DAS RELIGIONSGESCHICHTLICHE PRO­BLEM VON RöMER

Günter Wagner, DAS RELIGIONSGESCHICHTLICHE PRO­BLEM VON RöMER 6, 11, 351 S., Fr./DM 27.50, Zwingli Verlag, Zürich/Stuttgart, 1962.

Over de eerste elf verzen van Romeinen (5, waar de apostel Paulus schrijft over de betekenis van het gedoopt-zijn in Christus Jezus, is in de geschiedenis der e.vegese altijd al heel wat te doen geweest. Vooral echter sinds de opkomst van de zogenaamde Religionsgeschichtliehe Schule heeft deze pericoop gedurig in het middelpunt der belangstelling gestaan. Telkens opnieuw heeft men sedertdien op enigerlei wijze verband willen leggen tussen dit Schriftgedeelte en de verschillende mysterie-godsdiensten uit de antieke wereld.

Mede om het feit, dat gedurende de laatste jaren de vragen rondom de doop al meer en meer op de voorgrond gekomen zijn, heeft Günter Wagner in de dissertatie, waarop hij onlangs te Zurich tot doctor theologiae gepromoveerd is, de godsdienst-historische interpretatie van Rom. 6 : 1-11 aan een nauwkeurig onderzoek onderworpen.

Na in het eerste gedeelte van zijn studie de standpunten van ruim vijftig auteurs over deze materie weergegeven te hebben, wijdt hij vervolgens in het tweede deel een systematisch opgezette bespreking aan de mysteriën van Eleusis, aan die van Osiris-Isis, van Tammoez-Mardoek, van Adonis, en aan die van Attis, om tenslotte in het derde deel de conclusies te kunnen trekken, die de onhoudbaarheid van de stellingen der Religionsgeschichtliche Schule aantonen.

Martin P. Nilsson heeft ons in zijn Geschichte der griechischen Beligion, Band 2, geleerd, dat wij zeer moeten op-

passen voor de Beiging om al te argeloos alle mysteriegodsdiensten onder één en dezelfde noemer te brengen. Het deed ons daarom goed, dat Wagner het gevaar, door Nilsson gesignaleerd, terdege heeft opgemerkt en niet heeft willen nalaten om iedere cultus afzonderlijk nader te beschouwen. Dat maakt immers reeds terstond huiverig voor ogenschijnlijke parallellen.

Voorts heeft het ons getroffen, hoe secuur Wagner te werk gegaan is. Wat hij beweert, documenteert hij uitvoerig. De genadeslag, die hij o.i. de godsdiensthistorische opvatting van Bom. 6 geeft, is weloverwogen en weldoordacht. De enorme lijst met literatuur en de talrijke voetnoten staan daar borg voor.

Overigens spijt het ons, dat Wagner wel consciëntieus en radicaal afgebroken heeft wat het rechte begrip van hetgeen Paulus bedoeld heeft in de weg staat, terwijl hij slechts in een tiental pagina's ons duidelijk heeft willen maken, dat de enige oplossing ligt in de „Deutung der paulinischen Verbindung der Taufe mit den Heilsereignissen". Daarom zouden wij gaarne willen wachten op een volgend werk van zijn hand, waarin - meer constructief - de exegetische stippellijnen, die hij in dit boek terloops geeft, nader worden uitgewerkt. Verantwoord afbreken is een grote verdienste. Maar gefundeerd opbouwen is een nog grotere. En daar heeft hij ruim baan voor gemaakt!

L.

H. A. v. B.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen