Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

DE SYNODE VAN DORDRECHT IN 1618 EN 1619

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

DE SYNODE VAN DORDRECHT IN 1618 EN 1619

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

W. van 't Spijker e.a. red., H. Nat­ zijl, samensteller, DE SYNODE VAN DORDRECHT IN 1618 EN 1619, 210 blz., form 20, 5 x 28, ƒ 39, 90, uitg. Den Hertog, Houten, 1987.

Het was een uitnemende gedachte van de uitg. Den Hertog om bij de gelegenheid van een 75-j. jubileum (de oprichting van het bedrijf) een boek te publiceren over de synode van 1618 en '19.

Het is van grote betekenis dat de arbeid van de synode van Dordt in levende herinnering blijft bij het huidige geslacht. Toen is over grondbeginselen gediscussieerd en daar zijn beslissingen gevallen, die voor het geestelijke en kerkelijke leven tot de dag van vandaag van grote betekenis zijn. In een tijd van grote verwarring en onrust in de kerk en bij het volk heeft de synode 'de duidelijke, eenvoudige en oprechte verklaring van de rechtzinnige leer' verdedigd en beleden. En dienaren des Woords werden vermaand om van alle manieren van spreken zich te onthouden, die de perken, door de ware zin van de H. Schrift zijn gesteld, te buiten gaan. Daartegenover werden in bittere termen en schimpliederen in vroegere en latere tijd de besluiten van Dordt gehekeld.

Wat de mannen van de Dordtse synode bedoelden (hier loop ik vooruit) komt in weinige woorden uit o.a. bij het afscheid van de afgevaardigden. Zij kregen een kostbare gedenkpenning als een herinnering. Het opschrift daarvan gaf een duidelijk antwoord op de vraag, hoe de synode haar werkzaamheden zag. Aan de ene kant was ingegraveerd Erunt ut mons Sion (Ps. 125 : 1). Op de vóórzeide van de munt was een afbeel­ ding van de synode ingegrift met de woorden: eligione assertus {de godsdienst bevestigd). Ook het tetragrammaton was ingegraveerd.

H. Natzijl, de samensteller van deze prachtuitgave geeft in een Ten Geleide een indruk van de inhoud van het gehele werk, waaraan zeer veel arbeid ten koste gelegd is. Ik denk aan het waardevolle illustratiemateriaal, aan de talloze foto's, de vele afdrukken van titelpagina's van boeken (van de gedrukte Acta v.d. Synode in het lat., ook in het ned.). Respect heb ik voor het vele werk dat voor het bijeenzoeken van de foto's e.a. nodig was. Wat sterk opvalt is het grote lettertype en de bijzonder goede opmaak.

W. van 't Spijker schrijft over de Voorgeschiedenis en over De synode en de Remonstranten. Hij wijst erop, dat de Remonstranten de eersten waren wat betreft de historiografie (Gerard Brandt, Leydekker). De politieke problematiek binnen de Republiek heeft meegesproken in de zaak van de kerk en synode (Maurits, Oldebarnevelt). De staat wilde invloed in de beslissingen in kerkelijke zaken (een staatskerk). De Kerk claimde het recht om eigen dienaren te benoemen, in het algemeen het recht in eigen huis, een kerkelijk standpunt door Oldenbarnevelt c.s. afgewezen en bestreden (staatskerkorde; art. 36). Maar het hart van de zaak was een andere: de prediking van de genade van God voor doodschuldige mensen (Paulus, Augustinus enz.). De schr. wijst op voorlopers der Remonstranten (Coornhert e.a.). De moeilijkheden rondom Arminius begonnen eerst goed toen stellingen (disputaties) over predestinatie door Arminius aan zijn studenten werden voorgelegd en daarna door Gomarus over hetzelfde onderwerp. Het conflict verergerde toen Episcopius in 1609 opvolger werd van Arminius. De verschillen hadden ook betrekking op andere leerstukken o.a.

over de volharding der heiligen. De Contraremonstranten begeerden een synode, die op grond van Schrift en belijdenis zou oordelen en handelen. De Remonstranten hadden slechts één wachtwoord: tolerantie (sterk gepropageerd door H. de Groot). In de Haagse gemeente leidden de verschillen tot een breuk in de kerk (Oldeb. en tegenover hem Maurits; Oldeb. werd in 1618 gearresteerd).

Over de afgevaardigden en de geciteerden schrijft H. Florijn. Na een brede beschrijving over Dordt en het gebouw waar de vergaderingen zijn gehouden - met een aantal deugdelijke foto's - volgen van alle afgevaardigden enz. - 56 in getal - foto's met een - korte - levensbeschrijving. Dit hoofdstuk eindigt met het verhaal van de ontsnapping van ds. Sapma, die uit de Amsterdamse gevangenis ontsnapte in de kleding van zijn vrouw (respect voor zulk een vrouw, - zonder verder commentaar).

In een derde hoofddeel schrijft Van 't Spijker over de synode en de Remonstranten. De synode had door zijn samenstelling een oecumenisch karakter. Het was geen conferentie. Hij noemt de inzet van de Rem. erg ongelukkig (Episcopius). Het geheel overziende blijkt dat de Rem. uit hun publicaties zijn veroordeeld. De bezwaren tegen de Belijdenisgeschriften waren vele (113). Schriftelijk werden deze ingediend. Voetius zou later zeggen: de berg heeft een muis gebaard. In de 138e zitting werd de sententie tegen de Remonstranten voorgelezen. In totaal raakten twee honderd predikanten uit het ambt. De Leerregels zijn na ampele discussie door alle afgevaardigden, ook de buitenlandse, ondertekend. Tegenover de vrijheid van de mens handhaven deze uitspraken de vrijheid van de genade, de prioriteit van de genade en haar effectiviteit. Gewezen wordt op de blijvende betekenis van 'Dordt'.

Een belangwekkende bijdrage geeft C. C. de Bruin over de Bijbelvertaling: de Ned. Bijbel vóór de hervorming en in de tijd van de hervorming. De landstaalbijbel was in de late Middeleeuwen geen verborgen boek (invloed van o.a. de moderne Devotie). Gewezen wordt op de invloed van Erasmus' arbeid. Bij de voorgeschiedenis van de St. Vert, wordt herinnerd aan de Deux-Aes-Bijbel en het werk van Marnix. In zeven zittingen heeft de Synode de grondslagen van de St. vert, gelegd.

De invloed van de St. vert, is niet te beschrijven. De vaderen hebben de Bijbel als een kostbaar bezit voor het nageslacht bevochten. De vertalers hebben 'getrouwelijk' hun werk gedaan. De Remonstranten verklaarden later, dat de St. Bijbel het enige goede was, dat de synode had opgeleverd. Ook hier is weer veel illustratiemateriaal opgenomen.

A. Moerkerken schrijft over Van Catechismusprediking tot boekencensuur: over de Cat. prediking, over geldigheid van de kinderdoop van heidenen, over de voorbereiding van cand. v.d.h. dienst.

H. Florijn geeft een aantal (29 pag.) 'Dordtse Varia'. Stellig interessant.

Deze prachtige uitgave verdient een bijzondere aanbeveling.

H.

Bt.

Dit artikel werd u aangeboden door: Theologia Reformata

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van dinsdag 1 maart 1988

Theologia Reformata | 116 Pagina's

DE SYNODE VAN DORDRECHT IN 1618 EN 1619

Bekijk de hele uitgave van dinsdag 1 maart 1988

Theologia Reformata | 116 Pagina's