”Ik ging voor de Altstadt, maar werd verliefd op de Neustadt”

Het was eind jaren 70, in de tijd dat Oost-Duitsland nog DDR heette, dat ik met de trein vanuit Berlijn naar Dresden reed. De voorlaatste halte, station Dresden-Neustadt, was omgeven door neoklassieke gebouwen van eind negentiende eeuw. Graag was ik daar uitgestapt, maar de bestemming van de groepsreis was Dresden-Altstadt, de oude binnenstad van de Saksische hoofdstad. Dat was in eerste instantie een kleine afknapper, want rond het station was het een en al nieuwbouw. Dat betekende grijze betonnen blokken, waar het communistische Oostblok in grossierde.

Die nieuwbouw was natuurlijk nodig door het zware geallieerde bombardement van februari 1945. Maar terwijl er van de oude binnenstad weinig heel bleef, kwam Dresden-Neustadt er toen genadig van af.

Dichter bij het oude centrum waren verschillende gebouwen weer opgebouwd. Het paleiscomplex de Zwinger met zijn kunstschatten was voor publiek opengesteld.

Ook een deel van het Residentieslot was in oude luister hersteld. Eind jaren 70 was de Frauenkirche nog een ruïne en diende, net als nu nog de Gedächtniskirche in West-Berlijn, als oorlogsmonument.

NIEUWE STAD

Een paar maanden geleden was ik terug in Dresden. De Altstadt kende ik bijna niet meer terug. De Frauenkirche was door de Duitsers, met hulp van mensen uit de hele wereld, herbouwd en staat er nu als teken van verzoening. Het Residentieslot mag er ook weer zijn. Nog een aantal gebouwen is in oude luister hersteld, zodat Dresden zich weer het Florence aan de Elbe mag noemen.

Na een paar dagen Altstadt, met bezoeken aan indrukwekkende musea, stak ik op een middag de Augustusbrug over naar Dresden-Neustadt, het stadsdeel dat ik jaren geleden vanuit de trein had gespot. Direct valt op dat het hier minder druk is dan in het oude centrum. Hier loop je niet over de hoofden.

De aanduiding Neustadt, nieuwe stad in het Nederlands, behoeft enige uitleg. Hier staat geen of beter bijna geen nieuwbouw, maar vind je ook geen zestiende- of zeventiende-eeuwse gebouwen. Nieuw was de wijk in de achttiende eeuw, toen hier de bossen werden gekapt en de grond werd bebouwd. De wijk kwam tot bloei in de negentiende eeuw, toen er prachtige stadswoningen verrezen. En, zoals gezegd, hij kwam bijna ongeschonden door het geweld van de Tweede Wereldoorlog.

De wijk valt in twee stukken uiteen. Er is de ”äussere” en de ”innere” Neustadt, vrij vertaald buiten en binnen. De aanduidingen verwijzen naar de vroegere stadsmuur. Het ene deel van Neustadt lag erbuiten, het andere erbinnen. Neustadt-binnen begint direct aan de overkant van de Augustusbrug.

Waar je niet omheen kunt, is het standbeeld van August de Sterke (1670-1733) op een steigerend paard, uitgevoerd in bladgoud. Het heet, voorspelbaar, ”De gouden ruiter”. August de Sterke was keurvorst van Saksen en koning van Polen. Door zijn bouwwoede drukte hij in belangrijke mate zijn stempel op het centrum van Dresden. Hij was het die kunstschatten om zich heen verzamelde. De Sterke was zijn bijnaam omdat hij met blote handen een hoefi jzer kon buigen. Hij had één wettige zoon. Buitenechtelijke kinderen waren er meer. De schattingen lopen uiteen van 9 tot 365.

Neustadt-binnen wordt nu wel de goudkust genoemd, omdat diverse belastingadviseurs en advocaten zich hier hebben gevestigd. Daarnaast is er een keur aan dure galerieën, chique boetieks en goede restaurants. Veel zijn gevestigd aan binnenplaatsen of hofjes die via smalle doorgangen te bereiken zijn.

In de wijk bevindt zich een kleinere, maar net zo levendige uitgave van de Rotterdamse Markthal. Wat opvalt is dat de panden en de plantsoenen in dit stadsdeel keurig verzorgd en onderhouden zijn.

HET ECHTE DRESDEN

Het straatbeeld verandert als je dieper de wijk in loopt en in Neustadt-buiten komt. De straten zijn er smal en de winkels klein. Het wemelt er van de buitenlandse eetgelegenheden: Turkse, Cubaanse, Braziliaanse enzovoort. Daarnaast zijn er talloze ateliers van jonge, beginnende kunstenaars. De gebouwen zijn niet langer keurig verzorgd. Het is er studentikoos, grappig en stoer. Ik las van iemand die naar Dresden ging voor het oude centrum, maar verliefd werd op dit deel van de stad. Daar kan ik me iets bij voorstellen.

Ten tijde van de DDR woonden hier aan de Alaunstrasse, de Görlitzerstrasse en al die andere straten in de wijk de kritische intellectuelen die het de communisten moeilijk maakten. Die geest waart hier nog altijd, zegt de bediende in een van de eetgelegenheden. „Extreem-rechts krijgt hier geen voet aan de grond. Het leuke is dat de huren hier laag zijn, waardoor beginnende kunstenaars een kans krijgen. Sommige mensen zeggen wel dat hier het echte Dresden is.”

Ik kijk op mijn horloge. Het is vijf uur, zo langzamerhand tijd om terug te keren voor een afspraak in het hotel in het oude centrum. De middag is voorbijgevlogen. Via de Pulsnitserstraat en de Bautzenstraat loop ik terug naar de Augustusbrug. Aan de Pulsnitserstraat is de oude Joodse begraafplaats, de oudste van Saksen, aldus de serveerster. „Een must”, had ze geadviseerd. „En als u daar toch bent, moet u langs bij de zuivelwinkel van Pfund. Die is prachtig.” Ze zei niets te veel.

WWW.SAKSEN.INFO

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen