Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Staat en Maatschappij.

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Staat en Maatschappij.

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

Principieele bedenkingen.

Men mag het vele goede, dat in de ontwerpregeling van het armbestuur van Minister Heemskerk is, prijzen, wij willen zelfs nummer één zijn, om onze waardeering ten aanzien dier proeve uit te spreken en verder gaan met te verklaren dat de voorgestelde regeling op vele punten onze instemming heeft, toch mogen wij, waar critiek gebiedend is, die critiek aan het Kabinet niet sparen.

En dan komt het ons voor, dat hier en daar bedenkingen rijzen, die niet onbesproken mogen blijven.

Ten aanzien van die bedenkingen bepalen wij ons voorshands tot het noemen van een tweetal, In de eerste plaats de dubbele bedeeling. Art. 30 van het ontwerp opent den weg lot dubbele bedeeling.

Het artikel luidt:

Indien de arme reeds ondersteuning ontvangt van eene andere instelling van weldadigheid, wordt over het verzoek om onderstand niet beslist, dan nadat zooveel mogelijk overleg is gepleegd met het bestuur van die instelling. Voor het geval ondersteuning mocht worden toegekend, wordt zoveel mogelijk gestreefd naar samenwerking en eenheid in de ondersteuning en wat daarmede samenhangt.

Stel een arme ontvangt bedeeling van eenige diaconie, doch die arme acht den onderstand niet voldoende, , dan wordt hem de gelegenheid geopend, om voor meerdere ondersteuning aan te kloppen hij eene andere instelling van weldadigheid. Na onderzoek wordt, bij gebleken behoefte en te geringe hulp der diaconie, hem een tweede onderstand verleend. Daardoor krijgt de arme dubbele bedeeling.

Dit beginsel, dat het nieuwe ontwerp huldigt, heeft onze sympathie niet. Wij achten het bedenkelijk. Het is een fout beginsel, dat door ons wordt afgekeurd. De Kerken hebben hunne artmen te onderhouden en het moet geen regel warden, dat als de Kerken tekort schieten, de Overheid het ontbrekende bijpast,

In tal van gemeenten in ons vaderland zijn de verkeerde gevolgen van zulk een stelsel reeds waar te nemen. Het wordt meer en meer gewoonte, dat men in de belastingen den arme zijn steun biedt. En daarmee gaat langzamerhand de zorg voor de armen naar de Overheid. De gift in het kerkezakje gaat als belastingpenning naar den ontvanger.

Nu is het een feit dat door het afsterven van duizende leden van de Kerk de fout der dubbele bedeeling is ingeslopen, rnaar de Overheid heeft, zoo zij hare roeping recht verstaat langzamerhand de zorg voor de armen weer te brengen in de banen van Gods Woord.

Nu treft het in het nieuwe ontwerp, dat wij ten aanzien van dit punt niet langzamerhand weer den goeden weg opgaan, maar dat we steeds verder in de verkeerde richting afdwalen.

Wil de toestand normaal worden, dan moeten de armen der Kerken weer bij de diaconieën hulp en steun vinden.

De Overheid heeft dit beginsel niet tegen te staan, maar de mogelijkheid tot uitvoering zooveel als zij kan te bevorderen.

De tweede bedenking, die wij tegen de regeling van het armbestuur hebben, ligt in het gevaar, dat de Kerken loopen, om hun rechtspersoonlijkheid in te boeten en dus hun publiekrechtelijk karakter te verliezen.

Volgens art. 3 van het ontwerp wordt in iedere gemeente van alle daarin gevestigde instellingen van weldadigheid door Burgemeester en Wethouders een lijst opgemaakt. Op die lijst, waarop dus ook de diaconieën worden geplaatst, wordt mede vermeld het door iedere instelling beoogde bijzondere doel. Art. 4 bepaalt dat eene instelling, die is ingeschreven op de in art. 3 bedoelde lijst, daarvan niet geschrapt wordt dan onder goedkeuring van Gedeputeerde Staten. Terwijl art. 5 voorschrijft, dat afwijking van de akte of de statuten aan het openbaar ministerie de bevoegdheid geeft om bij den burgerlijken rechter de vervallenverklaring der vereeniging van hare hoedanigheid van rechtspersoon te vorderen.

Naar luid van deze wetsbepalingen beeft dus het openbaar ministerie de bevoegdheid ten aanzien van eene diaconie, die om een of andere rederien van hare akte afwijkt, de vervallenverklaring van hare rechtspersoonlijkheid te vorderen. En waar het in tal van gemeenten voorkomt, dat diaconie en Kerk één zijn, en de diaconie geen akte of reglement, zooals art. 6 vordert, bezit, daar zal ook de Kerk haar publiekrechtelijk karakter verliezen.

En zoo begeeft de Overheid zich op het terrein der Kerk, welk terrein buiten hare bemoeienis ligt.

Wij laten het bij dit tweetal bezwaren. Duidelijk blijkt het, dat er prineipieele bedenkingen tegen het ontwerp zijn aan te voeren.

De uiterste partijen.

De Statenverkiezingen, die de laatste weken in alle provincies des lands plaats hadden, liggen achter den rug.

Het resultaat van den stembusstrijd was, dat overal waar zittende leden van Rechts aftraden, deze schier allen zijn herkozen, en dat hier en daar zelfs een zetel is gewonnen geworden,

"Toch is dit resultaat niet het eenige belangrijke, waarop bij deze verkiezingen te wijzen valt, Van haast veel grooter belang dan den uitslag, is het om ook ditmaal de positie der Linksche partijen vast te stellen.

En dan valt dit op te merken, en ook nu weer is dit gebleken, dat het Liberalisme over de geheele linie terrein verliest en aftakelt en het socialisme daarentegen veld wint. Om slechts op twee provinciën te wijden. In Noord-Holland klommen de sociaal-democraten van 4 op 8 en in Friesland van 8 op 10.

Wat de Vrijzinnigheid verliest, komt ten goede aan de Sociaal-democratie. Het is de gang van het hellend vlak, vóór tal van jaren door Groen van Prinsterer met profetischen blik voorzegd, en door meerderen na hem telkenmale herhaald.

Maar niet alleen was het, wat ook by dezen stembus wéer viel op te merken, dat nog altijd het vernietigingsproces der liberale partij aanhoudt, maar dezen keer heeft de Vrijzinnigheid nog op een geheel ander punt den belangstellenden toeschouwer verbaasd doen staan. Naast haar verlies in aanzien gaf zij nu gansch vrijwillig een deel van hare vrijheid prijs. De Vrijzinnigheid nl, maakte gemeene zaak met het Socialisme. In de provincies Utrecht en Groningen kwam het tusschen liberalen en socialisten tot een offcieele overeenkomst, waarbij de Vrijzinnigheid, door het bij de herstemming loslaten van enkele harer candidaten, de Sociaal-demoeraten uitnoodigde, met haar saam te werken,

En hiermee deed het Liberalisme een voetval voor de Sociaal-democratie en daarmede kwam het een stap nader tot nauwere aansluiting tusschen de Vrijzinnigheid en het Socialisme,

Zoo komt ten slotte de strijd steeds prineipieeler te staan tusschen de uiterste partijen. Wat zich tusschen die partijen bevindt, glijdt af.

"Tegen de revolutie het Evangelie" was Groen's leuze.

En die scherpe formuleering der beginselen zal de worsteling der - volken in de toekomst beheerschen.

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 8 juli 1910

De Waarheidsvriend | 4 Pagina's

Staat en Maatschappij.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 8 juli 1910

De Waarheidsvriend | 4 Pagina's