Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

WET EN EVANGELIE

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

WET EN EVANGELIE

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

W. H. Velema, WET EN EVANGELIE, 196 blz., ƒ 32, 50, uitg.maatschappij J. H. Kok, Kampen, 1987.

In een vijftal hoofdstukken worden in deze breed uitgewerkte exegetisch-dogmatische studie de problemen over het thema wet en evangelie uiteengezet: Wet en evangelie in de hedendaagse discussie, De relatieve zelfstandigheid van de wet. Om de geldigheid van de wet, Aspecten van het heilshistorisch model. De wet en de orde des heils en tenslotte, De wet in de prediking.

Het geheel is een instructieve uiteenzetting, van betekenis voor de praxis piëtatis.

Uit de vele aantekeningen die ik al lezende aanstreepte geef ik een aantal door.

Voor K. Barth was het evangelie theologisch het eerste en het laatste. Hij bracht met deze stelling een radicale wending in het thema 'wet en evangelie'. Voor hem was evangelie het eerste en het laatste. Hij leerde een radicaal monisme van de genade en bewoog zich in de richting van het theopaschitisme. Door de auteur wordt gewezen op Christus de plaatsbekleder, gehoorzaam aan de wil Gods (Gal. 3:13, Rom. 3:25, 4:25). De wet wijst het adres aan waar het evangelie gebracht moet worden. 'Wie het evangelie verkondigt zonder de mens als zondaar aan te spreken brengt een boodschap zonder adres'. Bij Barth is de zonde een macht, die aan Adams val voorafgaat. Ter sprake komt ook de moeilijke vraag rondom Rom. 7. H. Ridderbos interpreteert de strijd van dit hoofdstuk als een strijd vóór de bekering. Zoals vele malen in deze studie wordt ook hier de uitleg van Calvijn betrokken (h. 7:13): r is een zondevermerende werking van de wet. Daarnaast een ontdekkende. Ook binnen de prediking van het evangelie blijft een ontdekkende functie: e wet doet de zonde kennen, zij is een spiegel van onze onmacht. Calvijn verbindt het noëtisohe element met het existentiële.

Het gebod is ingebed in de relatie van God en mens. In het N. Testament is de oproep tot heilig leven christologisch gemotiveerd. Zonder Christus' vervulling van de wet kunnen wij de wet niet vervullen. Het is de wet van Christus (Gal. 6:2). Er is geen zinnig woord over de

hermeneutiek van de wet te zeggen, als de evangelische setting van de wet in O. en N.T. niet tot volle gelding komt. Hier wordt ingegaan op de bezwaren van Kuitert tegen beroep op de Schrift. Bij hem wordt alle beroep op de Schrift bij voorbaat van een vraagteken voorzien.

In 'de geldigheid van de wet' wordt ook geschreven over het Apostelconvent en het O.T. Over de traditionele drieslag van burgerlijke, ceremoniële en morele wetten zegt de auteur, dat een dergelijke verdeling niet waar te maken is.

De decaloog heeft een centrale plaats in het geheel van Gods wet jegens Israël; men spreekt van sleutel, grondslag, grondwet van Gods geboden en dat geldt ook van het N.T. Mt. 5:17 leert ons, dat de eis van de wet in lijdelijke en dadelijke gehoorzaamheid blijft. Christus is niet gekomen om de wet te vervangen, maar te vervullen. In het onderwijs krijgt het theocratisch gehalte zijn definitieve gestalte. De Tien Geboden blijven fungeren als de grondwet van het Koninkrijk. Hier ligt het constante van de wet Gods. Tijdloos zijn de geboden niet. Ook hier is voortgang in de openbaring. Maar het blijft de weg van Christus. Tegenover wetticisme, fanatisme en moralisme wijst lezus op liefde jegens God en de naaste. De schr. maakt onderscheid tussen gehalte en gestalte, norm en vorm, zoals Calvijn spreekt van institutio en aequitas. De wet wordt niet afgelost door het Evangelie (Hebr. 8, Gal. 4).

Ten onrechte wil men de grondwet van het Koninkrijk tot één begrip reduceren: liefde. Opgenomen zijn de hermeneutische regels van Calvijn ten aanzien van de decaloog (Inst. 11.-8, 6 e.a., ook wordt verwezen naar de Greef, Calvijn en het O.T.). Calvijn helpt ons om de wet voor vandaag op te sporen. Christus is de beste uitlegger van de wet. Het oude schema kan hier helpen: explicatie en applicatie. Als een voorbeeld van handelen in nieuwe situaties wordt geschreven over 'transplantatie van organen'.

Belangrijk en actueel is de stof van het vijfde hoofdstuk over de wet en de orde des heils. Bij Calvijn (Inst., Ille h.) nog niet de term heilsorde (Carpov, ordo salutis). Bespreking van Bavinck heeft uitgangspunt in de nadere Reformatie. Hier komt aan de orde de beleving van het heil in de prediking. Mag een preek uit een objectief en een subjectief deel bestaan. De beleving is vrucht van de Geest. Hebben we in de orde des heils te doen met een chronologische volorde? Aan Sinaï gaat de verlossing vooraf. De wet is nooit zonder Christus geweest (Clv. Inst. 11, 7, 1). Herinnerd wordt aan de prediking van de profeten. Bij Calvijn is de wet doortrokken van het evangelie. Brakel sprak van een evangelische mildheid. Oprechte kennis van zonde is geloofskennis. De beschuldigende functie van de wet werkt door in het leven der dankbaarheid. Er zal altijd blijven de spanning van indicatief en imperatief. Met vele schriftuurplaatsen laat de schrzien, dat Paulus en ook de andere brieven de wet als ontdekkend en onderwijzend gebruiken.

Het is degelijk werk, dat hier wordt gegeven en het is zeer de moeite waard om 'ervoor te gaan zitten'.

H.

Bt.

Dit artikel werd u aangeboden door: Theologia Reformata

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van dinsdag 1 december 1987

Theologia Reformata | 124 Pagina's

WET EN EVANGELIE

Bekijk de hele uitgave van dinsdag 1 december 1987

Theologia Reformata | 124 Pagina's