. Als het dier dood gaat, is dat een ingrijpend verlies. Voor ouders ligt er dan een bijzondere taak: hun kind laten zien én leren wat rouwen is.

Het leven kent vanaf het begin een bijzondere cyclus, die op talloze manieren, in het klein en in het groot, terugkomt. Het is de cyclus van het verlies, ook wel de verliescirkel, de hechtingscirkel of transitiecirkel genoemd. Die cirkel verloopt langs de stappen contact maken, hechten, intimiteit ervaren, afscheid nemen, pijn aanvaarden en het verlies betekenis geven.
”In het groot” maken we dat mee met onze dierbaren. We ontmoeten onze ouders als we op deze wereld komen en hechten ons aan hen. Maar al vroeg begint het afscheid nemen. Bij elke stap naar zelfstandigheid (van het naar school gaan tot zelfstandig wonen) en uiteindelijk wanneer de dood scheiding maakt.
Er zijn veel meer manieren waarop we te maken krijgen met verlies. Een kind kan een knuffelbeertje verliezen waaraan het gehecht is. Door een verhuizing verliest het een vertrouwde omgeving, of vriendjes. Wat er ook verloren gaat, het verlies vraagt steeds weer om dezelfde stappen: afscheid nemen, de pijn aanvaarden en betekenis geven. Als die stappen goed doorlopen worden leert het kind omgaan met verlies en kan het daardoor zijn levenstaak aan. Als een kind dat niet leert, of onvoldoende, leidt dat tot problemen. In plaats van de pijn te aanvaarden gaat het pijn ontkennen; in plaats van betekenis te geven blijft het chronisch boos of verdrietig. Het kind moet juist vroeg in zijn leven leren actief te rouwen: aanvaarden dat er iets verloren ging, dat verlies pijn doet en dat het verdriet –letterlijk– mag stromen.
Wie vanuit het bovenstaande perspectief naar het verlies van een huisdier kijkt, beseft dat je niemand, en zeker een kind niet, troost met „ach, het is maar een hond.” Of met „laten we maar nuchter zijn, een poes heeft gelukkig geen ziel.” Dat zijn opmerkingen die de pijn van het verlies en de betekenis van wat verloren ging miskennen. Ze veronderstellen dat verlies pas écht pijn doet als het verlorene eeuwigheidswaarde heeft. Dat klopt niet en doet onrecht aan de ander. Gelukkig zijn er genoeg mogelijkheden voor ouders om het verlies op een passende manier te begeleiden.

Normaliseren
Allereerst is het belangrijk om ruimte te maken voor het verdriet. Toen onze hond Sep een aantal jaar terug in de zomer doodging, raakte dat iedereen in ons gezin van (toen) vier kinderen. Als ouders waren we verdrietig, en elk van de kinderen was dat. We hebben het niet verstopt voor elkaar, maar het vrij laten gaan. Sep was dertien jaar lang onze huisgenoot geweest en we hielden van hem. Met die ruimte voor het verdriet begint het dus.
Daarnaast is het heel belangrijk om ieder op zijn eigen manier en tempo te laten rouwen. De een geeft de hond veel knuffels, huilt steeds en maakt ’s avonds na de dood van het beest een tekening. De ander zegt niet zo veel, heeft geen zin in eten en staart voor zich uit. Terwijl weer een ander onophoudelijk over de hond praat.
Verder is het goed de emoties en hoe die geuit worden te normaliseren en de kinderen te vertellen dat gevoelens van verdriet, somberheid en lusteloosheid bij rouw horen. Toen Sep doodging, hebben we de kinderen over de verschillende stappen verteld aan de hand van eenvoudige tekeningen en met hen besproken „waar we nu zitten”. Zo konden ze begrijpen wat er met hen gebeurde en dat zien als een fase die weliswaar moeilijk, maar ook normaal is.

Kwetsbaarheid
Een mooi bijkomend aspect van samen rouwen als gezin, is dat het ouders de mogelijkheid biedt hun eigen kwetsbaarheid te tonen. Daar zullen kinderen hun leven lang profijt van hebben. Het zijn vaak juist de mensen die niet kwetsbaar hebben leren zijn, die later in hun leven grote emotionele problemen ervaren.
Natuurlijk is er een verschil tussen het verlies van een dier of van een mens. Maar de taak die een verlies meebrengt –rouwen– is in essentie hetzelfde. En juist daarom is het van belang dat kinderen bij het verlies van een huisdier leren rouwen. Het leven zal hun steeds weer vragen die taak te volbrengen. Als ze afscheid nemen van vrienden, veranderen van school, verhuizen. Prachtig dat ouders de basis mogen leggen voor het goed verwerken van verlies.


Verwerken van verdriet
- Geef elk kind de ruimte om op zijn eigen manier en tempo verdrietig te zijn.
- Bied mogelijkheid tot creatieve verwerking: tekenen, een gedicht schrijven, een fotocollage maken.
- Benoem en toon je eigen verdriet en rouwgevoelens.
- Leg uit wat er gebeurt als je rouwt en normaliseer de emoties en uitingen ervan.
- Realiseer je dat de stappen geen vaste volgorde hebben, maar dat je soms terugkeert; na een paar weken kan een kind weer overmand zijn door verdriet.
- Bedenk dat de betekenis van een cavia of parkiet voor het kind groter kan zijn dan voor jezelf als volwassene en ga daar respectvol mee om.
- Noem het verdriet in het gebed met de kinderen.
- Schakel niet te snel over naar een oplossing („we nemen wel een nieuw hondje”) maar leer het kind de pijn te dragen.
- Realiseer je dat je de basis legt voor rouwen als levenstaak, in het klein en in het groot.

Dit artikel werd u aangeboden door: Terdege

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van woensdag 20 september 2017

Terdege | 108 Pagina's

Leer kind te rouwen

Bekijk de hele uitgave van woensdag 20 september 2017

Terdege | 108 Pagina's