BULTMANNlANA

J. N. Sevenster, BULTMANNlANA, Een vraag naar criteria (Cahier bij het Nederlands Theologisch Tijdschrift, nr. 5), 176 blz., f20.50 (voor abonnees N.T.T. f 14.75), H. Veenman en zonen N.V., Wageningen, 1969.

Het aantrekkelijke van de hier gebundelde en ten dele reeds eerder gepubliceerde artikelen is gelegen in de rustige en weloverwogen wijze, waarop de auteur allerlei posities, die in de school van Bultmann als vaststaand worden aangenomen, kritisch onder de loep neemt. Het blijkt dan bij een dergelijke kritische beschouwing dat vele standpunten, die door

Duitse nieuwtestamentici soms verdedigd worden als „onfeilbare dogma's", onhoudbaar zijn in het licht van de feiten.

Terecht wijst prof. Sevenster er op, dat bepaalde onderzoekers door eigen persoonlijke voorkeuren meer of minder gepredisponeerd zijn, om bepaalde uitkomsten van wetenschappelijk onderzoek geredelijk te aanvaarden.

In het artikel De vraag naar de echtheid in de synoptische evangeliën komen de criteria voor de scheiding tussen echt en onecht ter sprake. De auteur, die de harmoniseringspogingen afwijst en wiens standpunt men zou kunnen omschrijven als gematigd-kritisch, is van oordeel, dat veel historisch-kritisch onderzoek zijn uitgangspunt genomen heeft in een rationalistisch positivisme. Hoe willekeurig allerlei criteria gehanteerd worden, toont prof. Sevenster aan aan de hand van de vele, soms elkaar weersprekende, visies op de woorden over de Mensenzoon.

Brede aandacht schenkt de auteur ook aan de beschouwingen van Bultmann c.s. over het kerygma van de hellenistische gemeente. De bekende passage uit de Filippenzenbrief (2 : 5-11) dient dan dikwijls als kroongetuige voor de stelling dat in de brieven van Paulus gedeelten van dit kerygma bewaard gebleven zijn. Met m.i. overtuigende argumenten laat de schrijver zien dat er geen enkel afdoend bewijs te leveren is voor de stelling, dat we in deze pericoop met een voor-paulinisch lied te maken zouden hebben. Ook ten aanzien van de synoptische evangeliën wordt het bijzonder moeilijk geacht met zekerheid sporen van het hellenistisch kerygma aan te wijzen.

Het laat zich verstaan dat de schrijver ook aandacht schenkt aan de hermeneutische vragen. Vooral het artikel over het criterium der ontmythologisering bij Bultmann heb ik geboeid gelezen. Prof. Sevenster is van oordeel, dat Bultmann in zijn spreken over het nieuwtestamentische kerygma zijn criterium niet consequent doorvoert, vooral wanneer hij blijft spreken over het handelen van God in Christus. Zou hij dit wel doen dan zou dit het einde betekenen van elke theo-logie.

De bladzijden over de grenzen van het natuurwetenschappelijk denken, de eigen werkelijkheid van het handelen van God en de realiteit van het geloof voeren ons midden in de actuele theologische discussie.

Het boek van prof. Sevenster vormt in dit opzicht een welkome bijdrage. Het is te hopen dat het ook buiten het Nederlandse taalgebied de aandacht krijgt die het verdient.

Ede

A.N.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen