DAS ERSTE UND ZWEITE BUCH SAMUEL

F. Stolz, DAS ERSTE UND ZWEITE BUCH SAMUEL, 10 S., kt. DM. 37, 50, Theologischer Veriag, Zurich, 1981.

In de reeks Zürcher Bibelkommentare (onder redactie van G. Fohrer c.s.) verscheen de verklaring en vertaling van het eerste en tweede boek van Samuel.

In een inleiding tekent de schrijver enige beginselen die aan de bijbelse geschiedschrijving ten grondslag liggen, zulks in onderscheid met de - moderne geschiedschrijving. Van de bijbelse geschiedschrijving geldt dat hier de geschiedenis nieuw, naar de indrukken van het heden en in het licht van de ervaringen van het verleden, wordt getekend.

Hier is dus sprake van herinterpretatie. Bovendien bevat de inleiding een cuJtuur-en sociaal-historisch en historisch overzicht en een paragraaf over de overlevering van de stof en van het ontstaan van de Samuelboeken.

De verhalen worden dikwijls als sagen aangeduid en al wordt daarmede niet bedoeld een negatief oordeel uit te spreken over de historische betrouwbaarheid van het verhaalde — het is de benaming van een literair genre — het historische moment komt op deze wijze wel meer dan eens in de verdrukking, o.a. 'uit overleverings-historische overwegingen'. Ik geef enige voorbeelden:1 Sam. 7 : 14 is zonder enige waarde als historische uitspraak. Eveneens 1 Sam. 15 : 6. — De notitie van Sauls optreden tegen de dodenbezwering zou stammen uit de tijd van het deuteronomistische schooltheologie. Onder vertelmotieven behoort de geschiedenis van de koerierster uit 2 Sam. 16 : 19 v. — Het valt niet te ontkennen dat de exegeet voor vragen gesteld wordt die nauwelijks kunnen worden beantwoord, bijv. bij 1 Sam. 16 en 17. (De Groot schreef over 'stukken die met elkaar in flagrante tegenspraak' waren).

De eenheid van de boeken komt bij deze opzet wel in het gedrang. Een beeld geven van de persoon Saul is verre van eenvoudig, maar wat de auteur zegt is m.i. mager en theologisch niet te verantwoorden: 'De handelwijze van Saul is altijd we«r niet eigenlijk als een bewust begaan vergrijp getekend, maar als een niet te ontwijken verblinding. H. 15 en 28 zijn beide even groot van invloed voor de oudtestamentt< !che i"te'-n'-etatie van een schuldige schip*> renkel'ne'.

De vraag is ook of het eigene van Israël naast en tegenover het religieuze leven van de omliggende volken wel voldoende tot zijn recht komt. Ik denk aan het wezen van het koningschap in Israël. De schrijver meent dat ten onrechte dik­ wijls onderstreept wordt dat Israël zijn koning op een andere wijze Zoon van God noemde als de heidenen. Zo komt de Messiasgedachte in 2 Sam. 7 niet naar voren. Wel wordt verwezen naar Ps. 72 e.a. Het licht van het Nieuwe Testament over deze woorden (bijvoorbeeld Luc. 1 : 32; Hand. 13 : 23) is niet benut.

Daartegenover onderstreep ik enige opmerkingen uit de exegese. Bij Eli: et menselijke lot van een ieder wordt uiteindelijk niet door de mens zelf gevormd, maar heeft slechts zijn laatste grond in God alleen. — De schrijver wijst op Samuels aarzeling bij de zware boodschap Gods aan Eli: een conflict tussen Goddelijke opdracht en piëteit tegenover de eerwaardige priester'. Bij 1 Sam. 3 : 18 staat: lia schikt zich in de wil des Heren. (Over Eli wordt wel minder dan hier geschreven). Over Hanna in 1 Sam. 1 : 15: k ben een bekommerde vrouw. — De auteur gaat in op de verhouding tussen Hebreeën en Israël (1 Sam. 13), op de ban, op de uitdrukking Jahwe Tsebaoth, bundel der levenden, 1 Sam. 25 : 29. 1 Sam. 30 : 6 wordt vertaald met: avid gevoelde zich sterk door Jahwe, zijn God (wordt ook wel weergegeven met zich moedig, sterk bewijzen). Toch geef ik de voorkeur aan het bekende: avid sterkte zich in den Here. Ik deed slechts een greep uit het vele dat deze commentaar geeft. Tenslotte: ehalve de gewone registers bevat het boek een onmisbare overzichtskaart (formaat 25 x 39 cm.).

H.

Bt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen