TRAKTAT UBER DIE JUDEN

F. Mussner, TRAKTAT UBER DIE JUDEN, 400 S., Ln DM 28, —, Kösel Verlag, München, 1979.

Elke nieuwe uitgave, die Israël tot thema heeft brengt mij weer onder de indruk van de vele facetten, die de problematiek rondom het oude volk in zich sluit.

De auteur wijst op het proces van herbezinning (Block: im Windschatten der Massengrdber) — zowel in de roomskatholieke kerk als in het protestantisme — over de heilssamenhang tussen het volk van het Oude en van het Nieuwe Verbond.

Auschwitz (zo de schrijver in een ontwerp van een christelijke theologie van het Jodendom) is een impuls geweest voor de bezinning op de betekenis van Israël. Israël is het volk van de verkiezing, die door God nooit is herroepen. Daarvan is de staat Israël een teken. Al moet men voorzichtig zijn met de uitspraak, dat de staat Israël vervulling is van de profetische toezeggingen, Israël is een volk en tegelijk Godsvolk. Dat geeft de spanningen. Meer dan eens wordt onderstreept, dat Israël de wortel is die de kerk draagt. De kerk is zonder Israël geschichtsloses Abstractum. Maar het omgekeerde: Israël blijft alleen Gods volk, als het kerk wordt (zo Kasemann) wijst Mussner af; Er is een in de tijd voortdurend apart bestaan (Sonderexistenz) van Israël. En daarbij is het volk van God nooit een volk zonder meer. Israël helpt de christenen hun identiteit te bewaren. De Joden zijn blijvende getuigen in dé wereld en als

zodanig een Godsbewijs.

In een uitgewerkt hoofdstuk maakt de schrijver de inventaris op van de geloof serf enis van Israël; het erfgoed van Israël bevat noties als schepping en eschatologie, verzoening en plaatsvervanging, sabbath en opstanding. — De heerlijkheid van Israël wordt in lezus zichtbaar; Hij is de kwintessens, de summa, de Aufgipfelung van Israël. De uiteenzetting van Paulus' visie op Israël eindigt met de opmerking, dat de christelijke theoloog zal moeten leren zo over Israël te denken als de apostel heeft gedaan.

Ernstig wijst de auteur op een fatale schijnlegitimatie van antijudaisme. Als kerk en synagoge uiteengingen leidde dit tot een vertekening van het lodendom: het materiaal kreeg een anti-joods accent. Het behoort tot de Wiedergutmachung als de schrijver ingaat op het Johannes-Evangelie en op de invloed van de Farizeeërs. De kerk heeft zich tegen de Farizeeërs afgezet en daardoor geen juist beeld gegeven. Hier moet ik wel enig voorbehoud maken ten opzichte van de kritiek door schrijver uitgesproken. Het lijkt mij ook niet juist, dat dé opvatting van Noth, — Israël werd lodendom bij de overgang van de eerste naar de tweede eeuw — wordt afgewezen; Israël kent ook zijn ontwikkeling.

De Joden zien het on-joodse van Jezus in de belijdenis van het Zoonschap Gods met alles wat daarmede samenhangt. — Het kruis is het skandalon. — Daarbij komt, dat voor de christenen Christus dè Leraar is; ook dit is onjoods gedacht want Israël kent vele leraren.

In een slothoofdstuk over gemeenschappelijke opgaven en doeleinden noemt de schrijver het profetisch protest: de joods-christelijke religie is het anti-opium voor het volk. Nodig is schalomisering van de wereld. De wereld komt noch door evolutie noch door revolutie tot een definitief heil.

Vele malen wordt de Schrift geciteerd en vele malen komt het in dit boek tot een dialoog met joodse schrijvers van vroeger en van vandaag. Altijd weer komt de vraag boven: Wat dunkt u van de Christus? Wiens Zoon is Hij.

De lezer wordt hier een zeer gedocumenteerd, vlot geschreven, niet-polemisch werk aangeboden, dat ons herinnert aan de bijzondere plaats van Israël in kerk en wereld, van dat volk, voor hetwelk de eeuwen door nauwelijks plaats is geweest.

H.

Bt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen