Kracht en doel der politiek : publicatie van de correspondentie tusschen het Centraal Comité der A.R. Partij en het Amersfoorsch Comité - pagina 4

Publicatie van de correspondentie tusschen het Centraal Comité der A.R. Partij en het Amersfoortsch Comité Aan het Centraal Comité der Anti-Revolutionaire Partij.

Hooggeachte Heeren, Tiooa's TT Vjok^nd •"»' '.ijn, werr} te A'".iPrsfoo*t op 30 en 31 Maart en 1 April j.l. een ,,congres van gereformeerden" gehouden ,,tot bezinning op hun politieke roeping". Dit congres deed een aantal uitspraken, een gecorrigeerd afschrift van den tekst daarvan wordt bij dezen door ons ingesloten. Overeenkomstig de sub 10 gedane uitspraak is aan het ,,wcrkcomité", dat met de voorbereiding van dit (tweede) congres door het eerste was belast, verzocht, eenige personen aan te wijzen, die zich zouden wenden tot het Centraal Comité van de Anti Revolutionaire Partij, met opdracht, zich met Uw Comité te verstaan over de in de conclusies genoemde bezwaren. Tn zijn laatste vergadering heeft dit werkcomité ondergeteekenden aangewezen, zich 1ot Uw Comité te richten, ten einde een samenspreking tussi?hen U en de door het bovengenoemde Werkcomité daartoe aangewezen personen voor te bereiden. Aan deze opdracht thans voldoende, mogen wij U bij dezen vei'zoeken. ons een onderhoud te willen toes t a a n ; omtrent tijd en plaats laten wij een eventueelen oersten voorslag gaarne aan Uvv Comité over, zulks in de verwachting, dat U, indien U tot zulk een ontmoeting bereid zoudt zijn, den datum niet al te lang zult uil stellen. Inmiddels met hoogachting, Uw dienstwilligen: (w. g.) K. SCHIIuDER. (w. g.) C. VEENHOF. •Kpmpen, ?6 Mei 1948 SAMENKOMST VAN 14 JUNI 1948. Aanwezig waren als Afgevaardigden van het Amersfoortsche Congres: P. Groen, Prof. B. Holwerda, Drs H. M. Mulder, Prof. Dr K. Schilder, H. C. Smit, Prof. C. Veenhof. Op deze samenspreking werd aan het Moderamen van het Centraal Comité o.a. met nadruk het volgende opgemerkt: In de Antirevolutionaire Partij werkten tot voor korten tijd velen samen, die als broeders,, lovende in de gemeenschap der heiligen, aan één Avondmaalstafel den dood des Heeren verkondigden. Sindsdien gingen velen van hen er toe over een groot aantal van hun medebroeders te beschuldigen van: het aanrichten van muiterij in de kerk; het verachten van het door God aan de kerkelijke vergaderingen verleende gezag; het scheuren van Christus' kerk; het breken van hun ambtseed; het overtreden van het 5e en 9e gebod; het verkondigen van valsche leer en zij riepen alle kerken op deze mannen, van wie zij zeiden en dagelijks bUjven zeggen, dat ze bovenstaande zonden bedreven en bedrijven, niet meer te ontvangen als wettige ambtsdragers in Gods kerk. De letterlijke tekst van deze beschuldigingen werd ter vergadering voorgelezen. En daarna werd ,aan het Moderamen de vraag gesteld of het m o g e lij k en g e o o r l o o f d was, dat deze broeders voortaan z o n d e r m e e r blijven samenwerken in den arbeid, welken Christus al zijn kinderen opdraagt? Anders gezegd: of mannen, die in den ,,kerkdijken sect o r " van den strijd van Christus in de wereld en tegen de wereld als revolutionair werden weggevaagd z o n d e r m e e r als trouwe dienstknechten van Christus kunnen worden erkend en gehandhaafd in den „politieken sector" van denzelfden strijd onder denzelfden Christus? De voorzitter beloofde zoo spoedig mogelijk na 7 Juli h e t antwoord van het Centraal Comité op deze v r a a g aan de afgevaardigden van het Amersfoortsche congres t e doen toekomen. CENTRAAIv COMITê VAN ANTIREVOL. KIESVEBEENIGINGEN. 's-GRAVENHAGE, 13 September 1948. Aan de Heren Prof. Dr K. SCfflLDER c.s. Vloeddijk 14, KAMPEN. Zeer geachte Heren, Tengevolge van de vele politieke werkzaamheden in de laatste maanden en van de noodzakelijkheid van enige rust, kan eerst thans worden teruggekomen op de samenspreking, welke tussen U en ons heeft plaats gehad op 14 Juni 1.1.

Aan het slot van deze bespreking heeft ondergetekende verklaard, dat het Moderamen bereid was zijn gemotiveerd en welover-wogen oordeel over een de: belangrijkste punten, ••al-^nde de cor.c'usies 5 tot fiv met 7 van het Amersfoortse Congres, schriftelijk aan U mede te delen. Toen wij, om aan die bereidverklaring gevolg te kunnen geven, nog eens nauwkeurig het besprokene in onze conferentie overwogen, is gebleken, dat het uitermate moeilijk moet worden geacht reeds thans dit oordeel te geven, omdat er verschil van inzicht schijnt te zijn tussen U en ons over de betekenis eu strekking van de conclusies van het bovengenoemde Congres. Dit verschil betreft enigermate de conclusies 3 en 4, maar vooral de conclusies 5 tot en met 7. Aangezien wij gaarne, zo enigszins mogelijk, elk misverstand willen helpen voorkomen, of, indien er misverstand is, dit voorzover hel aan ons staat, willen uit den weg ruimen, schijnt het van het grootste belang voor de verdere en nadere behandeling van deze zaak, dat vaststaat, wat 'naar Uw oordeel betekenis en strekking van deze conclusies is en wat zou moeten geschieden om tot de door U noodzakelijk geachte opheldering in de situatie te geraken. Daarom verzoeken wij U beleefd concreet te willen aangeven wat dient te worden gedaan. Liefst zagen wij dit in dezen vorm geschieden, dat U aangaaft wat zou moeten worden verklaard, uitgesproken, c.q. besloten ten aanzien van bovengenoemde conclusies. Het Moderamen zal dan met bekwamen spoed zijn standpunt bepalen en dit U doen kennen. Vertrouwende, dat U, in het belang van de goede zaak en haar goede behandeling, dienovereenkomstig zult willen handelen, verblijven wij, U bij voorbaat dankend, met hoogachting en beleefde groeten, Voor het Moderamen van het Centraal Comité: (w.g.) J. SCHOUTEN. P.S. In de vergadering van het Centraal Comité van Antirevolutionaire Kiesverenigingen, gehouden op 10 September J.L, hebben wij dit Comité mededeling gedaan van onze samenspreking en den stand van zaken. CENTRAAI. COMITé VAN ANTIREVOL. KÏESVEREENIGINGEN. 's-GRAVENHAGE, 28 Dec. 194S Den Hooggeleerden Heer Prof. K. Schilder. Vloeddijk 14, Kampen. Hooggeleerde Heer, Ingevolge het telefonisch gesprek tussen U en den heer J. Schouten, den voorzitter van het Centraal Comité, deel ik U op verzoek van laatstgenoemde beleefd mede, dat het Moderamen van het Centraal Comité in zijn gisteren gehouden vergadering besloten heeft het Centraal Comité te doen bijeenkomen op Woensdag 12 Januari 1949. Met hoogachting en beleefde groeten, Voor het Moderamen, de Adjunct-Secretaris: (w.g.) R. GOSKER. Aan het Centraal Comité der Antirevolutionaire Partij te Den Haag. Hooggeachte Heeren, In antwoord op den brief d.d. 13 September '48, dien wij van U mochten ontvangen, en in aansluiting aan Uw daarna gevolgden brief van 28 December '48, mogen wij h e t volgende onder Uwe aandacht brengen. In het onderhoud, d a t d.d. 14 Juni '48 tusschen Uw moderamen en ons heeft plaats gehad, werd Uwerzijds aanvankelijk de stellige meening uitgesproken, dat de Anti-Revolutionaire Partij als politieke partij zich niet mocht en niet kon uitspreken over direct en zuiver kerkelijke handelingen, ook niet, wanneer deze binnen den kring dergenen, die jarenlang in overgroote meerderheid uit principieelen aandrang zich hadden vereenigd in en tot politieke beginselstudie en daarmee overeenkomenden politieken arbeid, een theoretisch en ethisch conflict aan het licht hadden gebracht van zoodanigen omvang en diepte, dat het samengaan op welk terrein ook van. principieelen arbeid voor en in het Koninkrijk Gods er door verhinderd en steeds meer onbereikbaar gemaakt wordt. Deze Uwe zienswijze was trouwens ook in stellige adviezen, die de Voorzitter van het Centraal Comité

aan Kiesvereenigingen gegeven had, tot uitdrukking gebtacht, en werd ook nadien tot op den huidigen dag dooi' onderscheidene Kiesvereenigingen practisch gevolgd bii officieel besluit In bedoeld onderhoud is onzerzijds opgemerkt, d a t de U bekende Amersfoortsche conclusies voor ons een onverbrekelijke eenheid vormden. Daaruit concludeerden wij in Uw bijzijn, dat wij in een eventueele s t u d i e c o m m i s s i e terzake van theoretische bezwaren tegen het Anti Revolutionaire beginselprogramma geen zitting zouden kunnen nemen, indien dit ethische conflict niet weggenomen werd. Tenslotte werd daarop Uwerzijds de toezegging gedaan, dat binnen korten termijn ons schriftelijk zou worden medegedeeld, wat na rijp beraad Uw d e f i n i t i e v e beslissing zou zijn betreffende de vraag, o f de door- o n s a a n g e w e z , en k e r k e l i j ke h a n d e l i n , gen, g e z i e n h a a r erns t i g e g e v o l g e n , en o n d e r h e t a s p e c t v a n d e z e g e v o l g e n , d o o r d e A n t i-R e v o konden l u t i o n a i r e p a r t ij i n s t a n t i e s w o r d e n a a n d e o r d e g e s t e l d e n behandeld, ja dan neen. In stee van zulk een bondig antwoord op de gestelde vraag kwam nu Uwerzijds in den brief van 13 September '48 het verzoek tot ons, schriftelijk aan t e sneven, welke concrete handelingen onzerzijds van de Anti-Revolutionaire Partij dan wel werden verlangd. Het moge ons vergund zijn op te merken: a. dac dit niet het ons toegezegde antwoord w a s ; b. dat onzerzijds in bovenbedoeld mondeling onderhoud reeds in groote trekken aangegeven was, welke mogelijkheden wij in dezen zagen; en c. dat nadere schriftelijke detailleering onzerzijds g e e n z i n k a n h e b b e n , indien de Uwerzijds aanvankehjk uiigesproAe- zienswijze, weiKe UÜK in bondige adviezen neergelegd is, en in partijverband tot uitgangspunt voor het interne partijleven genomen is en wordt, de Uwe blijft. Wij meenen dus U te moeten verzoeken, alsnog, en dit vóór 15 Februari '49, ons op de mondeling U gestelde en hierboven wederom geformuleerde vraag Uw definitief categorisch antwoord te geven. Ten overvloede herhalen wij wat reeds mondeling U gezegd i s : dat tegen ons door of namens een Generale Synode de zwaarste beschuldigingen zijn uitgesproken, waarvan de tekst U werd voorgelezen en sindsdien onder Uw oogen is neergelegd; ^) ^) Wij zenden U bij dezen voor het eerst of bij ve'-nleuwlng toe: 1. de conclusies van liet Congres te Amersfoort; 2. de brochure ,.Kracht en doel der polltieik"; 3. een samenvatting van de officieel uitgesproken beschuldigingen. Deze samenvatting van de officieel uitgesproken beschuldigingen luidde als volgt: Den geschorsten werd o.a. ten laste gelegd het verrichten van wat ,,in wezen ,,muiterij in de Kerken" " is (Schrijven van de Synode aan de kerken, d.d. 25 Febr. 1944, Acta p. 361) en het bedrijven van ,,de In art. 80 K.O. genoemde zonde van scheurmaking" en van ,,wat in ons Avondmaalsformuller wordt omschreven als het begeeren aan te richten van ,,tweedracht, sekten en muiterij in de kerken" " (Toelichting op het Synode-besluit tot schorsing van Prof. Dr K. Schilder, p. 18). Hxm daden werden aangemerkt als ,,tweedracht, sekten en muiterij". De Synode constateerde ,,welbewust" bij hen ,,de grove zonde van openbare scheurmaking en openlijke verachting der kerkelijke orde" (Toelichting op het Synode-besluit enz., p. 33). Zij gingen zich te bulten aan het ,,aanrichten van scheuring en tweedracht in de Kerken" en het „overtreden van het 5e en 9e gebod" (Acta art. 518, schorsing Prof. Greijdanus). Zij maakten zich schuldig aan het ,,leeren van valsche leer en het bedrijven van openbare scheurmaking" (Schorslngsvonnis Ds H. Veltman, zie Ref. 27 Oct. 1945). Zij verstoorden „de door Christus gewilde goede kerkelijke orde", ondermijnden ,,het door den Koning der Kerk aan do meerdere vergaderingen verleende gezag" en hielden zich niet aan de ,,in het onderteekenlngsformulier" „afgelegde belofte" (Schorsing Ds Doekes, zie Ref. 19 Juli 1945). In de door de Synode van 1944 aan de kerken gerichte — niet In haar Acta opgenomen — brief van 25 Augustus van dat jaar, sprak zij ,,haar diepe droefheid en haar ernstige verontwaardiging" uit over de ,.oppositie" In de kerken, ..welke zij als revolutionair moet kenmerken en veroordeelen". En zy wekte de kerken op ,,de door of namens deze Synode geschorste of ontzette ambtsdragers" niet te ..erkennen en wederom te ontvangen als wettlg'i ambtsdragers in Gods kerk". 26{»

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen