KARL BARTH UND DIE PREDIGT

Hartmut Genest, KARL BARTH UND DIE PREDIGT. Darstellung und Deutung von Predigtwerk und Predigüehre Karl Barths, 270 S., DM 62-, Neukirchener Verlag, NeukirchenA'luyn 1995.

De auteur is rector van het Theologisch Seminarie Paulinum in Berlijn. Hij is docent Praktische Theologie geweest aan de Kerkelijke Hogeschool in Naumburg. Uit het literatuuroverzicht blijkt dat hij tweemaal eerder over Barths preken en over Barths homiletiek heeft gepubliceerd; artikelen van betrekkelijk geringe omvang, maar wel van een forse probleemstelling.

Dit boek is een bijzonder boek. Ik geef deze kwalificatie om minstens drie redenen. 1. Barths preken en publicaties op homiletisch terrein worden besproken in relatie tot Barths theologische biografie. Barths levensloop en zijn theologische activiteiten vormen de context van deze 'Darstellung'. Direct hiermee verbonden beschrijft de auteur Barths dogmatische ontwikkeling. Dit geschiedt uiteraard in hoofdlijnen. Zo krijgen we een interessant overzicht van Barths predikantschap en zijn professoraat, als achtergrond van zijn homiletische inzichten en zijn preekwerk. 2. Bovendien heeft de auteur kans gezien om in zes hoofdstukken zes perioden in Barths leven te karakteriseren. Deze perioden zijn ingedeeld naar de verschillende soorten preken en preekbundels die Barth heeft geproduceerd. 3. Tenslotte wordt in hoofdstuk één een overzicht gegeven van studies die over Barth als prediker en als schrijver van homiletische werken zijn verschenen. Aan het slot vinden we een bespreking van de ontwikkelingen na Barth, waardoor hij voor sommigen achterhaald schijnt te zijn. In dit laatste hoofdstuk worden drie preken (uit heel verschillende perioden van Barths leven) over dezelfde tekst met elkaar vergeleken. De tekst is Jesaja 54 : 7-8. Een boeiend gebeuren dat tot interessante resultaten leidt.

Ik moet er nog aan toevoegen dat in elk hoofdstuk excerpten uit een of meer preken van Barth worden gegeven. Hetzelfde geldt voor publicaties van verschillende auteurs over Barths homiletische werk.

Het is bijna niet voorstelbaar dat binnen de 270 bladzijden van dit boek zoveel materiaal, zo helder geselecteerd en gepresenteerd, bijeen is gebracht. Ik heb voor de poging en het resultaat respect. Het boek is overvol, en ook daarin waardevol. Van de karakteriseringen per hoofdstuk en per periode zal ik geen verslag doen. De lezer ga zijn gang en doe er zijn winst mee.

Wel wil ik aan het bovenstaande toevoegen dat de beschrijving meer vergelijkend is dan evaluerend! De schrijver komt tot de conclusie dat er bij ingrijpende verschuivingen toch een behoorlijke continuïteit is. Ik wijt dit oordeel aan het feit dat hij eigenlijk verzuimt een oordeel te geven over Barths dogmatiek en dogmatische ontwikkeling. Het door mij in ditzelfde nummer besproken boek van O. Bayer gaat heel anders te werk. Daarin wordt gewezen op wezenlijke punten van verandering vergeleken met Luther. Wie een dergelijke trend bij Genest zoekt, wordt teleurgesteld. Vergeleken daarbij is deze studie tam en mat.

Datzelfde zou ik willen zeggen ten aanzien van de slotparagrafen. Hierin probeert de schrijver een combinatie en consensus te vinden tussen Barths aanpak en de Homiletiek van Lange! Men mag ze, is de conclusie, niet tegen elkaar uitspelen. Naar mijn gedachte zou hier een veel diepere analyse van beider theologische uitgangspunten en vooronderstellingen hebben moeten plaatsvinden.

Het boek brengt ons niet verder. Niettemin is het, wat Barth betreft, een met grote kennis van zaken geschreven overzicht. Hierin verraadt zich de meesterhand van de homileet als historicus!

A.

W.H.V.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen