DE WEG VAN DE LITURGIE

P. Oskamp en N. Schuman (eindredactie), DE WEG VAN DE LITURGIE. Tradities, achter­ gronden, praktijk, 501 blz., ƒ 69, 50, Uitgeverij Meinema (onderdeel van Boekencentrum), Zoetermeer 1998.

Dit inmiddels bekend geworden studieboek over eredienst en liturgie is de vrucht van de samenwerking van 19 mensen die over het algemeen belast zijn met het onderwijs in de liturgiek aan theologische opleidingen. Nadat M. A. Vrijlandt's Liturgiek jaren lang aan velen zijn diensten heeft bewezen, bleek er bij de genoemde theologische opleidingen toch in toenemende mate behoefte te bestaan aan een geschrift dat als wetenschappelijk leerboek zou kunnen fungeren en tevens als naslagwerk voor allen die zich al dan niet beroepsmatig met liturgie bezighouden (p. 7). Het is een indrukwekkend boek geworden, dat een schat aan informatie biedt aan theologische studenten, maar daarnaast ook aan allen die geïnteresseerd zijn in liturgie en die verantwoordelijkheid dragen voor de inrichting van de eredienst. Een boek om eens als cadeau te geven en dat op de boekenplank in de consistoriekamer en het leerhuis van de kerk een plaats mag hebben. De titel laat zien dat er in liturgie beweging zit. De christelijke gemeente gaat haar weg door de tijd en de ruimte en op die weg speelt haar liturgische expressie een kostbare rol. Het boek is overzichtelijk opgebouwd, waardoor het als naslagwerk dienst kan doen. Na een Woord vooraf volgen acht hoofddelen, die onderverdeeld zijn in 39 hoofdstukken en deze weer in 202 paragrafen. Het boek begint met in deel I een drietal kerkdiensten te beschrijven, een klassiek-gereformeerde, een oecumenisch-protestantse en een vrije kerk-

dienst, geïnspireerd door o.a. de Evangelische Beweging. Vervolgens gaat het in dit deel over theologische visies die aan de verschillende liturgische denkbeelden ten grondslag liggen. Er worden geen waardeoordelen uitgesproken (p. 50). In deel II worden de achtergronden van de verschillende visies dieper uitgespit. Je kunt antropologisch inzetten, maar ook meer vanuit het eigene van de eredienst als dubbele beweging, van God naar mensen en van mensen naar God toe. In deel III wordt het liturgisch jaar beschreven. Daarbij gaat het om de dynamiek van het kerkelijk jaar, zoals dat zich met de grote feesten als oriëntatiepunten heeft ontwikkeld uit de Schriften (p.99). Over getijden en getuigen gaat het in deel IV. Er is in onze tijd een zekere herontdekking van getijdendiensten en van hun specifieke mogelijkheden jui.st voor 'gewone' gemeenteleden (p.l27). Dan volgt in deel V een uitvoerige beschrijving van de onderdelen van de eredienst. In het volgende deel (Mijlpalen) worden doop en belijdenis, bevestiging van ambtsdragers, zegeningen, de kerkelijke uitvaart, bid-en dankdagen en de jaarwisselingsdiensten behandeld. In deel VII (Voorgaan) komen allerlei aspecten aan de orde, die nog niet besproken zijn, zoals kerkbouw, maar ook kind en liturgie en taalgebruik (mannelijk/vrouwelijk). Dan volgt het laat.ste deel waarmee door informatie en documentatie het boek compleet gemaakt wordt. Het bijzondere van dit boek is dat het een heel helder overzicht biedt van verschillende liturgische opvattingen (op het Jodendom georiënteerd, oecumenisch, klassiek-gereformeerd, feministisch enz.). Hoewel deze invalshoeken sterk van elkaar kunnen verschillen is er toch sprake van respect voor eikaars opvattingen. Dat komt de studiemogelijkheid ten goede. Studenten kunnen daardoor tot het ontwikkelen van een eigen mening en tot eigen keuzes komen. Intussen sprak het ene hoofdstuk me meer aan dan het andere. De eredienst als dubbele beweging in de communicatie (Immink) vind ik verhelderend. Over de Psalmen worden goede dingen gezegd (Schuman). Het stuk over de bevestiging van ambtsdragers is evenwichtig (Gosker). Een punt waarbij ik vragen heb is de plaats van de kinderdoop. In dit boek is de volwassendoop matrix (p. 300). Naar mijn opvatting behoren kinderen vanaf hun geboorte bij de gemeente en worden ze daarom als teken daarvan gedoopt. Daarin schittert de triomf van Gods genade.

Liturgie maakt de gemeente mondig staat op p. 418. Dit boek reikt daarvoor de noodzakelijke toerusting aan.

W.

W.V.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen